بایگانی مطالب : آثارباستانی
میراث فرهنگی، رسانه است
سری جدید از سلسلهنشستهای تخصصی میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۱۷ دی با نشستی دربارهٔ «میراث فرهنگی، هنر و رسانه» از سر گرفته شد. در این نشست، «علی دارابی»، قائممقام وزیر و معاون میراثفرهنگی، «حسن بلخاری»، رئیس کمیسیون هنر و معماری شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور، «شهرام گیلآبادی»، استاد دانشگاه و کارگردان تئاتر و «مهدی مجابی»، پیشکسوت میراث فرهنگی و عضو بازنشستهٔ هیئتعلمی دانشگاه علم و صنعت ایران سخنرانی کردند. موضوع این نشست دربارهٔ نسبت میراث فرهنگی با دو مقولهٔ هنر و رسانه بود که بازبینی ارتباط آنها از منظر نظریههای فلسفی، جامعهشناسی، هنر و حتی اقتصاد سیاسی حائز اهمیت است.
![میراث فرهنگی، رسانه است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-4-jpg.webp)
ابهام در پروندهٔ ثبت «مساجد ایرانی»
|پیام ما|پیشازاین در گزارشهایی مجزا، به بررسی پروندههای ایران برای ثبت جهانی در یونسکو از جمله «خانههای ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «قلعهٔ فلکالافلاک و درهٔ خرمآباد» پرداختیم؛ «علی دارابی»، معاون میراثفرهنگی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، با صدور احکامی برای مدیران چهار پروندهٔ ایران برای ثبت جهانی در یونسکو، از پیگیریها برای تهیهٔ پروندهٔ «مسجد ایرانی»، «آسبادهای ایرانی»، «خانههای ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «قلعهٔ فلکالافلاک و درهٔ خرمآباد» خبر داده بود.
![ابهام در پروندهٔ ثبت «مساجد ایرانی»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/4-3-jpg.webp)
نفی دوبارهٔ سناریوی ابردزدی
|پیام ما| چندروز پس از آنکه برخی چهرههای سیاسی اظهارنظرهایی دربارهٔ «جنگ اقلیمی» و «دزدیدن ابرهای بارانزا» مطرح کردند، حالا برخی چهرههای دیگر دولت از تغییراقلیم و تأثیر آن بر میزان بارشها در کشور میگویند. هفتهٔ گذشته «اولین سمینار علمی با موضوع نقش مداخلات منطقهای احتمالی در تغییرات بارندگی کشور» توسط پژوهشکدهٔ محیط زیست و توسعهٔ پایدار و بهدستور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد. سمیناری که علت برگزاری آن «حساسیت افکار عمومی» عنوان شده بود. یک هفته پس از این سمینار و پس از رئیس سازمان هواشناسی، رئیس مرکز ملی هوا و اقلیم، حالا سخنگوی صنعت آب هم کمبارشی در کشور را مرتبط با تغییراقلیم عنوان میکند.
![نفی دوبارهٔ سناریوی ابردزدی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/2-3-jpg.webp)
راز دستهای بدون انگشت
پژوهشگران کانادایی میگویند که شواهدی از آثار هنری پیش از تاریخ را در غارها کشف کردهاند که احتمالاً نشاندهندهٔ قطع عمدی انگشتان دست افراد بهعنوان یک آیین است. آنها میگویند این کار احتمالاً با هدف جلب رضایت خدایان یا کمک به انسجام اجتماعی انجام میشده است. تفسیر جدید از آثار هنری در غارهای دیرینه سنگی این احتمال را مطرح کرده که مردان و زنان انگشتان خود را عمداً در طول مراسم مذهبی در دوران ماقبل تاریخ قطع کرده باشند.
![راز دستهای بدون انگشت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-2-jpg.webp)
بمباران تاریخ غزه
غزه اولین منطقه جهان نیست که به دلیل جنگ، میراث باستانی و تاریخیاش را از دست میدهد و قطعاً آخرین شهر دنیا هم نخواهد بود، اما اینجا یک تفاوت ویژه دارد؛ این که طی دهههای اخیر بهدلیل بیثباتی سیاسی، کاوشهای باستانشناسی در بخش قابل توجهی از غزه انجام نشده و وضعیت فعلی هم آنها را در فراموشی کامل قرار داده است. یک روزنامهٔ آمریکایی اوایل هفته جاری اعلام کرد «۷۰ درصد ساختمانهای غزه در پی حملات همهجانبهٔ رژیم صهیونیستی ویران شدهاند.» به گفتهٔ مقامات محلی کلیساهای بیزانسی، مساجد باستانی و محوطههای باستانی هم شامل این ساختمانها هستند و از درگیری حماس و اسرائیل جان سالم بهدر نبردهاند.
![بمباران تاریخ غزه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/4-1-jpg.webp)
راه و بیراه موزه و حفاظت
سلسلهنشستهای «سنجه» دربارهٔ بایدها و نبایدهای موزهداری در ایران، اینبار پیرامون موزه و مسئلهٔ حفاظت برگزار شد. «میترا اعتضادی»، مرمتگر آثار تاریخی و کارشناس درمان و مرمت اشیای فرهنگی و هنری، مهمان این برنامه بود و در اولین مبحثی که پیرامون این حوزه مطرح کرد گفت: «زمانی که دربارهٔ حفظ و مرمت آثار تاریخی و موزههای صحبت میکنیم، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که از ۲۵۰ موزه فقط ۱۰ درصد آنها را موزهدارها اداره میکنند و در سایر موارد متخصصان دیگر عهدهدار نگهداری از آنها هستند. این آمار عجیبی است و این سؤال مطرح میشود که این موزهها چقدر با اصول موزهداری اداره میشوند. این درحالیاست که وقتی موزه در اختیار افراد با تحصیلات آکادمیک مرتبط قرار دارد، تعامل با مرمتگر متفاوتتر از کسانی است که تحصیلات آکادمیک دیگری دارند.»
![راه و بیراه موزه و حفاظت](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4-20-scaled.webp)
پیشبینی هوش مصنوعی از سرنوشت میراث ایران
چتجیپیتی (Chat-GPT) آثار تاریخی ایران را میشناسد، برخی از این آثار را هم بهخوبی معرفی میکند. او معتقد است ایران جزو کشورهایی است که هم با تخریب آثار تاریخیاش مواجه است و هم تلاشهایی دارد که منجر به حفظ آنها شود، اما تأکید میکند که بیثباتی سیاسی موجب افزایش مخاطرات محیط زیستی، بلایای طبیعی، غارت و قاچاق، تهدید سازهها و آثار تاریخی شده است. هوش مصنوعی چتجیپیتی در پاسخ به چند سؤال خبرنگار «پیام ما» از مناطقی میگوید که میراث تاریخیشان با بیشترین آسیبها مواجه هستند و البته مهمترین بخش میراث تاریخی ایران را که در معرض تجاوز و تخریب قرار گرفته است، اعلام میکند. چتجیپیتی به اقدامات موفق برخی کشورها در حفظ این آثار اشاره میکند و معتقد است ترکیبی از آنها میتواند تضمین بقای میراث تاریخی ایران باشد. او هشدار میدهد که نبود این تدابیر قطعاً طی چند دههٔ آینده منجر به حذف این میراث ارزشمند خواهد شد که آثار منفی قابلتوجهی خواهد داشت.
![پیشبینی هوش مصنوعی از سرنوشت میراث ایران](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4-19-jpg.webp)
نسخهٔ نجات بناهای تاریخی
|پیام ما| آمار دقیقی از آتشسوزی و خسارتهای آن در بناهای تاریخی و میراثی در دسترس نیست، اما مرور اخبار نشان میدهد وقوع آتشسوزی حادثهای تکرارشونده در حوزهٔ میراثفرهنگی است. فقط در یک ماه گذشته، دو بار خبر آتشسوزی در بناهای تاریخی منتشر شد؛ هتل تاریخی انزلی و بازار تاریخی زنجان. اتفاقاتی که نه در روزهای اخیر که در طول تاریخ تکرار شدهاند و هر بار گوشهای از تاریخ را برای همیشه از بین بردهاند. این نکتهٔ کلیدی که تخریب و آسیب به بناهای تاریخی غیر قابل جبران است، اهمیت حفاظت از آنها را در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی از جمله آتشسوزی دوچندان میکند، بهویژه اینکه آتشسوزی حادثهای است که در کنار بلایای دیگر از جمله سیل و زلزله هم احتمال وقوع دارد.
![نسخهٔ نجات بناهای تاریخی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4-14-jpg.webp)
چالشها و دستاوردهای کاپ ۲۸
![چالشها و دستاوردهای کاپ ۲۸](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/کاپ-jpg.webp)
توافق پرحاشیهٔ اقلیمی
|پیام ما| پس از بحثهای طولانی و اقدامات کشورهای بزرگ صادرکنندهٔ نفت و گاز برای نام نبردن از سوختهای فسیلی در بیانیهٔ پایانی اجلاس اقلیمی ملل متحد در دوبی (کاپ ۲۸)، اما در نهایت نمایندگان حاضر در اجلاس با «گذار از سوختهای فسیلی» موافقت کردند. رئیس اجلاس در تأیید خبر توافق، از عبارت «توافق امارات متحده» استفاده کرد. این توافق در نخستین روز اضافه پس از پایان مهلت برنامهریزیشده اجلاس صورت گرفت. در عین حال خبرنگاران حاضر در اجلاس می گویند که هنوز بخشهای زیادی از سایر اسناد اجلاس یا خوانده نشدهاند یا آنکه تصمیمی دربارهٔ آنها گرفته نشده است. با اینحال هنوز سازوکار اجرایی آنچه گذار از سوختهای فسیلی خوانده شده مشخص نیست و برخی ناظران دربارهٔ چگونگی اجرای این توافق ابراز تردید کردهاند.
![توافق پرحاشیهٔ اقلیمی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/2-8-jpg.webp)