طرح  احیای تالاب انزلی به روش نانو متوقف شد

دادستان عمومی و انقلاب انزلی دستور توقف استفاده از طرح «بایوجمی» را با توجه 

به مخاطرات احتمالی ناشی از آن صادر کرد

روز گذشته دادستان عمومی و انقلاب شهرستان انزلی از توقف طرح احیای تالاب انزلی با استفاده از فناوری نانو ذرات تیتانیوم خبر داد و اعلام کرد بر اساس بررسی‌های صورت گرفته و با توجه به مخاطرات احتمالی ناشی از استفاده از طرح بایوجمی برای احیای این تالاب، دستور توقف این طرح داده شده است. به گفته سیدرحمان سیدزاده براساس دستورالعمل نحوه نظارت و پیگیری حقوق عامه، اقداماتی که سبب تخریب محیط زیست می شود مستلزم ورود دادستان به عنوان مدعی العموم و برخورد قانونی است. در همین راستا و با توجه به بررسی‌های صورت گرفته با نامه‌ای به اداره کل محیط زیست استان گیلان دستور توقف اجرای این طرح ابلاغ شده است. به گزارش مهر وی به نظرات کارشناسان، اساتید دانشگاه در این زمینه نیز اشاره کرده و می گوید اجرای طرح در تالاب ممکن است با توجه به وجود گونه‌های مختلف جانوری، گیاهی و وضعیت پیچیده، دینامیک و شکننده تالاب انزلی، ضررهای جبران ناپذیری بر انسان‌ها، محیط زیست، زیست‌مندان و سایر موجودات زنده داشته باشد. از این‌رو با توجه به اینکه یکی از وظایف دادستان حفظ حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم است مقرر شد همزمان با ابلاغ دستور توقف اجرای این طرح، از ریختن هر گونه ماده شیمیایی به ویژه نانو ذره دی اکسید تیتانیوم یا هر اقدام دیگر به طور کامل توسط مجریان طرح یا هر شخص حقوقی یا حقیقی دیگر تا زمان اثبات بی‌ضرر بودن آن برای تمام مولفه‌های شبکه غذایی تالاب اعم از پلانکتون، موجودات کفزی، ماهیان و نهایتاً انسان‌ها خودداری شود. گفتنی است این مقام مسوول تاکید کرده است، اجرای این طرح پیش از اثبات بی ضرر بودن، به منزله تهدید علیه محیط زیست و آلودگی آن محسوب خواهد شد، که ضرورت اقدام قانونی علیه افراد حقیقی و حقوقی را اجتناب ناپذیر می‌کند. دادستان عمومی و انقلاب شهرستان انزلی در حالی خبر از توقف احیای طرح تالاب انزلی با استفاده از فناوری نانو ذرات تیتانیوم معروف به «بایوجمی» خبر می دهد که پیشتر مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان اعلام کرده بود تالاب انزلی با مشارکت یک شرکت دولتی از کشور ژاپن و در قالب کارگروهی فعال در استانداری گیلان با استفاده از فناوری نانو احیا می‌شود.

