بررسی عدم ایجاد شرکت شهرک های صنعتی مستقل در جنوب کرمان / صنعت محتضر بر بالین یک تمدن مرده

جنوب کرمان علی رغم همه پتانسل هایی که دارد آنطور که باید نتوانسته در مسیر توسعه گام بردارد و به نسبت دیگر مناطق استان، از قطار توسعه جا مانده است. در حالی که منطقه جنوب جدای ظرفیت های بالایی کشاورزی که دارد و می تواند در طول سال میوه مورد نیاز کشور را تامین کند، از لحاظ صنعتی اما توجه چندانی به آن نشده است.
نقش صنعت در توسعه شهرستان های کرمان
در حال حاضر در شهرهای بزرگ استان کرمان روزنه امیدی برای صنعتی شدن وجود دارد. در سیرجان گل گهر و مجموعه شرکت های وابسته به آن نقش کلیدی در روند توسعه این شهر ایفا می کنند. از طرف دیگر منطقه ویژه اقتصادی سیرجان هم بر روند توسعه یافتگی این شهر تاثیر گذار است. سیرجان همچنین به عنوان محور اصلی ترانزیت در جنوب شرق خواه ناخواه در مسیر توسعه قرار می گیرد. مس سرچشمه در رفسنجان همین نقش را برعهده دارد و شهربابک هم از مزایای مس بی نصیب نمانده است و در شهر بم هم منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید توانسته تحولی در روند توسعه این شهر ایجاد کند. شهر زرند هم که بواسطه تلاش مسئولان امر امروز دارای چندین کارخانه صنعتی است و چندتا یکی پله های صنعتی شدن را طی می کند. همانطور که مشاهده می شود در گوشه و کنار استان کرمان و در شهرستان های کرمان صنایع مختلفی ایجاد شده اند. از یاد نبریم که صنعت با بهره‌گیری از سرمایه‌های فیزیکی متراکم شده،منابع طبیعی و مواد خام، نیروی انسانی و دانش فنی،قادر است در تأمین بسیاری از مایحتاج زندگی انسان و رشد اقتصادی جوامع، نقش کلیدی ایفا کند. نقش صنعت در توسعه اقتصادی جوامع و نیز افزایش سهم کشورها در تجارت بین المللی‌ به‌ویژه در قرن اخیر به شدت افزایش یافته و به همراه آن رقابت در بازار محصولات صنعتی‌ فشرده‌تر شده است. با این حال صنعت،موتور توسعه اقتصادی بسیاری از جوامع بشری که‌ حتی فاقد منابع طبیعی قابل توجه می‌باشند،شده است. به گونه‌ای که این جوامع در کنار دستیابی به رشد صنعتی، قادر شده‌اند به سهم قابل توجهی در تجارت بین المللی دست پیدا کنند و جوامعی که فاقد منابع طبیعی قابل توجه هستند بوسیله صنعت، توسعه می یابند. اما جنوب کرمان که هفت شهرستان جیرفت، کهنوج، عنبرآباد، فاریاب، منوجان، قلعه گنج و رودبار جنوب را شامل می شود علی رغم داشتن منابع طبیعی قابل توجه، بدلیل صنعتی نبودن محروم مانده است.
وقتی جنوب کرمان از قطار توسعه جا می ماند
جدای از کشاورزی، جنوب کرمان ذخیره معدنی قابل توجهی هم از کرومیت، مس و تیتانیوم دارد. با وجود ظرفیت بالای منابع طبیعی و مواد معدنی در جنوب کرمان، این منطقه چرا از قطار توسعه جا مانده است؟ به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران یکی از علت های اصلی این موضوع عدم احداث و ایجاد شرکت شهرک‌های صنعتی مختص جنوب کرمان است. اگرچه بسیاری از نهادها و سازمان‌ها ازجمله سازمان صنعت، معدن و تجارت در ۲ بخش شمال و جنوب استان به‌طور مستقل فعالیت می‌کنند اما شرکت شهرک های صنعتی در جنوب کرمان فقط نمایندگی دارد. به هر ترتیب یکی از دلایلی که باعث محرومیت جنوب استان کرمان شده وسعت زیاد استان کرمان است و این موضوع در سال‌های زیاد باعث شده تا از جنوب استان غفلت شود و نتیجه این اتفاق، توسعه نیافتگی این بخش از استان کرمان است که برای خروج از محرومیت و کم‌برخورداری در جنوب استان کرمان نیاز است تمام ادارات کل و شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب این استان به‌طور مستقل احداث و ایجاد شوند تا روند رشد جنوب استان کرمان سریع‌تر طی شود.
امور مربوط به شرکت شهرک های صنعتی در جنوب زمان بر شده است
هرچند وجود نمایندگی شرکت شهرک های صنعتی استان کرمان در جنوب کرمان می تواند امور را رفع کند اما زمان بر بودن برخی مسائل مشکل آفرین است. محمود اسکندری نسب رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان معتقد است: دلیلی که درخواست شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب استان کرمان وجود دارد، بوروکراسی اداری در شرکت شهرک‌های صنعتی است. نمایندگی‌های شرکت شهرک‌های صنعتی نیز در برخی موارد باید با شرکت شهرک‌های صنعتی در مرکز استان هماهنگ شوند و این موضوع باعث زمان‌بر شدن بعضی از موضوعات و مجوزها می‌شود. وی می گوید: از ۲ سال گذشته که سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان مستقل شد پیگیر احداث شرکت شهرک‌های صنعتی مستقل بودیم و از نماینده شهرستان جیرفت تا فرماندار و برخی دیگر از مسئولان نیز پیگیر این موضوع بودند. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان که با گسترش صمت صحبت کرده با اشاره به اینکه تمام کارهای مرتبط با حوزه صنعت، معدن و تجارت و همچنین دیگر ادارات کل و نهادها در جنوب استان کرمان اکنون انجام می‌شود و نیازی به هماهنگی با سازمان مرکز استان وجود ندارد، ادامه می‌دهد: این در حالی است که امور مربوط به شرکت شهرک‌های صنعتی به دلیل نبود شرکت مستقل در جنوب استان کرمان با زمان طولانی‌تری انجام می‌شود. وی با اشاره به نقش نمایندگی‌های شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب استان کرمان می‌افزاید: این نمایندگی‌ها بخشی از کار را انجام می‌دهند اما برای نهایی شدن برخی امور ازجمله منعقد کردن قراردادها باید این کار در مرکز استان انجام شود. اسکندری‌نسب همچنین با بیان اینکه بخشی از درآمدهای جنوب استان کرمان به بخش‌های دیگر می‌رود، ادامه می‌دهد: احداث شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب استان توجیه اقتصادی دارد، همان‌طور که اکنون بخشی از درآمدها به مرکز استان می‌رود. همچنین شرکت شهرک‌های صنعتی ردیف اعتبارات دولتی دارد و می‌تواند از این طریق اداره شود.
احداث شرکت شهرک های صنعتی مختص جنوب کرمان مشکلات قانونی دارد
اما مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان کرمان در این باره نظر دیگری دارد. مجید غفاری درباره احداث شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب استان کرمان می‌گوید: انجام این کار در ابتدا مشکلات قانونی دارد و با توجه به اصل خصوصی‌سازی به نظر می‌رسد مجلس شورای اسلامی اجازه این کار را نخواهد داد. وی ادامه می‌دهد: این موضوع در سال‌های گذشته پیگیری شده بود اما مجوز ایجاد شرکت شهرک‌های صنعتی جدید صادر نشده بود. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان در پاسخ به این پرسش که آیا اکنون وجود یک شرکت برای شمال و جنوب استان کرمان کافی است یا خیر، می‌گوید: اکنون نمایندگی شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان در جنوب این استان وجود دارد و با اختیار کامل کارهای مرتبط با این شرکت را انجام می‌دهد. وی در ادامه با اشاره به اینکه برای ثبت شرکت شهرک‌های صنعتی علاوه بر این که باید مشکلات قانونی از پیش‌رو برداشته شود، باید ظرفیت اقتصادی آن هم بررسی شود، توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه جنوب استان کرمان به دلیل توسعه‌یافتگی کمتر، دارای تخفیفات زیادی است و این موضوع باعث کاهش درآمد شرکت شهرک‌های صنعتی می‌شود، برای احداث این شرکت باید این موضوعات هم در نظر گرفته شود. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان ادامه می‌دهد: اگر مشکلات قانونی را در نظر نگیریم این کار با مشکل اقتصادی روبه‌رو است. شرکت‌های دولتی در صورتی که ۲ سال متوالی زیان‌ده باشند باید تعیین تکلیف شوند و ایجاد شرکت شهرک‌های صنعتی جدید برای جنوب استان کرمان درواقع یعنی ثبت یک شرکت زیان‌ده. این‌کار زمانی توجیه دارد که حداقل تخفیفات مناطق کمتر توسعه‌یافته از جنوب استان کرمان گرفته شود. غفاری درباره میزان نیاز جنوب استان کرمان به شرکت شهرک‌های صنعتی می‌گوید: با توجه به وجود نمایندگی شرکت شهرک‌های صنعتی در جنوب استان کرمان تاکنون نیازی به این موضع وجود نداشته است و به جز نمایندگان جنوب استان کرمان تاکنون موردی مشاهده نشده که از این موضوع حمایت شود. وی با اشاره به اینکه متاسفانه در حوزه حمایت از جنوب استان کرمان کم‌لطفی‌های زیادی شده است، می‌گوید: باید در نظر داشته باشیم که وجود شرکت شهرک‌های صنعتی مشکلات خاص خود را دارد و در این شرایط حتی اگر مجوز ایجاد شرکت جدید داده شود در مجوز استخدام با مشکلاتی روبه‌رو خواهند بود.
خدمات به سرمایه گذاران به روز داده نمی شود
فرماندار جیرفت درباره عدم توجه به صنعت در جنوب کرمان به «پیام ما» گفت: جنوب کرمان در حوزه کشاورزی ظرفیت های آشکاری دارد و در حوزه ذخایر معدنی هم رتبه سوم کشور را دارد اما آنطور که باید به صنعت توجه نشده است. احمد امینی روش افزود: کشاورزی جنوب کرمان چون دست خودم مردم بوده پیشرفت کرده اما صنایع مرتبط با کشاورزی همگام با کشاورزی پیش نیامده است. وی با اشاره به اینکه حلقه مفقوده توسعه جنوب کرمان نبود صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات است تصریح کرد: ما نگاهمان تقویت زیرساخت های جنوب است و در دولت یازدهم این اتفاق افتاده است اما مشکل اصلی نبود صنایع تبدیلی در جنوب کرمان است.
امینی روش خاطرنشان کرد: در زمینه صنعت مرتبط با کشاورزی، وقتی فرآوری محصول در جنوب انجام شود، دیگر کشاورز ما ضربه نمی خورد و زیان نمی بیند. اما در حال حاضر مشکلات بیشماری پیش پای کشاورزان وجود دارد. فرماندار جیرفت با اشاره به نبود شرکت شهرک های صنعتی مختص جنوب کرمان در جیرفت گفت: باید خدمات به سرمایه گذاران به روز و به ساعت داده شود. اما وقتی سرمایه گذار برای مجوزها و خدمات مجبور باشد به مرکز برود دلسرد می شود. چرا که احتمال زمان بر شدن یک پروسه با این وضعیت وجود دارد. حتی گاهی اوقات زمانی کار سرمایه گذار راه می افتد که دیگر آن پروژه را از دستور کار خارج کرده است. امینی روش در پایان گفت: با ایجاد شرکت شهرک های صنعتی محتص جنوب خدمات در جنوب به افراد داده می شود و کارها روال بهتری پیدا می کنند.