ایران از حق خود  در خزر نمی‌گذرد

وزیر خارجه کشورمان تاکید کرده که ایران از حق خود در دریای خزر نمی‌گذرد.

محمدجواد ظریف در مورد اینکه آیا دولت از حق ایران در دریای خزر کوتاه آمده است؟ به سایت الف گفته اینطور نیست و ایران از هیچ چیز کوتاه نیامده است. او تاکید کرده که سهم ایران از خزر در آینده معلوم می‌شود.

یکشنبه گذشته بود که سران کشورهای ساحلی دریاچه خزر در قزاقستان کنوانسیون رژیم حقوقی خزر را امضا کردند. گرچه اصول مهمی همچون «تصریح بر ممنوعیت حضور نیروهای مسلح بیگانه»، «انحصار هرگونه دریانوردی صرفاً با پرچم پنج کشور ساحلی» و حفاظت از «محیط زیست» در کنوانسیون حقوقی خزر وجود دارد اما محدوده بستر و زیربستر تعیین نشد. این مساله که به استفاده از بستر دریا و منابع زیرین آن مربوط است، از دیرباز تاکنون محل اختلاف کشورهای ساحلی خزر بوده. گفته می‌شود دریای خزر نزدیک به ۵۰ میلیارد بشکه نفت و  ۹ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی دارد و طبیعی است که کشورهای ساحلی خزر به فکر استفاده بیشتر از این منابع باشند. در روزهای گذشته بحث‌هایی مبنی بر کوتاه آمدن ایران از سهم 50 درصدی خود منتشر شده اما مرور همه جوانب ماجرا نشان می‌دهد که چنین سهمی اصلا وجود نداشته. به موجب قرارداد ترکمانچای کشور ایران حتی حق کشتیرانی آزاد با پرچم ایران در دریای خزر را هم از دست داده بود؛ چه برسد به تثبیت حق استفاده از منابع بالسویه. در سال ۱۹۲۱ هم صرفا حق کشتیرانی بالسویه در دریای خزر که به موجب ترکمنچای از ما سلب شده بود مجددا بازگردانده می‌شود اما اشاره‌ای به حق انتفاع از منابع نشده و حتی خزر «آب آزاد» محسوب شده که عملا به ضرر ماست. در سال ۱۹۴۰ هم هیچ اشاره‌ای به سهم طرفین از منابع خزر نشده و تنها نکته مثبت آن استفاده از عنوان «دریای ایران-شوروی» در متن قرارداد است که آن هم از نظر حقوقی چیزی را به نفع ما تغییر نمی‌دهد. بنابراین سهم 50 درصدی وجود نداشته. ایران در حال حاضر به دنبال سهم 20 درصدی از منابع زیرین دریاچه خزر است.