دادههای نظرسنجیها و پیمایشهای مختلف هم نشان میدهد که سهم شوراها از سبد اعتماد عمومی مردم اندک است
شوراها و مساله کارآمدی
حق انتخاب کردن و انتخاب شدن برای تشکیل شورای محلی همواره پس از خیزشهای ضداستبدادی طرح شده است
۲۶ خرداد ۱۴۰۰، ۲۳:۳۶
شوراها در سال 1377 با شور و شوق زیادی و بدنبال انتخاباتی سراسری در شهرها و روستاها تاسیس شدند. اعضای نسل اول شوراها سوار بر موج خوشبینی ناشی از دوم خرداد بودند و امید داشتند که این نهاد تازه تاسیس، انبوهی از مشکلات توسعه محلی را بهویژه در شهرهای بزرگ با سرپنجه تدبیر و مشارکت ورزی خود در زمانی کوتاه حل و فصل کند. اما خیلی زود با آشکار شدن مشکلات شورای اسلامی شهر تهران که از قضا با رای بالایی هم اعضای آن انتخاب شده بودند، شعله امید به شوراها فروکش کرد و جریان سیاسی رقیب این مساله را پاس گل دلچسبی دید و به خوبی از آن در انتخابات یخ زده دوره دوم شوراها استفاده کرد و از نردبان قدرت شهر و کشور بالا رفت.
دادههای نظرسنجیها و پیمایشهای مختلف هم نشان میدهد که سهم شوراها از سبد اعتماد عمومی مردم اندک است و در ردیفهای انتهایی جدول قرار دارد. مقامات اجرایی کهنه کار هم از اول به چشم خوش بینی به این نهاد انتخابی محلی نگاه نمیکردند و با توجه به ترکیب افرادی که عضو آن میشدند و انگیزههایی که به دنبال آن بودند، شوراها را باری اضافه بر دستگاه اجرایی کشور به حساب میآوردند. اکنون باید دید چرا چنین شد؟ نهادی که در سایر کشورهای توسعه یافته دنیا نقش مهمی در ارتقای کیفیت زندگی مدنی، شناسایی نیازها و مطالبات محلی دارد و در عمل امکان مشارکت مردم عادی را در اداره شهرها و روستاهای خود تا حد قابل قبولی فراهم کرده، در کشور ما ناتوان از برآورده کردن انتظارات از خود بوده است؟
به نظر میرسد توفیق در عملکرد شوراها زمانی امکانپذیر است که پیش شرطهای زیر تامین شده باشد و بدون آنها نباید انتظار معجزه و عمل خارقالعاده از شوراها داشت. یکی از آنها توانمندی اجتماعات محلی است. مردمی بدون شبکه روابط، اعتماد و سازوکارهای همکاری برای امور عمومی نمیتوانند دستور کارهای عمومی را تدوین و به دنبال تحقق آن باشند. حقوق شهروندی هم بخشی دیگری از مساله است. بدون وجود متون حقوقی دقیق، روشن، شفاف و با ضمانت اجرا که در آن حق مردم نسبت به سکونتگاه اعم از شهر و روستا تبیین شده باشد، کنشگری در عرصه شهر و روستا این استعداد را دارد که خیلی زود از سوی مخالفان و فرصت طلبان انواع انگهای سیاسی و پرریسک را خورده و آن چنان هزینه فعالیت برای بهبود امور عمومی افزایش یابد که کمتر کسی حاضر شود پا به این عرصهها بگذارد. بخشی از سردرگریبانی و بیاعتنایی آدمهای آگاه اما ترس خورده از فعالیتهای عمومی به این سبب است. وجود حقوق و آزادیهای مدنی هم لازم است. یکی از آنها حق اعتراض است. در وضعیتی که هر مخالفت جزئی مردم عادی با تصمیمات اداری میتواند رنگ و بوی سیاسی و جناحی بگیرد زمین فراخ و آزادی برای فعالیتهای مدنی وجود ندارد و بدون این فعالیتها بخش عمدهای از اهداف و وظایف شوراها بیمعنا و بیمحتوا میشود. شهروندی را متشکل از سه بعد دانستهاند. یکی از آنها «مدنی» است یعنی حقی که اعضای جامعه در خصوص آزادیهای مدنی از جمله اعتراض و برپا کردن گردهمایی در خصوص موضوعات عمومی دارند. دوم «اجتماعی» یعنی برخورداری آدمها از رفاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که در جای خود از شروط مهم داشتن وقت و بنیه کافی برای فعالیتهای مدنی داوطلبانه است. آخرین بعد هم «سیاسی» است که به حق مشارکت سیاسی افراد اشاره دارد. توجه یکسان به این سه بعد در سطح کلان سیاست، اقتصاد و اجتماع جوامع و فراهم کردن زمینههای تحقق آن، بستر لازم را برای فعالیتهای مدنی و شورایی فراهم میکند.
