بایگانی مطالب : حیات وحش
نقد شیوهٔ مدیریت محیط‌زیست
حفاظت مشارکتی الگویی جدید برای حفظ تنوع زیستی است که سازمان حفاظت محیط زیست و اداره حفاظت محیط فارس بارها بر آن تأکید کرده‌اند با این حال فعالان مدنی این حوزه در استان فارس می‌گویند این موضوع در یکی دو سال اخیر در این استان به فراموشی سپرده شده است. آنها همچنین به آمار و ارقام اعلام شده دربارهٔ سرشماری‌های اخیر در پارک ملی «بمو» انتقاد دارند. در این گزارش مجموعه‌ای از گله‌مندی و دغدغه‌های فعالان محیط زیست استان فارس پوشش داده شده است. تلاش برای انعکاس پاسخ‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان فارس به این انتقادات در این گزارش ناکام ماند. «پیام ما» با استقبال از پاسخ مسئولان استان فارس، آمادهٔ انتشار این پاسخ‌ها در شماره‌های آتی است.
تقلای حذف نظارت محیط‌زیست
اوایل بهمن‌ماه نامه‌ای به امضای سرپرست دفتر کل بهره‌برداری معادن خطاب به مدیران کل صنعت و معدن چند استان ارسال شد که در آن آمده بود «استخراج و برداشت مواد معدنی بدون عملیات فراوری و کانه‌آرایی مشمول ارائهٔ گزارش ارزیابی محیط زیستی نیست.» بر این اساس، معادنی که در آن عملیات فراوری اتفاق نیفتد، نیازمند ارائهٔ گزارش ارزیابی به سازمان حفاظت محیط زیست نیستند. این یعنی نابودی تنوع زیستی، آب و خاک نیازمند توضیح و بررسی نیست. اتفاقی که به‌گفتهٔ فعالان و کارشناسان نگران‌کننده است و نه‌تنها تنوع زیستی، بلکه حیات انسانی را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
وضعیت مبهم «بالابان»
«وضعیت بالابان از یوزپلنگ نیز بدتر است چون دست‌کم یوزپلنگ در آفریقا به جمعیت پایداری رسیده است.» این بخشی از صحبت‌های «حسن اکبری»، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، در هفته‌های اخیر بود. بااین‌حال برخی کارشناسان مانند «احسان طالبی» به این گفته انتقاد جدی دارند و می‌گویند زمانی که برآورد جمعیتی از یک گونه نداریم، نمی‌توانیم دربارهٔ وضعیت آن اظهارنظر کنیم. در گفت‌وگو با این پرنده‌شناس که به‌تازگی از پروژهٔ ۱۰۲روزهٔ «شمارش شکاری‌ها» از «گلوگاه» بازگشته است، دربارهٔ وضعیت «بالابان» گفت‌وگو کردیم.
الگوی موفق حفاظت مشارکتی در «کوه هوا»
سال ۱۳۸۲ که «علی نصیری» به‌همراه چهار نفر دیگر قدم در راه حفاظت گذاشتند، فکرش را هم نمی‌کردند سال ۱۴۰۱ برای ۶۳۸ نفر کارت عضویت صادر کنند. امروز ۱۲ تا ۱۳ نیروی محیطبان داوطلب عضو انجمن با پنج موتور و سایر تجهیزاتی که خیرین در اختیارشان گذاشته‌اند، پایش‌های روزانه در منطقه انجام می‌دهند و جمعیت حیات‌وحش را به‌نحو قابل‌توجهی افزایش داده‌اند. همچنان که «موسی کرمی» و دوستانش در انجمن «پایشگران زمین و زندگی» توانستند جمعیت حیات‌وحش را در عرض ۱۰ سال ۱۷ برابر کنند و شکارچیان غیرمجاز سابق را به محیطبان داوطلب بدل کنند.
صدور ۶۴ پروانهٔ شکار در مناطق چهارگانه
مناطق حفاظتشدهٔ «الموت» و «طارم» در استان قزوین، مناطق حفاظتشدهٔ «درمیان» و «شاسکوه» و منطقهٔ شکارممنوع «کمرسرخ» خراسان‌جنوبی، منطقهٔ حفاظتشدهٔ «هرمود» و منطقهٔ شکارممنوع «دره‌باغ» فارس، منطقهٔ حفاظتشدهٔ «کالمند»، پناهگاه‌های حیات‌وحش «بوروئیه»، «شیرکوه» و «آریز» یزد، منطقهٔ حفاظتشدهٔ «سالوک» و منطقهٔ حفاظت‌‌شده و پارک ملی «ساریگل» خراسان‌شمالی، منطقهٔ حفاظتشدهٔ «هفتادقله» مرکزی و مناطق حفاظتشدهٔ «ورجین» و «کاوه ده» تهران هفت منطقه‌ای هستند که قرار است برای آنها در مجموع ۶۴ پروانه شکار ویژه صادر شود.
