|پیام ما| از ۳۷ سال قبل که انتقال پسماندهای آمل به منطقه عمارت شروع شد؛ شاید کسی گمان نمی‌کرد این منطقه به کوه زباله‌ای تبدیل شود که دیگر امکان رها شدن از آن برای آملی‌ها ممکن نباشد. در این سال‌ها طرح‌های مختلفی چون جانمایی محل جدید برای دپو و استفاده از روش‌های جدید مدیریت پسماند مطرح شده اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.

منطقه «شاه‌زید» درست در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر آمل در مسیر جاده هراز قرار دارد. این منطقه از سال ۶۳ تاکنون محل دپوی هزاران تن زباله بوده و زباله‌های دپو شده عمارتی ساخته‌ که معضلات زیست محیطی بسیاری در آن خانه کرده‌اند. انباشت زباله در این منطقه به حدی گسترده است که دیگر توانایی پذیرش زباله را ندارد و چند سالی است که به مرحله اشباع رسیده است.
وعده حل این مشکل، در سال 96 داده شد و حتی شهریورماه این سال، در خبرها گفته شد که دفن زباله در این محل که سایت دپوی زباله شاه‌زید نام دارد، با دستور دادستان آمل ممنوع و بنا شد شهرداری به دنبال منطقه‌ای مورد تأیید برای مدیریت پسماند شود اما نتیجه چه شد؟ هیچ. شیرابه‌ها همچنان راهی رودخانه‌ها می‌شوند، آب را آلوده می‌کنند، درختان را می‌خشکانند و سلامت مردم را به خطر می‌اندازنند.
مسأله مهم دیگر سد هراز است؛ سدی که در طرف دیگر جاده هراز، روبه‌روی محل دفن زباله‌ها جاگیر شده و اگر آبگیری شود، آب را به فاضلاب تبدیل می‌کند. سال‌هاست که کارشناسان محیط زیست درباره این موضوع هشدار می‌دهند و این موضوع از مدت‌ها پیش محل اختلاف میان اداره محیط ‌زیست مازندران و مسئولان شهری شهرستان آمل شده است.
صدایی که شنیده نشد
پارسال حمید هاشمی، شهردار آمل از اختصاص یک قطعه زمین پنج هکتاری در مرتع سنگچال در ۴۰ کیلومتری جاده هراز خبر داده که با طی شدن مراحل قانونی تحویل شهرداری داده شده است. او گفته بود که با تحویل این زمین ساماندهی پسماندهای جامد شهری به روش‌های نوین فناوری در شهر آمل سرعت می گیرد و این شهرستان از معضل زباله و منطقه عمارت نجات خواهد یافت. اما حالا بعد از مدتها هیچ آثار عملی درباره چگونگی روند اجرای پروژه مذکور نمایان نشده است.
دیروز، رضا طاهری، فعال محیط زیست، با اشاره به این که تاکنون طرح ساماندهی پسماندهای این منطقه اجرایی نشده است، به زیست آنلاین گفته است: «حدودا در سال ۸۵ بود که شهرداری تصمیم گرفت مرتع سنگچال را در تصرف بگیرد. در کنار این مرتع یک معدن شن و ماسه وجود داشت که صاحب این معدن نسبت به این منطقه ادعای مالکیت کرد که باعث شد طرح شهرداری عقب بیفتد و کار به دادگاه بکشد. تا این که در سال ۸۹ حکم نهایی به نفع شهرداری صادر شده است. شهرداری این منطقه را به یک شرکت برای احداث کارخانه کمپوست سپرد و آن شرکت هم مراحل تحقیقاتی را شروع کرد. با این حال از آن تاریخ تاکنون هیچ کاری انجام نشده است.»
تحقیقاتی با نتیجه از پیش تعیین شده
به گفته طاهری پارسال شهرداری اعلام کرد کار تحقیقاتی را به شرکت‌های مربوطه سپرده تا آن‌ها اعلام کنند که در این منطقه باید کارخانه کمپوست یا نیروگاه زباله‌سوز ساخته شود. قرار بر این بود که این شرکت نتیجه تحقیقات خود را در فروردین ۱۴۰۰ به شهرداری بدهد. اما ۲ ماه از این تاریخ گذشته و هیچ اقدام عملی انجام نگرفته است.
