تغییرات اقلیمی از هشدار گذشته

تغییرات اقلیمی زیستگاه بسیاری از گونه‌های جانوری را در کشور تهدید می کند 

یک کارشناس محیط زیست گفت: تأثیرات تغییر اقلیم به شدت می‌تواند وضعیت حفاظتی بسیاری از گونه ها و زیستگاه های ما را تشدید کند و متأسفانه این موضوع خیلی مورد توجه قرار نگرفته است.

اصغر مبارکی، کارشناس محیط زیست و معاون علمی کنوانسیون سایتیس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در دو هفته اخیر فعالیت های زیادی در سطح جهان برای موضوع طرح اقلیم مطرح شده و در نشست اخیر سازمان ملل هم، قبل از نشست مجمع عمومی، سازمان نشستی در مورد طرح اقلیم داشت و سازمان ملل بیانیه‌ای به صورت گزارش ارائه داد و رسانه ها منتشر کردند.

وی توضیح داد: ما از جنبه های مختلف به طبیعت نگاه می کنیم. از یکی از این دیدگاه‌ها، تأثیرات تغییر اقلیم به شدت می تواند وضعیت حفاظتی بسیاری از گونه ها و زیستگاه های ما را تشدید کند. متأسفانه این موضوع خیلی مورد توجه قرار نگرفته و به تأثیری که تغییر اقلیم بر روی وضعیت حفاظتی محیط زیست ما دارد توجه نمی شود.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: در بحث استفاده و حفاظت از منابع آبی، مسائل مربوط به کشاورزی و استفاده از آب و مدیریت آب را مطرح می کنیم هر چند که کسی اهمیت به آن نمی دهد. اگر قرار بود اتفاقی بیفتد در سیستان و بلوچستان کسی جالیز و هندوانه نمی کاشت و این به معنای آن است که دغدغه‌های مطرح شده تأثیر چندانی ندارد و ممکن است بعضی جاها مثلاً تأثیر در کنترل چاه ها داشته باشد ولی در بیشتر جاها تأثیر چندانی نمی بینیم.

دغدغه‌های محیط زیست محدود به گلایه‌گذاری است

مبارکی تأکید کرد: آنچه در حوزه محیط زیست و مسائل آبی مطرح می‌شود محدود به گلایه گذاری و هشدارهایی است در سطح گفتار و تریبونی. عملاً ممکن است بر فرض مثال بگوییم تعدادی چاه در حوزه دریاچه ارومیه بسته شده اما در مقابل در جایی مثل سیستان و بلوچستان هندوانه می کاریم. این استفاده در همچنین جایی با چنین وضعیت آبی که دارد یک برنامه کلان و کلی می خواهد.

وی هشدار داد: وضعیت تغییر اقلیم به شکلی است که ممکن است ما در آینده داشته های آبی و منابع آبی را دیگر نداشته باشیم و صحبت از این است که ما در آینده با کمبودهای بارش بیشتری مواجه شویم که در حقیقت این را باید هم‌اکنون چاره سازی کنیم و چاره سازی به این مفهوم است که در اغلب موارد همه معترضند که چرا محیط زیست کاری نکرد در حالی که ما که نمی توانیم آب را خلق کنیم و باید به فکر یک تغییر الگو، رفتار و تغییر رویه باشیم.

اثرات مخرب تغییر اقلیم

مبارکی توضیح داد: عامل تغییر اقلیم در حقیقت گازهای گلخانه ای است و در سال ۲۰۱۶ گزارش جدید اعلام کرد که بیش از ۵۰ میلیارد تن، گازهای گلخانه ای در جو انباشته شده است و منشأ اینها چند عامل مهم یعنی سوخت های فسیلی، پالایشگاه ها، مراکز و پروژه هایی که سوخت زغال سنگ دارند و فعالیت های صنعتی و حمل و نقل است. مشخص است که مشارکت و سهم ما از تولید گازهای گلخانه ای در کلانشهری مثل تهران یا هر کلانشهر دیگری با این حجم ترافیک و ماشین به چه شکل است.

مبارکی ادامه داد: ذوب شدن و تکه تکه شدن یخچال ها موضوع دیگری است که پتانسیل از بین رفتن آنها را افزایش می دهد. بحث بالا آمدن سطح اقیانوس ها و خطر آبگرفتگی را در کشورهایی که در مناطق کم ارتفاع هستند مثل مالدیو را داریم یا هر جایی که مثل مالدیو شرایط آن را دارد، یعنی ارتفاع از سطح اقیانوس ها کم است و خطر از بین رفتن این زیستگاه ها هرچند کوچک هستند اما از نظر تنوع زیستی مهم هستند. بحث تغییر زمان در تولید مثل بسیاری از گونه های مهم حشرات و پرندگان هم مطرح است و ما عوارضش را که به صورت خاص در یک منطقه یا در برخی مناطق به صورت بین المللی ثبت شده در سطح جهانی می بینیم.

به هزینه‌های تغییر اقلیم بی‌توجهیم

این کارشناس محیط زیست هشدار داد: به هر حال در آینده تغییر اقلیم به عنوان یک تهدید بزرگی برای ما در سال های آتی مطرح است. این نیاز را داریم که مفهوم اجتماعی و طبیعی آن را به شکل درست به اشتراک بگذاریم و آگاهی بدهیم که چه اتفاقی می افتد. فعالیت های کشاورزی خود سهم قابل توجهی در تولید گازهای گلخانه ای دارد. چیزی که ما نمی توانیم آن را انکار کنیم و متأسفانه نگاه درست به این قضیه نداریم این است که به ما از لحاظ معیشتی چه از نظر تنوع زیستی و چه از نظر خدمات زیست محیطی و تنوع زیستی و همه آنها وابسته به زمین هستیم، به معنای عام کلمه سرزمین یا زمین، و متأسفانه فعالیت‌های انسانی در این مدت بیش از ۷۰ درصد سطح زمین را تحت تأثیر قرار داده است.

مبارکی افزود: ما باید در حقیقت متوجه باشیم که این تغییر و تبدیل روی زمین و به طور کلی تخریب ما چه به صورت جنگل زدایی و چه به صورت دستکاری به اشکال مختلف مثلا معدن کاوی و از بین بردن پوشش گیاهی و هر تخریبی که صورت می گیرد کمکی به تشدید تأثیرات تغییر اقلیم خواهیم کرد. ممکن است در یک محل یا منطقه این تأثیر زیادی نداشته باشد ولی وقتی این تأثیرات کوچک را روی هم و در سطح جهانی و کشوری جمع می کنیم می تواند تأثیر خیلی بزرگی باشد.