رفع تکلیف در صدور پروانهٔ شکار
خطای آمار یا کاهش جمعیت حیات‌وحش در «کلاه قاضی»؟
|پیام ما| «کامبیز برادرانی»، فعال محیط زیست، چندروز قبل آماری از سرشماری اخیر حیات‌وحش در پارک ملی «کلاه قاضی» منتشر کرد. به‌گفتهٔ این بلاگر حیات‌وحش، آمارها در این منطقه تنها ۶۰۰ تا ۷۰۰ فرد بز وحشی، ۴۰۰ تا ۵۰۰ فرد آهوی گواتردار ایرانی و ۲۰ فرد قوچ اصفهانی شمارش شده است که نشان از کاهش چشمگیر جمعیت حیات‌وحش دارد. از نظر او سرشماری‌های قبلی در این پارک، عدد ۱۵۰ تا ۱۷۰ فرد را برای قوچ اصفهانی در این منطقه ثبت کرده بود که رسیدن جمعیت به ۱۷ تا ۲۰ را شاید بتوان نشانی از انقراض این گونه در «کلاه قاضی» با ادامهٔ این روند دانست.
طرح طبیعت‌گردی آشوراده مغایر کنوانسیون تنوع زیستی است
|پیام ما| سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری به استان گلستان و اعلام آنچه که «آغاز طرح طبیعت‌گردی در جزیرهٔ آشوراده» خوانده شد، با واکنش‌های زیادی از سوی فعالان محیط زیست روبه‌رو شد. آنها می‌گفتند طرحی که رئيسی آن را آغاز آن را اعلام کرده، سنخیتی با طرحی که پیش‌از این و در سال پایانی دولت قبل تصویب شده بود، ندارد. حالا اتحادیهٔ سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) در نامه‌ای به رئیس سازمان بازرسی کل کشور این طرح را مغایر با مفاد کنوانسیون جهانی حفظ تنوع‌زیستی دانسته است. کنوانسیونی که ایران نیز به آن پیوسته و قوانین مرتبط با آن نیز در کشور تصویب شده است.
عملکرد برخی دامپزشکان قاچاق حیات‌وحش را تقویت می‌کند
قفس‌های تنگ و حیوانات مچاله‌شده، حیوان یا حیوانات زیر دست‌وپا مانده که تلف شده و یا آسیب دیده‌اند و همچنان از بقیه جدا نشده‌اند، خزندگان حبس شده در ظرف‌های پلاستیکی، کارتن‌های سوراخ‌شده پر از پرنده، بخش نازیبای قاچاق حیات‌وحش است. سوی دیگر تصویری از مردی است که بوسه بر سر پلنگ می‌زند، آغوش زنی که شیر در آن جای گرفته است و دامپزشک حیوان خانگی که آمپول را با احتیاط به پای کوچک یک توله خرس می‌زند و باعث میشود همه زیر این پست، در بخش نظرات، قربان‌صدقه‌اش بروند. تاکنون آنچه دربارهٔ قاچاق حیات‌وحش نوشته شده، دربارهٔ محلی‌‌ها، سوداگران و بازار مرتبط با گونه‌های مختلف بوده است. بااین‌حال قشر دیگری هم هستند که به‌گفتهٔ «فربد خاکپور»، دامپزشک حیات‌وحش و دانشجوی دکترای تخصصی بیماری‌های حیات‌وحش دانشگاه کویینز بلفاست بریتانیا، بدون حضور آنها چرخهٔ قاچاق کامل نمی‌شود؛ دامپزشکان حیوانات خانگی. آنها می‌توانند این چرخه را متوقف یا آن را تقویت کنند.
دست‌انداز بودجه در مسیر حفاظت یوز
«فراز» یوز نر غالب پارک ملی توران این روزها گاهی به فنس سایت تکثیر در اسارت نزدیک میشود. سازمان حفاظت محیط زیست هرگونه احتمال برای زنده‌گیری فراز را تکذیب کرده، اما گروهی می‌گویند اگر «حسن اکبری»، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، دربارهٔ زنده‌گیری هشدار داده، یعنی قصد و نیتی برای انجام این کار از سوی اداره‌کل حفاظت محیط زیست وجود داشته است. گروه دیگری هم منتقد رویهٔ اداره‌کل در موضوع تخصیص بودجه به پارک ملی توران هستند و معتقدند تنها با استقلال پارک ملی «توران» مشابه آنچه در مورد پارک ملی «گلستان» شاهد بودیم، شرایط این منطقه بهبود پیدا می‌کند و شاهد یک پاسخگویی درست و یکپارچه خواهیم بود. در سال‌‌های اخیر افکار عمومی با حساسیت زیاد اخبار مرتبط با پارک ملی توران را دنبال می‌کند. با اینکه این منطقهٔ تحت‌مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست عنوان زیستگاه زادآوری یوز آسیایی را دارد و سایت تکثیر در اسارت هم در همین منطقه قرار گرفته است، مشخص نیست دربارهٔ سایت تکثیر و اقداماتی که در آن انجام میشود و دربارهٔ فعالیت‌های حفاظتی در این منطقه چه کسی مقام مسئول است و باید پاسخگوی اصلی باشد؛ «علی‌اکبر قربانلو» رئیس پارک ملی توران، «بهرامعلی ظاهری» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان یا «حسن اکبری» معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست؟ در این گفت‌وگو به سراغ اکبری رفته‌ایم تا شاید از زبان معاون سازمان حفاظت محیط زیست پاسخ بخشی از پرسش ها را روشن شود.
