پسته؛دانه‌ای هزار تومان

سبدهای آجیل امسال یا از پسته خالی می ماند و یا اگر پسته ای وارد کاسه های آجیل شود هر دانه اش ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان قیمت دارد

این روزها اگر سری به بازار بزنید، می بینید هر آنچه که می تواند به دلار تبدیل شود، در بازار داخلی کمتر عرضه می شود و اگر هم کالا به دست مشتری برسد قیمتش نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است.

حالا اگر به بازار پسته فروشان کرمان و رفسنجان و زرند به عنوان سه قطب اصلی تولید پسته کشور بروید می بینید نسبت به سال های قبل این بازار رونق کمتری دارد و افزایش قیمت پسته در این حد، بیشتر از اینکه متاثر از تحریم باشد به دلیل خسارت چشمگیر به محصول سال جاری ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی روی داده است.

اواخر سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ تغییرات اقلیمی و سرما و گرمای بی موقع موجب شد شاخه های رویشی درختان خشک شود و عملا بخش اعظم پسته استان کرمان در همان زمان از بین برود. این امر ضربه سنگینی به صنعتی زد که سالانه ۱.۷ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشت.

در سال ۹۶ همچنین نیاز آبی باغ های پسته نیز تامین نشد، علیرغم شایعات هیچ گونه آبی از استان های هم مرز استان کرمان به این استان وارد نمی شود و کشاورزان تنها متکی به منابع آبی زیر زمینی هستند، منابعی که سالهاست به دلیل برداشت بی رویه خشک و یا شور شده اند. کاهش ۷۲ درصدی بارندگی در سال گذشته همین منابع محدود را نیز کاهش داد و آبی برای کشاورزان باقی نماند.

میزان خسارتها به حدی است که از تمامی بودجه صندوق بیمه کشاورزی کشور بیشتر است و کشاورزان به دلیل پرداخت نشدن این خسارت برای آماده سازی باغ های پسته در سال جاری نیز با مشکل جدی مواجه شدند.

اما امسال به نظر می رسد اوضاع کمی بهتر شده است. میزان بارندگی کوتاه مدت استان کرمان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است و نیاز سرمایی درختان نیز تا این زمان از سال تامین شده است. اما بحران تغییرات اقلیمی در اسفند ماه و فرودین ماه روی می دهد و چشمان نگران کشاورزان به وضعیت دمایی در این ماه هاست.

در حالی کشاورزان با مشکلات خود دست و پنجه نرم می کنند که در آستانه ایام نوروز یکی از نیازهای بازار تامین آجیل شب عید است. اما احتمالا سبدهای آجیل امسال یا از پسته خالی می ماند و یا اگر پسته ای وارد کاسه های آجیل شود هر دانه اش ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان قیمت خواهد داشت.خیابان جهاد کرمان راسته بازار پسته فروشان است و میدان شهدا و خیابان سی متری رفسنجان نیز بورس پسته رفسنجان قرار داد که اگر سری به این دو قطب عرضه پسته کشور بزنید مغازه های پسته فروشان را کم رونق تر از همیشه می بینید. مردم ترجیح داده اند که کمتر به سمت پسته بروند و کاسه آجیل خود را از بادام و فندق پر کنند.از سوی دیگر تولید کنندگان پسته هم رغبتی برای عرضه این کالا در بازار داخلی و از دست دادن بازارهای خارجی ندارند که البته از دیدگاه اقتصادی معقول به نظر می رسد.

هم اکنون پسته در استان کرمان در سه سطح عرضه می شود؛ خرید از تولید کننده که فصل این خرید به اوایل مهر ماه باز می گشت و می شد پسته فندقی را هر کیلو ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بسته به کیفت محصول، کله قوچی ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، اکبری ۱۲۰ تا ۱۵۰  هزار تومان، احمد آقایی ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان و فندقی ریز را از ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان خریداری کرد.

اما طبق آخرین قیمتها از عمده فروشان پسته در رفسنجان، نرخ پسته این گونه است؛ فندقی ۱۲۰ هزار تومان، کله قوچی درجه یک ۱۸۰ هزار تومان، کله قوچی درجه دو ۱۵۰ هزار تومان، اکبری درجه یک ۲۰۰ هزار تومان، اکبری درجه دو ۱۷۵ هزار تومان، اکبری درجه سه ۱۶۵ هزار تومان، احمد آقایی ۱۴۵ هزار تومان، فندقی ریز ۱۱۰ هزار تومان، احمد آقایی زعفرانی ۱۵۰ تا ۱۴۵ هزار تومان.

همچنین مغز پسته ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار تومان و انواع پسته دهن بسته را می توان از ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان خریداری کرد.این کالا وقتی وارد مغازه های آجیل فروشی می شود قیمتهایی بالا تر پیدا می کند که دلیل این امر هم زعفرانی و یا نمک سوز کردن از یک سو و از طرف دیگر دست به دست شدن توسط دلالان است.

هم اکنون یک کیلو پسته احمد آقایی، اکبری یا کله قوچی نمک سوز در آجیل فروشی‌های شهر کرمان بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد که نسبت به سال گذشته حدود ۴ برابر شده و میزان تورم آن کمتر از طلا در بازار نیست.

سال آینده وضعیت پسته 

بهتر می شود

محسن جلال پور، عضو انجمن پسته استان کرمان می گوید: دلیل کمبود پسته در سال جاری کاهش تولید است و فقط ۱۰ درصد از تولید پسته سال های قبل در سال جاری محقق شد.وی افزود: مردم باید بدانند پسته یک کالای استراتژیک است که نقش قابل توجهی در ارز آوری برای کشور دارد به همین دلیل باید بتوانیم با ظرفیت های موجود بازارهای خارجی را حفظ کنیم که در دست رقیبان تجاری ما که اکثرا آمریکا و ترکیه هستند قرار نگیرد.جلال پور در خصوص افزایش قیمت پسته گفت: مسلما در سالهای آینده این وضعیت تعدیل می شود چون وضعیت تولید بهبود می یابد.

وی همچنین وضعیت ارز و افزایش قیمت نهاده های تولید و تورم را نیز بر قیمت پسته موثر دانست و افزود: پسته با توجه به خشکسالی، تحریم ها و وضعیت ارز نیاز به حمایت دولت دارد تا بتواند بازارهای از دست رفته خارجی را بار دیگر احیاء کند.