بایگانی مطالب : اقتصاد محیط زیست
چالش‌ها و دستاورد‌های کاپ ۲۸
سرمایه‌گذاری نفتی امارات ادامه می‌یابد
|پیام ما| هنوز تحلیل‌ها و نقدها دربارهٔ توافق اقلیمی روز چهارشنبه در دوبی ادامه دارد. توافقی که «سلطان الجابر» رئیس اماراتی اجلاس بیست‌وهشتم، موسوم به کاپ ۲۸ با خوشحالی آن را «یک توافق تاریخی» خواند و گفت این «توافق امارات متحده عربی است». اما دو روز بعد از این خوشحالی، الجابر که همزمان رئیس شرکت ملی نفت امارات است گفته است کشورش قصد دارد سرمایه‌گذاری روی نفت‌وگاز را ادامه دهد. البته او می‌گوید که سرمایه‌گذاری آنها به‌میزانی است که محدود نگه‌داشتن گرمای زمین به میزان ۱.۵ درجه سانتیگراد را تهدید نکند. اگرچه برخلاف روزهای پیش از اجلاس، نگاه بسیاری از ناظران و رسانه‌ها به الجابر تغییر کرده و حالا به خوش‌بینی به او نگاه می‌کنند، اما هنوز هستند برخی فعالان حوزهٔ تغییراقلیم که به او بدبین هستند.
۱۲ فرصت برای اینکه دیگر بهانه نیاورید!
در حالی که زنجیره تأمین صنایع مسئول انتشار ۷۰ درصد رد پای کربن آنها است اما اغلب صاحبان کسب‌وکار در صنایع مختلف از این نقش پررنگ چشم‌پوشی می‌کنند و یا نمی‌دانند که چطور آن را در اهداف کاهش استراتژی‌های کربن‌زدایی قرار دهند. مجمع جهانی اقتصاد با همکاری دانشگاه کمبریج، راهنمایی با پشتوانهٔ ۱۸ مطالعهٔ موردی منتشر کرده که نشان می‌دهد شرکت‌ها و کارخانه‌ها می‌توانند در کربن‌زدایی و کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای مسئولیت اجتماعی بیشتری را به عهده بگیرند. بر اساس این گزارش، شرکت‌ها می‌توانند با تقویت زنجیرهٔ تأمین، مدل‌های تجاری خود را دوباره طراحی کنند و فناوری‌های نوظهور را برای کربن‌زدایی هر چه سریع‌تر به‌کار بگیرند. مطالعات موردی پشتیبان این گزارش می‌گویند که پذیرش تغییر فرهنگی به سمت پایداری می‌تواند انعطاف‌پذیری کسب‌وکار را افزایش دهد و فرصت‌های جدیدی را برای آنها فراهم کند و حمایت مصرف‌کنندگان، کارمندان و سهامداران را به خود جلب کند.
توافق پرحاشیهٔ اقلیمی
|پیام ما| پس از بحث‌های طولانی و اقدامات کشورهای بزرگ صادرکنندهٔ نفت و گاز برای نام نبردن از سوخت‌های فسیلی در بیانیهٔ پایانی اجلاس اقلیمی ملل متحد در دوبی (کاپ ۲۸)، اما در نهایت نمایندگان حاضر در اجلاس با «گذار از سوخت‌های فسیلی» موافقت کردند. رئیس اجلاس در تأیید خبر توافق، از عبارت «توافق امارات متحده» استفاده کرد. این توافق در نخستین روز اضافه پس از پایان مهلت برنامه‌ریزی‌شده اجلاس صورت گرفت. در عین حال خبرنگاران حاضر در اجلاس می گویند که هنوز بخش‌های زیادی از سایر اسناد اجلاس یا خوانده نشده‌اند یا آنکه تصمیمی دربارهٔ آنها گرفته نشده است. با این‌حال هنوز سازوکار اجرایی آنچه گذار از سوخت‌های فسیلی خوانده شده مشخص نیست و برخی ناظران دربارهٔ چگونگی اجرای این توافق ابراز تردید کرده‌اند.
انرژی و محیط‌زیست محور همکاری تهران و دوحه
|پیام ما| سند همکاری‌های اقتصادی ایران و قطر همزمان با مراسم اختتامیهٔ نهمین کمیسیون همکاری‌های مشترک اقتصادی ایران و قطر به امضای «علی‌اکبر محرابیان»، وزیر نیرو و «شیخ محمد بن حمد بن قاسم العبدالله آل ثانی» وزیر صنعت و تجارت قطر رسید. در این سند بر همکاری در حوزهٔ انرژی (آب‌وفاضلاب، برق و نفت و گاز و محیط زیست) و اهمیت همکاری دو کشور برای تبادل تجارب و دانش فنی و برگزاری رویداد‌ها اعم از نمایشگاه، دوره‌های آموزشی تخصصی در زمینهٔ فناوری‌های آب و آبفا، انرژی خورشیدی و تجدید‌پذیر، بازدید متقابل بخش‌های خصوصی در زمینهٔ ظرفیت‌های مشاوره، پیمانکاری و صنایع، تولید تجهیزات مرتبط با صنعت برق دو کشور و آمادگی سازمان‌های محیط زیست دو کشور برای گسترش روابط و اجرای اسناد امضاشده تأکید شد. در این سند همچنین بر همکاری‌های تجاری و صنعتی (شامل تعاملات بانکی، بیمه، گمرک، صندوق توسعهٔ ملی، خدمات فنی و مهندسی، بازرگانی، صنایع و معادن، مناطق آزاد، سرمایه‌گذاری، صندوق ضمانت و استاندارد) تأکید شده است. همکاری در زمینه‌های راه، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کشاورزی، قضایی، حقوقی و کار و مرزی از محور‌های این همکاری به‌شمار می‌آید.
کارشکنی عربستان برای نجات بازار نفت
چیزی به پایان اجلاس اقلیمی سازمان ملل متحد در دوبی (کاپ ۲۸) نمانده، ولی تا بعد‌ازظهر دوشنبه هنوز موضوع بیانیهٔ پایان اجلاس در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. اوپک و اوپک‌پلاس دو سازمان متشکل از کشورهای تولیدکننده و صادرکنندهٔ نفت و گاز تلاش دارند تا موضوع «حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی» را از بیانیهٔ اجلاس حذف کنند. اما در دیگر سو فعالان محیط زیست و کارشناسان پیش‌کسوت تغییراقلیم معتقدند بدون حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی نمی‌توان به اهداف اقلیمی جهانی دست یافت. رئیس‌جمهوری سابق ایرلند که رئیس گروه پیش‌کسوتان تغییراقلیم است می‌گوید عربستان سعودی و متحدانش سعی دارند اجلاس را به گروگان بگیرند. رئیس اماراتی اجلاس نیز می‌گوید «شکست یک گزینه نیست!» و از همهٔ کشورها خواسته که برای بیانیهٔ پایانی اجلاس با «خط قرمز» نیایند. اما فارغ از دعواها بر سر حذف سوخت‌های فسیلی، دانشمندان هشدار داده‌اند که تمرکز بر حذف سوخت‌های فسیلی بدون جلوگیری از تخریب طبیعت کمکی به گرم شدن زمین نخواهد کرد. رسانه‌ها فضای اجلاس را متشنج توصیف کرده‌اند و مشخص نیست که کاپ ۲۸ چه نتیجه‌ای خواهد داشت.
تلاش برای افزایش تاب‌آوری «مکران»
|پیام ما|در‌حالی‌که انتظار می‌رفت، به‌ویژه پس از اخبار منتشرشده در ماه‌های مهر و آبان، دولت نتایج سرمایه‌گذاری هندی‌ها را در منطقهٔ مکران به‌خصوص سواحل چابهار اعلام کند، هیئت وزیران مصوبهٔ ۱۳ماده‌ای در مورد توسعهٔ این منطقه را منتشر کرد. بنابر متن مصوبه که دولت بر وب‌سایت خبری خودش منتشر کرده است «اخذ مجوزهای قانونی برای برداشت مبلغ پنج میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی با هدف حمایت از سرمایه‌گذاران و تسریع در تأمین اعتبارات، همچنین اختصاص معادل ریالی مبلغ یک میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی در قالب اعتبار به متقاضیان، ساخت فرودگاه و توسعهٔ چند بندر» مهمترین بندهای این مصوبه را شامل می‌شود. همچنین، این مصوبه تکلیف کرده است سازمان برنامه‌وبودجهٔ کشور مبلغ یک‌هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط را در چهارچوب قوانین و مقررات و با هدف افزایش تاب‌آوری، مهارت‌آموزی و آموزش جوامع محلی در منطقهٔ مکران برای طرح در شورای توسعهٔ سواحل مکران پیشنهاد کند.»
«نقاط اوج» اقلیمی فاجعه می‌آفرینند
ارزیابی علمی که بیش از ۲۰۰ دانشمند انجام شده نشان می دهد که تغییراقلیم باعث شده تا خطر رویارویی با «نقاط اوج» پیش‌روی جهان قرار بگیرد. عبور از این نقاط می‌تواند آثاری غیرقابل برگشت بر اکوسیستم‌ها داشته باشد که برای زندگی و معیشت انسان بسیار مهم است. پژوهشگران این ارزیابی می‌نویسند که زمان مقابله با این خطرات، همین حالاست و سرعت بخشیدن به تلاش‌های برای مهار افزایش دمای زمین، از رسیدن به این نقاط اوج جلوگیری می‌کند.
مقابلهٔ لاک‌پشتی با تغییراقلیم
|پیام ما| توافق اقلیمی که در اجلاس متعاهدین کنوانسیون تغییراقلیم (cop) پاریس در ۲۰۱۵ منعقد شد، تا حدی ناتوان بود. همانطور که در همان زمان هم بسیاری به آن اشاره کرده بودند، این توافق نمی‌توانست به کشورها بگوید برای تغییراقلیم چه کاری انجام دهند، نمی‌توانست به عصر سوخت‌های فسیلی پایان دهد، نمی‌توانست دریاها را به عقب بکشد، بادها را آرام کند یا آفتاب ظهر را کم‌رمق‌تر کند. اما دست‌کم می‌تواند زمینه و مقررات برای اجلاس بعدی را تنظیم کند و حکم دهد که اجلاس امسال باید به اولین «ذخیرهٔ جهانی» از بایدها و نبایدها برای نزدیک شدن به اهداف کلی توافق توجه کند.
خراسان، سرزمینی با طعم زعفران
در سال ۱۶۳۰ نیکولاس پوسین، نقاش فرانسوی اثری را خلق کرد که در آن فلورا، الهه بهار در حال قدم زدن در یک باغ و از میان اسطوره‌هایی است که به دستور خدایان، باقی عمرشان را در قالب گیاه سپری می‌کنند. در این اثر هنری، نارسیس به گل نرگس، قهرمان جنگ تروا به میخک سفید، آدونیس به شقایق، آپولو به گل آفتاب‌گردان و کروکوس به زعفران تبدیل شده است. بنابراین شاید بتوان گفت زعفران با نام علمی crocus sativus یادآور افسانه‌های یونان است و گستره رویشی وسیعی در جهان دارد.
