کشاورزی حفاظتی سامانه تولید پایدار
۲۷ آذر ۱۴۰۰، ۰:۲۱
با وجود اهمیت و نقش بخش کشاورزی در تولید مواد غذایی، اشتغال و صادرات، این بخش با مشکلات عدیدهای همچون بحران آب و خشکسالیهای پیدرپی و بحران خاک روبروست. کشور ایران دارای متوسط بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ میلیمتر است که از میزان کل آب مصرفی کشور بیش از ۹۰ درصد آن در بخش کشاورزی مصرف میشود. علاوه بر محدودیت منابع آب، خاکهای کشاورزی ما نیز به علت استفاده از روشهای خاکورزی نامناسب و مصرف بیرویه کودهای شیمیایی در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته است. عملیات خاکورزی در ارتباط مستقیم با فرسایش آبی و بادی، حفظ کیفیت خاک و نگهداری مواد آلی خاک است.
متاسفانه کشت و زرع مداوم خاکهای ضعیف و عدم بازسازی غذایی کافی، منجر به کاهش روز افزون بازدهی محصول و حاصلخیزی خاک میشود. همچنین روشهای سنتی استفاده از زمین و مدیریت ضعیف تعداد زیادی از کشاورزان بر ناکارآمدی سامانه کشاورزی کشور دامن میزند. بنابراین با توجه به شرایط اقلیمی خشک ایران و تهدیدهای جدی در زمینه منابع آب و خاک، برنامهریزی در زمینه حفظ و استفاده بهینه از منابع آب و خاک برای توسعه کشور امری حیاتی محسوب میشود. مجموعه عملیاتی همچون عدم دستکاری مکانیکی و حداقل برهم زدن خاک، حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و رعایت تناوب زراعی برای بازسازی و حاصلخیزی خاک که اصطلاحا «کشاورزی حفاظتی» نامیده میشود فعالیتهای مهمی هستند که میتوانند صورت گیرند.
بنابر نظریه فائو کشاورزی حفاظتی عامل قدرتمندی برای دسترسی به نیازهای غذایی آینده است. روشهای کشاورزی حفاظتی میتواند موجب ایجاد کارآیی در مواد اولیه، افزایش درآمد از مزرعه، بهبود شرایط پایدار تولید محصول و موجب حفظ و بازسازی مجدد خاک، تنوع زیستی و منابع زیربنایی طبیعی شود. کشاورزی حفاظتی بر اساس افزایش فرآیندهای زیستی طبیعی در سطح بیرونی و زیرین خاک عمل میکند. در این روش اعمال مکانیکی روی خاک به حداقل کاهش پیدا میکند و استفاده از نهادههایی مانند انواع کودهای شیمیایی به حداقل رسیده، به گونهای که باعث تخریب فرآیند زیستی نشود. کشاورزی حفاظتی بر مبنای فعالسازی بیولوژیکی، اصلاح فیزیکی و بهبود خصوصیات شیمیایی خاک استوار بوده و سعی دارد با حفاظت و بهبود کلیه خصوصیات خاک، کارکرد بسیاری از عملیات مکانیکی وقتگیر و پرهزینه را به عهده خاک واگذار کند و در نهایت قسمتی یا تمام شخم مکانیکی را به شخم بیولوژیکی تغییر دهد. اساس کشاورزی حفاظتی بر سه اصل به هم پیوسته کاهش پیگیر و مداوم اعمال مکانیکی روی خاک، حفظ پوشش ارگانیک روی خاک و تناوب زراعی به جای کشت محصول به طور دائمی بنا شده است. شیوههای سنتی آمادهسازی خاک با تکیه بر گاوآهن های برگرداندار و دیسک های سنگین نه تنها موجب افزایش فرسایش خاک و تخریب ساختار طبیعی آن شده بلکه باعث کاهش ماده آلی خاک، تبخیر رطوبت خاک و از دست رفتن رطوبت خاک، از بین رفتن ریزجانداران خاک، افزایش گازهای گلخانه ای، تراکم خاک و … میشود. کشاورزی حفاظتی دانش و ابزار لازم را به وجود آورده و کشاورزان را قادر میسازد تا ضمن حفظ منابع پایه تولید مثل آب و خاک هزینه های تولید خود را کاهش داده و منافع چشمگیری را حاصل نمایند ضمن اینکه از محیط زیست محافظت کنند.
