راحیل حسینیان
روزنامه نگار
راحیل حسینیان
۱۰ اسفند ۱۴۰۲
دستبافتهٔ کویر در سراشیبی فراموشی
همزیستی با کویر و اقلیم گرموخشک روستاها و آبادیهای مرکز کشور سبک زندگی خاص خودش را به وجود آورد؛ از شیوهٔ خوردوخوراک تا هنرهای دستی. اهالی باذوق کویر برای همسو شدن با محیط پیرامون پارچههای پنبهای بافتند تا از آفتاب سوزان در امان بمانند؛ هنری که به استناد پژوهشها قدمتش به دورهٔ ایلخانی میرسد، حالا در سراشیبی فراموشی ایستاده؛ هنر «کرباسبافی».
راحیل حسینیان
۲ اسفند ۱۴۰۲
چموشهایی که از پا درآمدند
گوشهنشین موزهها شده است و گاهی هم در تزئین سفرهخانههای سنتی نقش بازی میکند. «چموش» یا همان پایافزار سنتی گیلهمردان و گیلهزنان حالا دیگر مشتری ندارد. این پاپوش سنتی که روزگاری برای خودش رونقی داشت و هنرمندان به دوخت این کفش تمامچرمی مشغول بودند، حالا به سرنوشت کلاش (پاپوش سنتی کردستان) دچار شده و یکی از هنرهای دستی در آستانهٔ فراموشی است.
راحیل حسینیان
۲۵ بهمن ۱۴۰۲
خداحافظی با زیور زنان عشایر سنگسر
استفاده از زیورآلات برای تزئین لباسها با دستساختههای فلزی، یکی از ویژگیهای اقوام است و در گذشتههای دور ریشه دارد. ساخت زیورآلات با الهام از نقوش هندسی و عناصر طبیعی، هنر خاصی است که عشایر ایل سنگسر استان سمنان در کنار سایر هنرهای دستی خود از جمله بافندگی حسابی در آن تبحر داشتند. «چنگوم» که حالا حتی نامش هم غریبه است، جز در چند کارگاه خانگی درست نمیشود و در آستانهٔ فراموشی قرار دارد.
راحیل حسینیان
۲۲ بهمن ۱۴۰۲
آینهدانی که به خاطرهها پیوست
هنرهای دستی عشایر که یکی پس از دیگری رو به فراموشی میروند، کم نیستند. نمونهاش «نیچیتبافی» یا «گچمهبافی» که پیشتر به آن پرداختهایم. ظرافت و هنر عشایر در صنایعدستی بهقدری است که برای نگهداری از وسایل کوچک و ارزشمند مثل آینه و قرآن، دستبافتهٔ خاصی داشتند و «چنتهبافی» هم بر همین اساس شکل گرفت.
راحیل حسینیان
۱۰ بهمن ۱۴۰۲
چرخ خراطی سنتی نمیچرخد
سروکار داشتن با چوب و ساختن وسایل از هزاران سال پیش تا کنون برای بشر جذابیت داشته و به شیوههای مختلف از انواع و اقسام چوب درختان برای ساخت وسایل ضروری زندگی خود استفاده میکرده است. این ضرورت و درعینحال جذابیت سبب شد تا هنرهای مختلفی شکل بگیرد؛ از نجاری تا خراطی.
راحیل حسینیان
۳ بهمن ۱۴۰۲
هنری که در کورهٔ تکنولوژی ذوب شد
شیوهٔ زندگی که تغییر کرد، برخی از حرفهها برای همیشه از یاد رفت، اما برخی پیشهها توانستند با تغییراتی خودشان را با زندگی مدرن سازگار کنند. حرفههایی که برای همیشه خاموش شدند، بخشی از میراث فرهنگی سرزمین را هم با خود به فراموشی بردند. نفسهای حرفهٔ چلنگری که آمیختهای از هنر و صنعت است، از نیمقرن پیش به شماره افتاد و حالا دیگر چلنگری در ردهٔ هنرهای دستی ازیادرفته دستهبندی میشود.
راحیل حسینیان
۲۶ دی ۱۴۰۲
گلافی؛ غرق دریای فراموشی
هنر در خطهٔ جنوب منحصربهفرد است. از «جهلهسازی» تا «خوسبافی»، هریک با توجه به تناسب اقلیم و سرزمین بین مردم راه باز کردند و سالهای سال هنرهای یکتای جنوب کشور بودند. در میان این هنرهای کهن که حالا رمقی برایشان نمانده و چند موسپیدکرده به آن مشغولند، به سراغ لنجسازی رفتهایم که بین اهالی جنوب به هنر «گلافی» معروف است.
راحیل حسینیان
۲۰ دی ۱۴۰۲
دستبافتهٔ هزار رنگ سرزمین کوچ
زمزمه احیای صنایع دستی رو به فراموشی که شنیده میشود، نور امیدی در دل دوستداران هنر پیدا میشود. نگاهی به ساز و کار احیای هنرهای فراموششده نشان میدهد گاهی هم آواز دهل شنیدن از دور خوش است و نباید به این وعدهها دل بست. حالا نوبت جاجیمبافی رسیده که قرار است در کرمانشاه احیا شود.