مجلس شورای اسلامی ایران روز سه‌شنبه، ۳۰ دی‌ماه، در پی عدم رضایت دو نماینده، به محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، دو کارت زرد داد. یکی در مورد مصاحبه ظریف با اشپیگل و دیگری با موضوع دیپلماسی اقتصادی در وزارت خارجه.

به گزارش ایسنا، محمد‌جواد ظریف در جلسه علنی صبح دیروز مجلس شورای اسلامی و در پاسخ به سوال محمدجواد کریمی قدوسی درباره‌ی مصاحبه او با مجله اشپیگل و این‌که چرا سه هفته بعد از شهادت سردار سلیمانی «کد مذاکره با آمریکا را داده»، اظهار کرد: «ابتدا این را بگویم، این‌که من نتوانستم برای پاسخگویی به این سوال خدمت دوستان نماینده در کمیسیون شرف‌یاب شوم اصلا جسارت به مجلس شورای اسلامی نبوده بلکه به دلیل مشغولیات بوده که گاهی امکان حضور به این دلیل فراهم نمی‌شود، البته کمیسیون بار دوم بود که برنامه‌ریزی می‌کرد ولی من نتوانستم خدمت برسم و دلیلش اجلاس سران آستانه بود.»
او ادامه داد: «سیاست خارجی در واقع وظیفه و هدفش جلوگیری از موفقیت سیاست‌های آمریکا، رقبا و دیگران است. ابزار سیاست خارجی هم ابزار مشخصی است. ابزار ما مذاکره، مصاحبه و ائتلاف‌‌سازی است و ابزار دیگری نداریم. خدا را شاکریم امروز که روز آخر ریاست جمهوری منحوس دونالد ترامپ است با پشتوانه مردم ایران توانستیم ترامپ را در سیاست خارجی شکست دهیم.»وزیر امور خارجه اضافه کرد: «تحلیلگران و وسایل ارتباط جمعی می‌گویند آمریکا در سیاست فشار حداکثری خود شکست خورده و دلیلش هم مقاومت مردم ایران بوده است. دیپلماسی هم با استفاده از ابزار خود بر این موضوع تاثیر گذاشته است.»
او ادامه داد: «من مصاحبه محکمی با مجله اشپیگل آلمان داشتم و چیزی نگفتم جز فرمایش رهبری که گفتند اگر آمریکا به ۱+۵ بازگردد ما مذاکره می‌کنیم و علتش که این را گفتم این بود که مانع شوم که آمریکایی‌ها ادعا کنند ایران به دنبال دیپلماسی نیست، ابزار من در حوزه دیپلماسی هم کاملا مشخص است و من وظیفه دارم از آن ابزار استفاده کنم امیدوارم که مورد قبول واقع شویم.»ظریف یادآور شد: «ما در واقع در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم ایشان هفته گذشته در سخنرانی‌شان فرمودند که عجله‌ای به بازگشت آمریکا به برجام نداریم. از نظر ایشان نه برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده است. مجلس هم قانونی که تصویب کرد برای اجرای برجام است نه دفن آن لااقل ریاست مجلس شورای اسلامی این طور به ما گفتند آقا هم گفتند ما عجله نداریم اگر آمریکا تعهدات خود را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد، می‌تواند برگردد و در ۱+۵ بنشیند. مبنای سیاست ما هم همین است و ریاست مجلس شورای اسلامی هم در این جلسه بود.»
وزیر امور خارجه یادآور شد: «ملاقات بنده نه یک هفته قبل از شهادت سردار بزرگ سلیمانی بلکه یک سال و نیم قبل از آن و برای آزاد کردن مسعود سلیمانی دانشمند بزرگ کشورمان بود که یک سال در بدترین شرایط اسیر آمریکا بود. فردی که از طرف آمریکا می‌خواست مذاکره کند آقایی را همراه‌اش آورد که بعدا معلوم شد او ۱۰ سال در رژیم صهیونیستی بود. ما او را نمی‌شناختیم. او در جلسه یادداشت بر می‌داشت و بعد هم با من عکس گرفت.»
ظریف ادامه داد: «مسعود سلیمانی دانشمند ماست که در بند آمریکایی‌ها بود او در هواپیما هم به من گفت که چه اتفاقاتی در آمریکا برایش افتاده است. گناه من هم این بود که برای آزادی‌اش باید با کسانی گفت‌وگو می‌کردم که از آن‌ها هیچ خوشم نمی‌آید. اگر هم پشت میز مذاکره لبخند می‌زنم برای این‌که مقاومت مردم ایران در برابر زورگویی آن‌ها را نشان دهم.»وزیر امور خارجه همچنین اظهار کرد: «من جلوی [جان] کری نماز خواندم؛ آن هم وسط مذاکره و به او گفتم می‌خواهم به خودم یادآوری کنم که قَدَر قدرت خداست نه شما. من با صدام هم مذاکره کردم خیال می‌کنید از این‌که رو به روی صدام نشستم لذت بردم؟ کار من این بود؛ من ناگزیر بودم. این را به عنوان گناه من ثبت نکنید. ان‌شاءالله این‌ها کفاره گناهان‌مان خواهد بود.»
او بخشی از مصاحبه خود با مجله اشپیگل را برای نمایندگان خواند و گفت: «عین مصاحبه من با اشپیگل موجود است و این از محکم‌ترین مصاحبه‌هایم است؛ آقا هم بارها گفتند فلانی محکم حرف می‌زند. من معتقد هستم ایالات متحده آمریکا از مردم ایران می‌ترسد. مردم ایران مایه عزت و اقتدار ما هستند و آنچه ایالات متحده را شکست داده موشک‌های ما نیست – اگرچه آن هم مهم است – بلکه فرهنگ ایثار و شهادت این ملت است.»
پس از این سخنان، پاسخ وزیر امور خارجه به سوال کریمی قدوسی به رای نمایندگان گذاشته شد و نمایندگان با ۵۵ رای موافق، ۱۷۳ رای مخالف و ۱۸ رای ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه علنی، پاسخ‌های وزیر امور خارجه را قانع‌کننده ندانستند و به او کارت زرد دادند.

