مازندران رتبه نخست استفاده از سموم شیمیایی 

مدتی است که کشاورزان مازندرانی، علاوه بر کاشت برنج برای یک دوره زمانی، اقدام به کشت دوم برنج نیز می‌کنند که به عقیده بسیاری از کارشناسان، مشکلات فراوانی ایجاد می‌کند. چند سالی است که کشاورزان مازندرانی و سایر کشاورزان در دیگر نقاط ایران با کم آبی مواجه هستند و مدیریت ناصحیح در مصرف آب و آموزش به کشاورزان شاید از جمله معضل تامین منابع آبی باشد، بنابراین نبود برنامه و آینده نگری از مباحث مهمی بوده که مسوولان پیش از این که فاجعه‌ای رخ دهد، باید به آن توجه کنند. 

بهنام امیری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز به استفاده بیش از حد از سموم کشاورزی توسط کشاورزان در کشت دوم برنج، اشاره و اظهار کرد: بیشترین سموم مصرفی مربوط به مبارزه با کرم ساقه خوار برنج است که به خصوص در کشت‌های دوم صورت می‌گیرد.

امیری، نسل سوم کرم ساقه خوار برنج را دارای بیشترین کلونی دانست و خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه زمان ظهور این نسل مقارن با کشت های دوم در استان مازندران است؛ کشاورزان در این دوره سموم بیشتری را برای از بین بردن این آفت استفاده میکنند.

آنطور که ایسنا می‌نویسد عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه سموم شیمیایی بر اساس نفوذ دارای انواع مختلفی است، تصریح کرد: برخی از سموم مانند «دیازینون» و «دورسبان» تماسی و برخی دیگر به سموم سیستمیک مشهور بوده و البته انواع مختلفی دیگری نیز دارند.

امیری ماندگاری سموم سیستمیک را دارای قابلیت نفوذ به بافت های گیاه عنوان کرد و افزود: این سموم در داخل گیاه و یا محصول نفوذ کرده و بسته به دوره ماندگاری از یک تا چند هفته در داخل بافت ماندگاری دارند.

رابطه میان کشت دوم برنج و سرطان‌ها

امیری در ادامه به اثرات مخرب این سموم در زندگی بشر اشاره کرد و افزود: بسیاری از بیماری های فعلی نظیر سرطان‌ها و اختلالات مختلف دیگر ناشی از استفاده غیر اصولی از سموم شیمیایی است.

امیری از رابطه مستقیم استفاده از سموم شیمیایی و بیماری های لاعلاج در مازندران سخن گفت و تصریح کرد: استان مازندران رتبه اول کشور را به لحاظ مصرف سموم داشته و متاسفانه رتبه اول بیماری های سرطانی کشور را نیز دارد.

استاد دانشگاه علوم کشاوزی ساری، نفوذ سموم به آب‌های روان و منابع زیرزمینی را امکان پذیر دانست و تصریح کرد: برخی سموم با ماندگاری بالاتر حتی پس از وارد شدن به نهرها و رودخانه‌ها به دریا رسیده و باعث آلودگی آبزیان نیز خواهند شد که در نهایت این آلودگی به زنجیره انسانی ختم می‌شود.

وی با بیان اینکه سموم کلره تا سال‌ها می‌توانند خاصیت اثرگذاری داشته باشند، یادآور شد: این سموم پس از وارد شدن به بدن در هنگام ضعف قوای جسمی فعال شده و اثرات مخرب خود را در این دوران نشان خواهند داد. 

کم‌آبی، مهم‌ترین مانع کشت دوم در مازندران

همت اله پیر دشتی، رییس کارگروه کشاورزی اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران  با بیان اینکه دو عامل ژنتیک و محیط می‌تواند بر کیفیت محصول برنج تاثیرگذار باشد، اظهار کرد: رقم برنج هاشمی و طارم از نظر ژنتیکی دارای کیفیت خوبی بوده اما عامل محیطی می‌تواند بر کیفیت تاثیر بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: عامل محیطی مانند حاصلخیزی آب، خاک و دما می‌تواند بر کیفیت برنج کشاورزان تاثیر بگذارد و در این میان درجه حرارت به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذاری بر کشت مجدد برنج در مازندران است. تغییر دما به ویژه در شب که هوایی خنک تر است، به طور معمول بر کیفیت در کشت مجدد و حتی رتون تاثیر می‌گذارد. پیردشتی با اشاره به اینکه مهم‌ترین عامل در جلوگیری از کشت دوم در مازندران کم‌آبی است، اظهار کرد: علاوه بر کم آبی، وجود کرم ساقه خوار نیز از مواردی است که کشاورز را مجبور به استفاده بیشتر از کود و سم کرده که این عوامل باعث پایین آمدن کیفیت محصول خواهد شد. بارندگی و دمای کمتر از 15 درجه سانتی گراد، بر دانه بستن برنج، خوشه بندی، پوک شدن و پائین آوردن کیفیت آن موثر است.