احیای تالاب انزلی با فناوری نانو

مهرماه 97 بود که قربانعلی محمدپور در حاشیه بازدید از طرح های صنعتی و گردشگری آستارا اعلام کرد که احیای تالاب انزلی در فاز نخست از محل پاکسازی رسوبات آلی آن انجام خواهد شد و برای این این منظور 10 هزار میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته است. آن‌طور که وی به ایرنا گفته بود، تالاب انزلی با وسعت حدود 20 هزار هکتار از مهم ترین زیستگاه های پرندگان مهاجر به شمار می رود از این‌رو اجرای طرح های بوم گردی در تالاب های انزلی، استیل و امیر کلایه و همچنین در پارک ملی بوجاق با حفظ محیط زیست و طبیعت آن مکان ها در دستور کار قرار گرفته و برای این منظور 20 میلیارد ریال اعتبار برای تالاب استیل اختصاص یافته است. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان دو واحد کارخانه بازیافت زباله با ظرفیت 500 تن در شهرستان های تالش و لنگرود در حال ساخت است و نیز سه دستگاه زباله سوز با ظرفیت یکهزار و 600 تن در مناطق شرق و غرب گیلان به زودی راه اندازی خواهد شد. محمدپور در آن زمان گفته بود برای اجرای طرح های مدیریت پسماند در گیلان، 15 هزار میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته و همچنین مشکل پساب و فاضلاب بیمارستان های دولتی و مراکز اداری در استان گیلان با راه اندازی شبکه های تصفیه خانه برطرف شده است. طی سه دهه گذشته به دلیل ورود حجم زیادی از رسوبات و رشد بی رویه گیاهان مهاجم میانگین عمق آب این تالاب از 11 متر به کمتر از دو متر و در مناطقی حتی کمتر کاهش پیدا کرده است. افزون بر مقادیر زیادی سم و کود شیمیایی روزانه بیش از 400 هزار متر مکعب فاضلاب به تالاب بین المللی انزلی وارد می شود. علاوه بر این سازه های غیرضروری و کارشناسی نشده و قطع جریان طبیعی آب ، گیاهان مهاجم وارداتی ، تجاوز به حریم تالاب و کاهش آب دریای خزر دم به دم بر رگ حیات تالاب انزلی زخم می زند. از سال 89 بحث پرطمطراق احیای تالاب انزلی با حضور مسئولان و متولیان امر در بوق و کرنا دمیده شد. طرح احیای تالاب بین المللی انزلی سال 89 با اعتباری افزون بر 900 میلیارد ریال برای پنج سال از محل ردیف های خاص معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی به تصویب رسید اما مرحله نخست مطالعاتی احیای تالاب انزلی که در حوزه شناسایی منابع آلاینده و اقدامات برای رفع آن از سال 89 تا 91 انجام شده بود، منتهی به نقشه های فنی و اجرایی نشد. سال 93 نیز طرح جامع مدیریت حوزه آبریز تالاب انزلی مبتنی بر اصول مدیریت اکولوژیک در حوزه آبخیزتالاب انزلی با تمرکز بر سه محور پسماند، فاضلاب‌ها و رسوبات آغاز شد . با این همه رییس سازمان محیط زیست در سفر سال 97 به گیلان، وضعیت تالاب انزلی را بحرانی اعلام کرد.

دغدغه‌ فعالان محیط زیست

احیای تالاب انزلی با فناوری «بایوجمی» دغدغه تازه‌ای برای فعالان محیط‌زیست ایجاد کرده، اجرا نشدن این شیوه در اکوسیستم‌های مشابه و وضعیت حساس تالاب روبه‌مرگ انزلی، بر نگرانی‌ها افزوده است. نگاهی به یادداشت‌ها و اظهارنظرهای دانشگاهیان و فعالان حوزه محیط‌زیست نشان می‌دهد که این روزها توجه آن‌ها از مسئله هجوم انواع فاضلاب‌، انباشت رسوبات، تجاوز به حریم تالاب، گیاهان مهاجم، اثرات سدها و بی‌توجهی به آب‌بندان‌ها که از جمله دردهای تالاب انزلی است به سمت پیش‌بینی خطرات و آسیب‌های به‌کارگیری این روش جدید سوق یافته است. مردادماه 97 رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نامه‌ای به رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور خواستار تخصیص بودجه برای احیای تالاب انزلی با شیوه‌ای نوین از زیست پالایی شد. در ادامه مهرماه 97 نیز شاهد بازتاب گسترده خبر احیای تالاب انزلی با فناوری نانو در رسانه‌ها بودیم.طرحی که به گفته یک کارشناس محیط زیست باید اثرات آن بر سلامت مردم بررسی شود. محمد لاهوری در این باره به خبرگزاری مهر گفته است، نانو ذرات اکسید تیتانیوم در آب حل‌نشده و بعد از فرآیند تصفیه به شکل رسوب در کف ته‌نشین می‌شوند. از سوی دیگر شرکت یادشده، هنوز پاسخی درباره تکلیف هزاران تن رسوب اکسید تیتانیومی که در این فرآیند نشست کرده و به همراه غذای آبزیان به سفره‌های حاشیه‌نشینان و حتی سایر شهرها و استان‌ها منتقل خواهد شد، نداده است.