ریه جهان همچنان می‌سوزد

آتش‌سوزی بی‌سابقه اخیر در جنگل‌های آمازون، این منطقه موسوم به ریه زمین را به منبع بزرگی برای انتشار دی‌اکسید کربن تبدیل کرده است.

مدتی است که جنگل‌های آمازون در برزیل طعمه آتش شده‌اند. این اتفاق در فصل‌های خشک برزیل امری عادی است. اما به نظر می‌رسد آتش‌سوزی امسال طولانی‌تر از نمونه‌های مشابه سال‌های گذشته باشد. جنگل‌های بارانی آمازون، خانه میلیون‌ها انسان و گونه ارزشمند گیاهی و جانوری بیش از دو هفته است که در آتش می‌سوزد. این جنگل‌ها به شش‌های زمین معروف هستند؛ زیرا بیش از 20 درصد اکسیژن کره زمین را تامین می‌کنند. امسال در برزیل 74هزار مورد آتش‌سوزی گزارش شده است؛ تقریبا دوبرابر سال گذشته. به گزارش ایرنا، ماه اوت (مرداد-شهریور) آغاز فصل خشک در برزیل بوده که به عنوان معادلی برای دوره کم باران سالیانه در مناطق گرمسیری در نظر گرفته می‌شود. هر ساله در طول این دوره زمانی شاهد بالا رفتن آمار آتش سوزی‌ در جنگل‌های این کشور هستیم اما حتی با در نظر گرفتن این امر، آتش‌سوزی بزرگی که اخیرا در آن بخش از جنگل‌های آمازون که در حوزه استحفاظی این کشور قرار دارد به راه افتاده، عادی نیست. موسسه ملی تحقیقات فضایی برزیل (INPE) به تازگی اعلام کرده میزان آتش‌سوزی‌ها در این منطقه نسبت به سال گذشته ۸۰ درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود که با تداوم فصل خشک جنگل بارانی، در چند ماه آتی شعله‌ها شدت بیشتری بگیرند.

از سوی دیگر، بررسی‌های انجام شده بر روی داده‌های به دست آمده از ماهواره حرارتی ناسا (MODIS) نشان می‌دهد که نه فقط امسال بلکه بدترین اتفاقات در آینده دور در انتظار جنگل‌های آمازون است.

پیامدهای زیست محیطی

برخی کارشناسان زیست محیطی ژائر بولسونارو رئیس جمهوری جدید را عامل بروز این بحران می‌دانند و معتقدند سیاست‌های وی در راستای بهره‌برداری بی رویه از منابع آمازون، جنگل‌زدایی‌های بی‌سابقه را برای آمازون رقم زده است. به هر روی، اگر اقدامات پیشگیرانه لازم صورت نگیرد نرخ جنگل‌زدایی سالیانه در آمازون بار دیگر از ۹ هزار و ۶۰۰ متر مربع که در سال ۲۰۰۴ شاهد آن بودیم، پیشی می‌گیرد. به گزارش سرویس نظارت جوی کوپرنیکس، آتش‌سوزی‌های امسال به تنهایی چیزی در حدود ۲۵۱ میلیون تن دی اکسید کربن به هوا آزاد کرده‌اند. افزون بر این، بالا رفتن آمار آتش‌سوزی‌ها در این منطقه، تنوع زیستی آمازون را نیز به خطر انداخته است. جنگل‌های بارانی آمازون که خانه صدها قبیله بومی است از منابع طبیعی و گونه‌های جانوری غنی است. پل فاین اکولوژیست دانشگاه برکلی می‌گوید: «جنگل بارانی آمازون گنجینه جهان است. شبیه هیچ جای دیگری نیست. گستره و ابعاد این جنگل‌های بکر واقعا خیره‌کننده است. گونه‌های بی‌شمار از هر نوع موجود زنده که هزاران مورد از آن ها هیچ‌گاه توسط دانشمندان توصیف نشده‌اند… . همگی باید برای حفظ آن دست به دست هم دهیم.»

مشارکت برزیل در کنترل آتش‌سوزی‌‌ها

رئیس جمهوری برزیل به نیروهای نظامی دستور داد تا به مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگل آمازون کمک کنند. به گزارش ایسنا، «ژائیر بولسونارو» رئیس‌ جمهوری برزیل پس از بالا گرفتن فشار رهبران کشورهای اروپایی به نیروهای نظامی دستور داد تا برای مقابله با حریق جنگل آمازون در منطقه حضور پیدا کنند. رئیس جمهوری برزیل با انتقاد از رویکرد کشورهای دیگر در مورد حادثه آتش‌سوزی‌ در جنگل آمازون گفت: آتش‌سوزی‌های اخیر نمی‌تواند زمینه‌ای برای اعمال تحریم‌های تنبیهی باشد. فرانسه و ایرلند اعلام کرده‌اند در صورتی که برزیل برای مقابله با آتش‌سوزی‌های اخیر در آمازون اقدامی انجام ندهد از تصویب توافق تجاری با این کشور خودداری خواهند کرد. همچنین گروه‌های زیست محیطی روز جمعه گذشته تظاهراتی را در شهرهای مختلف این کشور ترتیب داده و خواستار آن شدند تا برای مقابله با این آتش‌سوزی‌ها اقدامی شود. به گزارش شبکه خبری بی‌بی‌سی، آمازون که وسیع‌ترین جنگل‌های استوایی در جهان به حساب می‌آید برای حفظ و ذخیره کربن حیاتی است چرا که روند گرمای جهانی را کند می‌سازد. این جنگل‌ها که با عنوان “ریه‌های زمین” شناخته می‌شوند زیستگاه سه میلیون گونه گیاهی و جانوری و یک میلیون بومی است.

گزارش تازه در مورد افزایش آتش سوزی ها درحالی منتشر می شود که انتقاد از سیاست های زیست محیطی آقای بولسونارو بالا گرفته است.دانشمندان می گویند که میزان نابودی آمازون از زمان سر کار آمدن او در ماه ژانویه که با تشویق سیاست توسعه همراه بوده شتاب گرفته است. آمازون به عنوان بزرگترین جنگل باران‌خیز استوایی یکی از مهم ترین منابع جذب کربن اس.  دولت های قبلی برزیل طی یک دهه گذشته موفق به کاهش جنگل زدایی شده بودند. بولسونارو اما ماه قبل مدیر موسسه تحقیقات فضایی را به دروغگویی و تلاش برای تضعیف دولت متهم کرد.

ثبت بدترین آتش‌سوزی تاریخ آمازون

ثبت و گزارش 9500 مورد آتش سوزی در جنگلهای آمازون در هفته گذشته رکورد جدیدی در تاریخ این منطقه برجای گذاشت. کشاورزان و چوب بران، مقصران اصلی این آتش سوزی هستند که به دلیل سیاست‌های دنبال شده رئیس جمهور برزیل، بولسونارو مورد سرزنش قرار گرفته‌اند و حالا رئیس جمهور و طرفدارانش اظهار شرمساری می‌کنند. اکنون فصل موسوم به کوئیمادا یا «قطع و آتش سوزی» است اما واقعیت این است که 85 درصد از آتش سوزی اخیر ربطی به این پدیده (خشکی هوا) ندارد و به گفته پائولو مونتینهو مدیر موسسه تحقیقات طبیعت آمازون، دستان انسان در این آتش سوزی به عنوان مقصر به خوبی مشهود است.

آمازون ریه زمین

آمازون، نام بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان است که بیش از نیمی از جنگل‌های بارانی باقی‌مانده در جهان را در خود جای می‌دهد. این جنگل در بخش شمالی آمریکای جنوبی قرار گرفته و بیشتر مساحت آن در خاک برزیل و پرو جای دارد.  آمازون از بالاترین نرخ تنوع زیستی در جهان برخوردار است و شمار درختان آن در حدود ۳۹۰ میلیارد اصله برآورد می‌شود که شامل ۱۶ هزار گونه درخت است. این جنگل پهناور که معمولا از آن با عنوان ریه زمین یاد می‌شود، حدود ۲۰ درصد از اکسیژن جهان را تامین می‌کند. فعالان زیست محیطی هشدار می‌دهند که در صورت تداوم آتش‌سوزی‌ها، ممکن است این جنگل به جای کمک به تولید اکسیژن، شروع به آزاد کردن کربن کرده و بیش از پیش کره زمین را در بحران تغییرات اقلیمی فرو ببرد.