امروزه کشاورزی حفاظتی به علت مزایای مهمی که دارد، به تدریج جایگزین کشاورزی مرسوم میشود. بر طبق آخرین آمار فائو در سال 2019-2018 سطح کشت حفاظتی در جهان به 205 میلیون هکتار رسیده است که برابر با 15 درصد سطح کشت جهان است. در کشور ما ایران نیز گامهای بسیار خوبی در استانهای گلستان، ایلام، خوزستان، فارس، کرمانشاه، لرستان برای توسعه سامانههای کشت حفاظتی مخصوصا در اراضی دیم برداشته شده است که نتایج خوبی در زمینه صرفهجویی در مصرف سوخت، آب مصرفی و همچنین تقویت ماده آلی خاک بدست آمده است. در پایان باید گفت در کشور ما که در منطقه خشک و نیمه خشک جهان واقع شده است پذیرش و اجرای کشاورزی حفاظتی ضرورتی اجتنابناپذیر است.
مهمترین مزایای کشاورزی حفاظتی عبارتند از: افزایش ماده آلی خاک، افزایش فعالیتهای بیولوژیک خاک، افزایش نفوذپذیری خاک، کاهش تبخیر از سطح خاک، جلوگیری از روانآب، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش انرژی مصرفی در عملیات کشاورزی، کاهش نیروی کارگری مورد نیاز، کاهش هزینههای تولید، کنترل بیولوژیک آفات، کاهش فشردگی خاک، کاهش مصرف سوخت، افزایش ظرفیت مزرعهای عملیات کشاورزی و صرفهجویی در زمان انجام عملیات.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![تبلیغ عضو شورای شهر تهران برای سعید جلیلی در صحن علنی شورا+ فیلم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/1718117_945.jpg)
تبلیغ عضو شورای شهر تهران برای سعید جلیلی در صحن علنی شورا+ فیلم
![نرخ تصادفات موتورسیکلتها در تونلها ۲.۵ برابر بیشتر از جادههاست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/170716407.jpg)
ممنوعیت تردد موتورسیکلتها در تونلهای تهران
نرخ تصادفات موتورسیکلتها در تونلها ۲.۵ برابر بیشتر از جادههاست
![شهروندان فضای پارک خودروها با اپلیکیشن شناسایی میکنند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/DE192928-9210-4013-8FD0-968CFBEA5772.jpeg)
آغاز ساماندهی پارک حاشیهای در ۳ منطقه تهران
شهروندان فضای پارک خودروها با اپلیکیشن شناسایی میکنند
![سه مفقود سیل سوادکوه در بیمارستان بستری هستند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/9C30D063-2096-4D6E-9023-11BCEB0CABFA.jpeg)
یک جسد در قائمشهر پیدا شد
سه مفقود سیل سوادکوه در بیمارستان بستری هستند
![نظافت، درخواست اول تهرانیها از 137](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/زباله.jpg)
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران اعلام کرد:
نظافت، درخواست اول تهرانیها از 137
![زنگ تنش آبی به صدا درآمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/روستای-حاجی-اباد-تایباد.jpg)
برخی روستاهای خراسان رضوی و شرق استان گلستان با شروع فصل گرم با مشکل تأمین آب مواجه شدهاند
زنگ تنش آبی به صدا درآمد
![بیماری تب دنگی بیشتر از کشورهای امارات، عمان و پاکستان وارد کشور میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/36305C6A-9ECB-42E6-9E19-455B9EB5680B.webp)
معاون وزیر بهداشت:
بیماری تب دنگی بیشتر از کشورهای امارات، عمان و پاکستان وارد کشور میشود
![جشنواره بزرگ اقوام ایرانی تا ۸ تیر در حال برگزاری است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/D67288A8-EB4A-4389-928C-E61DD327F1B0.png)
جشنواره بزرگ اقوام ایرانی تا ۸ تیر در حال برگزاری است
![برخورد جدی با مراکز درمانی ناایمن](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/D2ACB791-EB9E-44D0-9CED-F0EEA21176A5.jpeg)
مدیرعامل سازمان آتشنشانی شهرداری تهران اعلام کرد:
برخورد جدی با مراکز درمانی ناایمن
![ورود۵۰۰۰ دستگاه خودروی جدید به ناوگان تاکسیرانی کشور](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/1DFA6C17-DB40-4921-BA84-3AD731DDF4C4.jpeg)
ورود۵۰۰۰ دستگاه خودروی جدید به ناوگان تاکسیرانی کشور
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی](https://payamema.ir/pubfiles/2021/08/2-6.jpg)
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید