نتیجه عدم توجه به بیابان شدن جازموریان
جنگ گرد و غبار با کرمانی‌ها

باتلاق جازموریان که بزرگترین حوزه آبریز استان کرمان محصوب می شود با بی توجهی مسئولان به بیابان تبدیل شده است و حالا پیامدهای ناگوارش یکی پس از دیگری هویدا می شود. این بار هجوم گرد و غبار به شهرهای مختلف استان کرمان باعث شده تا نگاه ها به سمت این باتلاق خشک شده جلب شود. باران های بهاری مطابق سال های گذشته در کرمان شروع شده اما به جای باران، از آسمان گل می بارد. اتفاقی که باعث تعجب مردم شهر کرمان شده در حالی که بدلیل وجود گرد و غبار در آسمان، این اتفاق رخ داده است. امسال به نسبت سالیان گذشته گرد و غبار بیشتری در هوای کرمان دیده می شود و برخی از مردم مجبور به استفاده از ماسک شده اند. زیاد شدن گرد و غبار در آسمان کرمان اما بی دلیل نیست و به همان خشک شدن جازموریان بر می گردد. آنطور که خبرگزاری مهر گزارش داده بروز پدیده گرد و غبار در شرق استان کرمان اما به پدیده ای بسیار شدیدتر تبدیل شده است و با وزش اندک بادی کانونهای بیابانی این مناطق موجب بروز طوفانهای شدید شن می شود.
طی روزهای اخیر گرد و غبار در استان موجب بروز مشکلات تنفسی برای بیماران، سالمندان و کودکان شده است و هواشناسی کرمان از ادامه روند فعلی و ماندگاری گرد و غبار طی چند روز آینده خبر می دهد. رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی استان کرمان در گفتگو با مهر کانون گرد و غبار در استان کرمان را محلی می دانست.
حمیده حبیبی از بارش های رگباری باران همراه با وزش باد و گرد و خاک طی روزهای آینده خبر داد. وی گفت: از اواسط هفته جاری شاهد هوایی ابری در بعد از ظهر افزایش ابر و وزش باد نسبتا شدید و گرد و خاک و احتمال بارش پراکنده در پاره ای نقاط هستیم. وی یادآور شد: بارش های رگباری باران بیشتر در ساعات بعد از ظهر مشاهده می شود.
وی اظهارداشت: ابری بودن هوای استان چندان تاثیری بر دمای هوا ندارد و فقط احساس می شود هوا کمی خنک تر شده است. حبیبی افزود: کانونهای گرد و غبار در استان کرمان محلی هستند و با بروز باد در استان و بلند شدن گرد و غبار شکل می گیرند و ارتباطی با ریز گردها ندارند.
وی خشکسالی را دلیل اصلی افزایش این کانونهای شن دانست و گفت: بیشترین میزان گرد و غبار در شرق و جنوب استان کرمان شکل می گیرد.
طبق گفته محمد ابراهیمی فعال محیط زیست در استان کرمان خشکسالی در سالهای اخیر موجب شده بستر بسیاری از رودخانه ها و قناتها در استان کرمان خشک شود و بسیاری از مزارع نیز خشکیده اند و به دلیل از بین رفتن پوششهای گیاهی در استان کرمان کانونهای فرسایشی نیز افزایش یافته اند اما مهمترین کانونهای فرسایش بادی در استان کرمان ۱۶ مورد براورد می شوند که بیشترین تاثیر را نیز در گرد و غبار دارند.
وی اکثر کانونهای گرد و غبار را محلی و یا از استانهای یزد و سیستان بلوچستان دانست. وی بادهای ۱۲۰ روزه سیستان را نیز که این روزها بیش از ۱۲۰ روز طول می شکند و همچنین گستره جغرافیایی بیشتری را نیز در برمی گیرند عاملی برای بروز این پدیده در استان کرمان دانست و افزود: نزدیک به صد روستا در کرمان همیشه در محاصره شن هستند زیرا اصولا در کویر بنا شده اند. ابراهیمی افزود: سالیانه میلیاردها تومان در کرمان بر اثر بروز این طوفانها خسارت وارد می شود که برآودش معادل ۱۵ میلیارد تومان است.
این فعال محیط زیست گفت: اجرای طرحهای ترسیب کربن و کشت گیاهان در کانونهای شن این روزها به مهمترین عامل برای مقابله با بیابازایی تبدیل شده است اما خشکسالی بسیاری از این گیاهان را خشکانده است همین طور بسیاری از جنگلهای محلی نیز در حال نابودی هستند.
وی ادامه داد: کرمان ۱۸.۲ میلیون هکتار مساحت دارد که کانونهای بادی ۴.۲ میلیون هکتار تحت تاثیر این طوفانهای شن قرار دارد و سایر مناطق نیز شاهد گرد و غبار هستند و هر سال بر وسعت کانونهای گرد و غبار افزوده می شود. وی افزود: ۶۷۶ هزار هکتار از این وسعت کانون بادی است و هر سال بر وسعت این کانونها هم افزوده می شود.
ابراهیمی خاطرنشان کرد: نرماشیر، جاده زاهدان، دارزین، وکیل آباد، شورآباد فهرج، دارستان و شورگز، ریگان که اکثرا در شرق استان قراردارند از جمله کانونهای اصلی طوفانهای شن در استان کرمان هستند. وی گفت: متاسفانه در سال جاری میزان بارندگیها نیز کاهش یافته و رودخانه شاهد افت شدید آب هستند و رودخانه های فصلی نیز زودتر خشک می شوند.
این فعال محیط زیست گفت: تاسف بار است که هزاران هکتار بستر باتلاق جازموریان در جنوب کرمان خشکیده و به بیابان تبدیل شده و به بزرگترین کانون شن در جنوب کرمان تبدیل شده است اما هیچ اقدامی از سوی مسئولان مرتبط دیده نمی شود حتی در این خصوص انتقاد هم نمی شود.
وی احداث سد بر روی سرشاخه های هلیل رود و بمپور را از مهمترین دلایل خشک شدن جازموریان دانست و افزود: اگر هامون به دلیل عدم آبرسانی هیرمند خشک شده و کانون شن در شرق کرمان شده است اما جازموریان را خودمان خشک کرده ایم و کاری هم برای احیای مجدد این دریاچه نمی کنیم.
وی گفت: متاسفانه میزان بارندگی در استان کرمان در سال جاری آنقدر کم بوده است که عملا سدها نیز پر نشده اند و این روند همچنان ادامه دارد و هر روز نیز برکانونهای بادی استان کرمان افزوده می شود در حالیکه اگر کانونهای بادی کاهش یابند دیگر خسارتهای میلیاردی ناشی از طوفانهای شن در کرمان روی نمی دهد و مشکلات به شدت کاهش می یابد.