منطقه‌‌ای در سنگچال که برای طرح ساماندهی پسماندهای شهری در نظر گرفته شده حدود ۵ هزار متر مربع زمین دارد و قرار بر این است که زباله‌ها در این منطقه تخلیه شوند. اما فاصله این مکان به رودخانه نسبت به مکانی که الان در آن تخلیه زباله صورت میگیرد، نزدیک‌تر است. در نتیجه انتخاب این منطقه هم به هیچ عنوان توجیه‌پذیر نیست و باعث آلودگی رودخانه می‌شود.
این فعال محیط زیست معتقد است سال‌ها برای این که جلوی بو و شیرابه‌های این زباله‌ها را بگیرند روی آن‌ها با لودر خاک و یا آهک می‌ریختند. حالا بخاطر ماشین‌های سنگینی که زباله خالی می‌کردند و بولدوزری که در حرکت بود، زباله‌ها روی هم پرس شده‌اند. به همین دلیل دیگر نمی‌شود زباله‌ها را از هم تفکیک کرد و امکان سوزاندن این زباله‌ها وجود ندارد.
سپردن کار به دانشگاه تهران
طاهری در خصوص راه‌حل‌هایی که برای این پسماندها در نظر گرفته شده است گفت: کار تحقیقاتی بر پسماندهای عمارت به شرکتی در دانشگاه تهران سپرده شده است. این شرکت یک نمونه‌برداری در اعماق این زباله‌ها انجام داده‌اند و گفته شده که اطراف این زمین حفاری شود و دورتادور این زباله‌ها در پایین دیوار ساخته شود تا بتوان جلوی ورود شیرآبه‌ها را به مناطق دیگر گرفت.
او گفت: در حال حاضر بخاطر وضعیت رکود اقتصادی، تکمیل سد هراز تقریبا متوقف شده اما این مسئله موقتی است و در آینده ساخت، ادامه خواهد یافت.
این فعال محیط زیست بهترین راهکار برای جلوگیری از آسیب رساندن سد هراز به محیط زیست را آب‌بندان کردن آن دانست و گفت: باید این سد را در همین سطح نگهدارند، ارتفاع آن را بالاتر نیاورند و به عنوان یک آببندان از آن استفاده کنند. چرا که ادامه دادن ساخت این سد خطرناک است. قرار بود آبی که پشت این سد جمع می‌شود برای آب شرب و زمین‌های کشاورزی استفاده گردد. اما عملا باعث آلودگی آب شرب و کشاورزی می‌شود.
پنج هزار هکتار زمین در اختیار شهرداری است
بهمن ماه سال گذشته بود که فرماندار آمل از اختصاص ۲۰۰ میلیارد ریال برای فاز نخست طرح ساماندهی زباله این شهرستان خبر داد و گفت که تاکنون ۷۰ میلیارد ریال از این مبلغ به حساب شهرداری واریز شده است. او بیان اینکه در حال حاضر پنج هکتار زمین برای شروع اجرای طرح ساماندهی زباله شهرستان در اختیار شهرداری قرار گرفته است ، گفت : این زمین قابلیت افزایش تا ۲۰ هکتار را نیز دارد و برای ساماندهی پسماند در محل جدید دو پیشنهاد مطرح است که شامل احداث کارخانه بیوگاز یا زباله‌سوز است که تصمیم نهایی در خصوص این پیشنهادات از سوی وزارت کشور گرفته می‌شود.
بعد از آن هم قرار بر این شد تا قطعات اصلی خط پردازش زباله که از سوی یک شرکت داخلی در حال آماده‌سازی است؛ مطابق قرارداد در فروردین سال ۱۴۰۰ در آمل مستقر شود و بعد از آن دیگر زباله به منطقه عمارت منتقل نمی‌شود.
این وعده‌ها در حالی هنوز به صورت کامل عملیاتی نشده‌اند که بنا به گفته مدیرعامل سازمان پسماند مدیریت شهرداری آمل روزانه بیش از ۲۰۰ تن زباله در این شهرستان تولید می‌شود و این حجم از زباله تولیدی در این شهرستان و دپوی آن در یک منطقه چنان فاجعه‌ای را به بار آورده که تا سالیان سال امکان رهایی از تبعاتش وجود نخواهد داشت.