تقویت قرق‌های حیات‌وحش در دستور کار محیط زیست

سیاست سازمان تقویت قرق‌های اختصاصی است. تاکنون این قرق‌های اختصاصی برای سه استان تصویب شده است

 

سیاست سازمان محیط زیست بر تقویت قرق‌های اختصاصی قرار گرفته است. این قرق‌ها که به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می‌‌شود با شکارگاه خصوصی تفاوت دارد.

بر اساس آیین نامه اجرایی قانون شکار و صید، قرق اختصاصی به محدوده‌ای از جنگل و مرتع و آب و آب بندان و کوهستان و زمین‌های بایر یا دایر اطلاق می‌شود که امتیاز شکار و صید در آن محدوده ، با رعایت حقوق اشخاص و مقررات مربوط به حفظ و تکثیر و بهره برداری از حیوانات قابل شکار و صید پس از موافقت مقامات صلاحیت دار وزارت جهاد کشاورزی،از طرف سازمان حفاظت محیط زیست برای مدت معین به اشخاص حقوقی یا حقیقی واگذار می‌شود.

علی تیموری مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان محیط زیست در این رابطه می‌گوید: با توجه به تایید پنج منطقه برای قرق های اختصاصی توسط شورای عالی محیط زیست، تکالیف و دستورالعمل فعالیت این قرق ها نیز توسط این شورا تصویب و به استان ها ابلاغ شد. همچنین در شهریور ماه امسال جزئیات شکار امسال در قرق های اختصاصی اعلام شد.

به گفته تیموری، در سال ۱۳۹۶ حدوداً ۲۰ درصد از این مجوز شکار در اختیار جوامع محلی و بومی بوده اما در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ درصد از این مجوز شکار باید در اختیار شکارچیان همان استان قرار گیرد. غیر از این قرق‌داران موظفند سه راس از شکار را به همان جوامع محلی و بومی اطراف قرق محل شکار بدهند. یعنی نسبت به سال گذشته ده درصد استفاده جوامع محلی را افزایش دادیم.

قرق‌های اختصاص تقویت می‌شود

سیاست سازمان تقویت قرق‌های اختصاصی است. تاکنون این قرق‌های اختصاصی برای سه استان تصویب شده. قرق اختصاصی در مناطق آزاد شکل می‌گیرد و سازمان محیط زیست هم در مناطق چهارگانه حفاظت شده و هم در مناطق آزاد مسوولیت حفظ حیات وحش را بر عهده دارند. در مناطق آزاد بعد از مشخص کردن محدوده‌هایی با همیاری سازمان جنگل‌ها به منظور قرق‌های اختصاصی این محدوده‌ها به سازمان محیط زیست معرفی می‌شوند، بعد از بررسی‌های فنی و کارشناسی در سازمان محیط زیست در صورتیکه این محدوده‌ها شرایط قرق اختصاصی را داشته باشد به شورای عالی محیط زیست معرفی می‌شود. این شورا متشکل از هشت تن از اعضای دولت و رییس جمهور است.

 قرق‌های اختصاصی، شکارگاه 

خصوصی نیست

حال بسیاری این تصور را دارند که شکارگاه‌های خصوصی با قراق‌های اختصاصی یکی است. در حالی که مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به فلسفه ایجاد سایت‌های تکثیر و پرورش و شکارگاه‌های خصوصی می‌گوید: این سایت‌ها بسیار متفاوت با قرق‌های مردمی یا قرق‌های اختصاصی است. اصغر مطهری معتقد است: قرق‌های اختصاصی حیات‌وحش ترجمه نه‌چندان دقیقی از واژه است که یکی از انواع الگوهای مدیریتی مناطق حفاظت‌شده دنیاست. این مکان‌ها طبق استانداردهای اتحادیه حفظ طبیعت (IUCN) تعریف و تبیین شده‌اند که به‌عنوان بالاترین مرجع بین‌المللی برای ارتقای شاخص‌های حفظ و ماندگاری تنوع زیستی و طبیعت، تعریف نهایی خود از حفاظت را در سه اصل نگهداشت، احیاء و بهره‌برداری پایدار از منابع تنوع زیستی و طبیعی اعلام کرده است.

به گفته او، به‌تازگی سازمان حفاظت محیط زیست کشور به‌عنوان متولی حفاظت تنوع زیستی توجه ویژه‌ای به جلب مشارکت مردم و به‌خصوص جامعه محلی (اعم از شکارچیان بومی، مرتع‌داران، چوپانان و عشایر و …) در مدیریت مناطق چهارگانه خود داشته است. ضمن آنکه نگهداری از گسستگی و عدم اتصال بین این‌گونه مناطق نیز موردتوجه بوده است. اغلب عرصه‌های طبیعی در فواصل بین مناطق حفاظت‌شده، همچنان ارزش نسبی خود را به لحاظ زیستگاهی حیات‌وحش را حفظ کرده‌اند و چنانچه این‌گونه مناطق تحت عنوان قرق‌های مردمی (اختصاصی حیات‌وحش) توسط گروه‌های بهره‌برداری محلی با تأکید به جوامع محلی مدیریت شوند علاوه بر پر کردن فضای زیستگاهی بین مناطق چهارگانه تعهدات کشورمان به مجامع بین‌المللی نظیر کنوانسیون جهانی تنوع زیستی (CBD) را جامه عمل خواهد پوشاند.گاهی اوقات تفاوت بین قرق‌های اختصاصی، سایت‌های تکثیر و پرورش حیات‌وحش و شکارگاه‌های خصوصی برای برخی مشخص نیست.

او می‌گوید: مراکز تکثیر و پرورش و شکارگاه‌های خصوصی مدت‌هاست که در جهت جلوگیری از شکار حیات‌وحش و رفع بعضی نیازهای روحی و روانی و نیازهای اقتصادی اجرا و مورد بهره‌برداری قرارگرفته است. نکته قابل تأمل اینجاست که کشورهای توسعه یافته در ایجاد این مراکز پیشرو بوده‌اند و این مراکز را در جهت حفاظت و حمایت از گونه‌های وحشی و برای جلوگیری از شکار حیات‌وحشی که در زیستگاه‌های طبیعی زندگی می‌کنند، ایجاد کرده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست مدیرکل خراسان شمالی، در حال حاضر ایده شکل‌گیری قرق‌های حیات‌وحش با زمامداری بخش مردمی، در دنیا شتاب گرفته است و کشورهای مختلف با فراهم آوردن شرایط تکثیر در این‌گونه مناطق، فشار ناشی از شکار غیرمجاز را از روی پارک‌های ملی و دیگر مناطق حفاظت‌شده کاسته‌اند.مراکز تکثیر و پرورش سال‌هاست در کشور به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی اشتغال‌زا رونق گرفته است و در حال حاضر امکان تهیه گوشت کبک پرورشی در اکثر مغازه‌ها وجود دارد. بدیهی است اگر طرح‌های تکثیر و پرورش حیات‌وحش را مذموم بدانیم باید تمام طرح‌های دام‌پروری موجود را نیز به بهانه اینکه سرنوشت حیوانات پرورشی کشتار است رد کنیم.