ما صرفا مسئول حل مشکل شده‌ایم

ظریف همچنین در جلسه علنی مجلس، در پاسخ به سوال فرهاد بشیری، نماینده مردم پاکدشت در خصوص این که چرا دیپلماسی اقتصادی در وزارت خارجه جدی گرفته نمی‌شود؟ گفت: «بحث دیپلماسی اقتصادی مساله پیچیده‌ای است که نیازمند همکاری همه ارکان کشور به ویژه دولت و مجلس است. بنده امروز برای توضیح به مجلس نیامده‌ام؛ بلکه برای درخواست کمک به مجلس آمده‌ام. ساختار وزارت خارجه از سال ۱۳۶۶ به ساختار منطقه‌ای تبدیل شد در ساختار منطقه‌ای معاونت اقتصادی وزارت خارجه که در کنار معاونت سیاسی قرار داشت کنار گذاشته شد. هدف این بود تا روابط با کشورها در یک معاونت متمرکز شود که این فلسفه درست بود اما واقعیت این است به خاطر حجم فشارهای سیاسی و امنیتی که بر روی وزارت خارجه وارد بود طبیعتا دستگاه دیپلماسی و معاونت منطقه‌ای به مسائل سیاسی و امنیتی گرایش پیدا کرد.»وزیر امور خارجه تصریح کرد: «در دوران بنده نیز بر اساس پیشنهاد مجلس و هم فکری که با کمیسیون اقتصادی مجلس شکل گرفت قرار شد تا معاونت اقتصادی مجددا احیا شود و ما بر همین اساس کل ساختار وزارت خارجه را به هم ریختیم تا از ساختار منطقه‌ای به ساختار موضوعی بازگشته و یک معاونت اقتصادی و یک معاونت سیاسی را ایجاد کرده تا اقتصاد نیز هم سطح مسائل سیاسی و امنیتی قرار گیرد.»
ظریف در ادامه بیان کرد: «ما نمی‌توانیم واقعیت ها را در کشور نادیده بگیریم چرا که بسیاری از فشارها بر کشور سیاسی امنیتی است. اقدامات ما در زمینه دیپلماسی اقتصادی ناموفق نبوده است اما آن قدری که ما انتظار داشتیم موفقیت آمیز نیز نبوده و نیازمند آسیب شناسی است.»
وزیر امور خارجه تاکید کرد: رئیس مجلس پیشنهاد دادند تا وزارت خارجه متولی کل روابط خارجی باشد که این امر هم مزایایی دارد هم معایبی. امروز وزارت خارجه مسئولیت روابط خارجی را ندارد. بلکه فقط مسئول سیاست خارجی است. نقش وزارت خارجه در روابط اقتصادی خارجی فقط نقش تشویق‌گر است. دستگاه‌ها چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی سیاست‌های خود را دنبال می‌کنند و هر گاه به مشکل برخوردند به سراغ وزارت خانه می‌آیند. ما صرفا مسئول حل مشکل شده‌ایم نه مسئول جهت‌دهی و هماهنگی در این حوزه.»
در نهایت پاسخ ظریف به سؤال فرهاد بشیری هم به رای گذاشته شد و نمایندگان با ۹۰ رأی موافق، ۱۳۸ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند و دومین کارت زرد خود را به ظریف دادند.