نگاهی به تاریخ ایران نشان میدهد که حقوق محلی از جمله حق انتخاب کردن و انتخاب شدن برای تشکیل شورای محلی همواره پس از خیزشهای ضداستبدادی طرح شده است. برای مثال قانون بلدیه و رکن انجمن بلدیه آن محصول انقلاب مشروطه است یا اهمیت شوراها و اختصاص یک فصل از قانون اساسی به آنها پس از سرنگونی رژیم پهلوی اتفاق افتاده و امید میرفته که با شکل گیری هرم شورایی در کشور بهویژه شورای عالی استانها مشکل نابرابری منطقهای و سهم نامتقارن مناطق از بودجه و امکانات کشور حلو فصل شود. اما به نظر میرسد اینها آرمانهایی بودهاند که در روی کاغذ جلوهگری میکردهاند و برای فراهم کردن زمینه فعالیت آنها با توجه به پیش شرطهای پیش گفته فعالیتهای چندانی صورت نگرفته است.
جامعه ما پس از تجربه سه مدل انجمن بلدیه، انجمن شهر و شورای اسلامی شهر اکنون صاحب این فراست شده است که درباره مساله کارآمدی شوراها به چارهجویی بپردازد زیرا ناکارآمدی این نهادها در نهایت حاصلی جز دلسردی مردم از زندگی مدنی ندارد و در بهترین حالت شوراها به نردبانهای قدرت برای جاهطلبان تازه کار و خوابگاههای اداری برای بازنشستگان سیاسی میشوند.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
![مسافران قطار مرگ](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۶-2-jpg.webp)
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
![هفت متهم سیل ویرانگر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سوادکوه.jpg)
چرا در «سوادکوه» سیلاب آمد و برای جلوگیری از تکرار آن چه باید کرد؟
هفت متهم سیل ویرانگر
![مرگهای تکراری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-2.jpg)
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
![نگاههای منتظر به معدن فروریخته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-شازند.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
![صدای جمهور آمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-15.jpg)
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
![مهاجران اقلیمی و چالشهای دولت آینده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/تغییر-اقلیم.jpg)
مهاجران اقلیمی و چالشهای دولت آینده
![واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/باشگاه-اندیشمندان.jpg)
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
![بسیج بینالمللی برای احیای زمین](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/REUTERS.jpg)
ضرورت برنامهریزی جهانی برای مقاومسازی در برابر بیابانزایی و خشکسالی
بسیج بینالمللی برای احیای زمین
![کاهش تولید برق آبی در نتیجه خشکسالی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/برق-آبی.jpg)
کاهش تولید برق آبی در نتیجه خشکسالی
![تحدید آزادی گزارشگران تغییر اقلیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/guardian.jpg)
نیمی از خبرنگارانی حوزۀ محیط زیست به دلیل کارشان تهدید شدهاند
تحدید آزادی گزارشگران تغییر اقلیم
![تغییر اقلیم، عامل تشدید تعارض با حیاتوحش](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/خرس-قطبی.jpg)
یک پژوهش نشان داد که گرمایش زمین کشتار حیاتوحش بهدست انسان را افزایش میدهد
تغییر اقلیم، عامل تشدید تعارض با حیاتوحش
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید