سایت خبری پیام ما آنلاین | نابسامانی در مدیریت منابع آب

نابسامانی در مدیریت منابع آب





۱ آبان ۱۳۹۷، ۱۸:۱۰

نابسامانی در مدیریت منابع آب

مرکز پژوهش‌های مجلس مدیریت منابع آبی کشور  با رژیم صهیونیستی و  ایالت کالیفرنیا مقایسه کرده است

 

مشکل آب در کشور این بحث را مطرح می‌کند که اشکال از تغییرات اقلیمی است یا مسائل مدیریتی. اینبار مرکز پژوهش‌های مجلس در قالب مطالعه تطبیقی به آن پرداخته است.

در این گزارش، مرکز پژوهش‌های مجلس مدیریت منابع آبی کشور را با رژیم صهیونیستی و  ایالت کالیفرنیا مقایسه کرده است.

در این گزارش آمده است: کشور ایران از لحاظ شاخصهای مختلف بین‌المللی در وضعیت تنش آبی قرار دارد. وضعیت نابسامان مدیریت منابع موجود آبی کشور یکی از علل اصلی قرار گرفتن ایران در شرایط تنش آبی است. در صورت ادامه وضع موجود مدیریت منابع آب، کشور ایران با مشکلات متعددی ازجمله مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد. ازاین‌رو باید سیاست‌ها و راهکارهای مناسبی جهت مدیریت وضع موجود و برون‌رفت از وضعیت تنش آبی اتخاذ شود. در گزارش حاضر با مطالعات تطبیقی در زمینه گذر از بحران آب، راه حلهای به کار گرفته شده توسط کشورهای موفق درگیر در خشکسالی و بحران آب بررسی شده است. رژیم صهیونیستی و ایالت کالیفرنیای آمریکا دو نمونه موفق مدیریت بحران آب هستند. ازجمله ابتدایی‌ترین سیاستهای اتخاذ شده توسط رژیم صهیونیستی و ایالت کالیفرنیا در زمینه مدیریت بحران آب، سیاست حفظ منابع موجود آبی؛ همچون جلوگیری از اتلاف آب در فرایند انتقال است. 

همچنین استفاده از روشهای آبخیزداری و پُر کردن آبخوانها به وسیله کنترل سیلاب‌ها از روشهای مؤثر در این زمینه است. ازجمله سیاستهای متداول دیگر در زمینه مدیریت بحران آب در کشورهای موفق می‌توان کاهش وابستگی به منابع با اطمینان کم همچون بارش سالیانه و تکیه بر منابع با اطینان بیشتر، همچون آب‌های تولید شده توسط آب‌شیرین‌کن‌ها و تصفیه فاضلاب را بیان کرد.

 رژیم اشغالگر قدس بیش از 50 درصد مصارف آب بخش کشاورزی خود را از تصفیه فاضلاب و در حدود 85 درصد مصارف آب شهری خود را از آب شیرین‌کن‌ها تهیه می‌کند.

مدیریت تقاضا نیز ازجمله سیاستهای رایج در زمینه مدیریت بحران آب است. به این صورت که کشورهای موفق با وضع تعرفه‌ها و مشوق‌ها، میزان و نحوه مصرف آب را مدیریت می‌کنند. برای مثال رژیم صهیونیستی جهت استفاده کشاورزان از فاضلاب تصفیه شده، مشوق ارائه می‌دهد؛ اما در عوض، تعرفه آب تازه برای استفاده کشاورزان بسیار بالاتر از تعرفه‌های معمول جهانی است. با پیاده‌سازی سیاستهای مناسب و افزایش بهره‌وری، تولید محصولات کشاورزی بر واحد آب در نیم قرن گذشته در رژیم اشغالگر قدس هفت برابر و در کالیفرنیا چهار برابر شده است.

 سیاست‌های پیشنهادی به طور خلاصه شامل سیاست حفظ منابع موجود آبی کشور و سیستم مدیریت توسعه یافته، سیاست مدیریت تقاضا و همچنین سیاست کاهش وابستگی به میزان بارش سالیانه به وسیله استفاده از منابع آبی بااطمینان است. 

کمتر از 2 درصد آب‌های جهان قابل استفاده هستند

در این گزارش همچنین آمده است. ذخایر آب جزء منابع تجدیدشونده محسوب می‌شوند

. با وجود این، مقدار آبی که سطح کره زمین از طریق چرخه آب به طور سالیانه دریافت می‌کند، ثابت است. این در حالی است که توزیع آب تجدیدشونده روی سطح زمین یکنواخت نبوده و معمولاً با توزیع جمعیت و نیازهای آبی تناسب ندارد. بیشتر سطح زمین را آب پوشانده است.

 اما فقط در حدود کمتر از 3 درصد این آب‌ها شیرین هستند. بخش بیشتر آب‌های شیرین در قطب‌ها قرار دارد که دسترسی به آنها دشوار است. به عبارت دیگر تنها کمتر از 2 صدم درصد آب‌های موجود در جهان قابل استفاده هستند.

  کشور ایران به دلیل داشتن بارش سالیانه کمتر از یک‌سوم متوسط جهانی، در زمره کشورهای با محدودیت منابع آب قلمداد می‌شود. آب در فرایند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه، نقش عمده و کلیدی دارد و در ایران به دلیل کمبود منابع آب، مدیریت صحیح آن برای رسیدن به توسعه پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای مدیریت صحیح منابع آب لازم است وضعیت کمبود و یا بحران آب در کشور مشخص شود.

 شاخص‌ها و مدلهای متعددی برای ارزیابی کمبود آب کشور به کار گرفته می‌شوند .براساس شاخص «فالکن مارک» کشورهایی که سرانه آب تجدید پذیر آنها کمتر از 1700  متر مکعب در سال است، در شرایط تنش آبی قرار دارند.

براساس گزارش فائو در سال 2005، سرانه آب تجدیدپذیر ایران برابر 2000 متر مکعب در سال بوده است. بر این اساس ایران در میان کشورهای بدون تنش آبی قرار داشته است. اما به دلیل افزایش جعیت و کاهش بارش در سال‌های اخیر این مقدار کاهش یافته و طبق گزارش بانک جهانی در سال 2014، سرانه آب به مقدار 1639 متر مکعب رسیده است.

 راه حلهای مناسب جهت 

مدیریت بحران آب ایران

یکی از ره حل‌ها، سیاست حفظ منابع موجود آبی کشور و سیستم مدیریت توسعه یافته در کشور است.

 با توجه به ارزیابی وضعیت آب کشور توسعه شاخص‌ها معتبر، به نظر می‌رسد مدیریت کمبود آب از طریق مدیریت صحیح منابع آب موجود امکان پذیر باشد.

برای مثال با توجه به شاخص « فالکن مارک» سرانه آب کشور در مرز تنش آبی قرار دارد. کم هزینه‌ترین راه برای جلوگیری از وقوع تنش آبی در کشور حفظ منابع آبی موجود است. 

یکی از موانع اساسی در مدیریت کمبود آب عدم دسترسی به اطلاعات دقیقی نسبت به وضعیت آبی کشور است. بنابراین اولین گام در این رابطه جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل جامع توسط یک دستگاه نظارتی یک پارچه است.

 در حقیقت وجود یک دستگاه نظارتی قوی  با داشتن اطلاعات جامع صحیح از اولویت‌های میدیریت کمبود آب است.

 

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *