هر روز یک کرمانی به‌خاطر مهریه زندانی می شود

قانون در سال‌های اخیر اگرچه به سمتی رفته تا زندانیان مهریه کاهش یابند اما طبق گفته مدیرعامل ستاد دیه استان کرمان به‌طور میانگین روزی یک نفر در این استان بابت مهریه زندانی می‌شود.
حجت‌الله موسوی قوام روز گذشته در نشست هیأت مدیره ستاد دیه استان کرمان این خبر را داد. به گفته وی هم‌اکنون 182 زندانی به علت بدهکاری مالی ازجمله چک، مهریه، نفقه و دیه در زندان‌های استان هستند که 87 نفر آن‌ها به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی شدند. آن‌طور که ایرنا نوشته، مدیرعامل ستاد دیه استان گفته «15 مددجوی جرائم غیر عمد از سال 94 و یک نفر از سال 93 در زندان‌های استان کرمان حضور دارند و 166 نفر در سال جاری وارد زندان‌های استان کرمان شده‌اند.» موسوی قوام معتقد است «آمار ورودی مددجویان جرائم غیر عمد به زندان‌ها جای تأسف دارد.» در حالی طبق آماری که این مقام مسئول ارائه داده به‌طور متوسط روزانه یک نفر وارد زندان‌های استان می‌شوند که وی سال گذشته هم آمار ورودی بدهکاران مهریه به زندان‌های استان را همین‌گونه عنوان کرد. آمارهایی که نشان می‌دهد همچنان زندانی شدن بابت مهریه به‌عنوان یک معضل در استان کرمان مطرح است. معضلی که مدیرعامل ستاد دیه استان چندی پیش آن را «یک فاجعه بزرگ اجتماعی» دانسته بود. البته طبق گفته جهانگیر، رییس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی دو ‌هزار و 302 زندانی مهریه تا تابستان سال جاری در زندان‌های کشور حضور داشتند که نشان می‌دهد معضل زندانیان بدهکار مهریه در سراسر کشور وجود دارد، اما با توجه به گفته مسئولان کرمانی، در این استان این معضل قدری شدیدتر است.
بدهکاران مهریه و نفقه؛ بیشترین زندانیان جرائم غیر عمد
در حالی از 182 زندانی جرائم غیر عمد 87 نفر بابت مهریه به زندان رفته‌اند که زندانیان نفقه استان در حال حاضر پنج نفر هستند. همچنین 72 نفر به دلیل چک و 18 بدهکار دیه هم در زندان‌های استان حضور دارند که نشان می‌دهد بیش از 50 درصد زندانیان جرائم غیر عمد و بدهکار مالی به دلیل مهریه و نفقه زندانی‌شده‌اند. موضوعی که رییس کل دادگستری استان هم تاکنون چندین بار به آن اشاره‌کرده است. یدالله موحد یک ماه پیش گفته بود بیشترین مددجویان جرائم غیر عمد در کرمان بدهکاران مهریه و نفقه هستند. او شهریور سال جاری هم در نشست هیأت مدیره ستاد دیه استان گفت که «جای بدهکاران مالی در زندان نیست. باید کمک کنیم تا افرادی که به دلیل بدهکاری مالی در زندان هستند، آزاد شوند.» بهمن 94 هم موحد با اشاره به اینکه زندان جای افراد شرور و افراد مخل نظم و امنیت جامعه است نه جای افرادی با بدهی مالی، از تلاش نظام قضایی کشور برای اینکه «کسی به دلیل بدهکاری مالی در زندان نباشد» خبر داده بود. رییس کل دادگستری استان روز گذشته هم برای چندمین بار در ماه‌های اخیر تمام هم‌وغم دستگاه قضایی استان را «تلاش برای جلوگیری از ورود افراد به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه» عنوان کرد و گفت: «دعاوی خانوادگی ازجمله مطالبه مهریه جزء دعاوی پرشمار در کشور و استان کرمان است. همکاران ما همواره تلاش می‌کنند مددجویان جرائم غیر عمد وارد زندان نشوند مگر آنکه از نظر قانونی امکان انجام این کار نباشد.» او راه‌حل کاهش زندانیان جرائم غیر عمد را بسیج همه نیروها برای بهبود فضای کسب‌وکار، افزایش سطح درآمد مردم و ارتقای مسائل فرهنگی عنوان کرد.

قانون چه می‌گوید؟
سینا مهدی زاده، وکیل پایه‌یک دادگستری درباره قوانین پرداخت مهریه به «پیام ما» می‌گوید: «طبق قانون حمایت از خانواده، تنها تا سقف 110 سکه و معادل آن طبق قانون امکان زندانی شدن وجود دارد.» وی می‌افزاید: «تا این سقف فرد باید اموال خود را معرفی کند.» این وکیل به قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب سال 94 اشاره می‌کند و می‌گوید: «طبق ماده سه این قانون، اصل بر عدم تمکن مالی افراد است و باید ثابت شود فرد توانایی پرداخت را دارد. درصورتی‌که قبلاً اصل بر تمکن مالی بود و فرد می‌بایست عدم تمکن مالی خود را اثبات کند که این نوآوری جدید در قانون، می‌تواند موجب کاهش زندانیان مالی ازجمله بدهکاران مهریه شود.» به گفته مهدی زاده، بر اساس قانون جدید نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، محکومان مالی درصورتی‌که 30 روز پس از ابلاغ اجرایی، صورت تمام اموال خود را به همراه دادخواست اعسار (زمانی که یک فرد به‌نوعی تمکن مالی ندارد یا دارای اموال و سرمایه‌ای است اما در وضعیتی قرار دارد که امکان دسترسی به آن‌ها را ندارد) به دادگاه تقدیم کنند، بازداشت نمی‎شوند، مگر اینکه دادخواست اعسار وی به‌موجب حکم دادگاه، رد شود. در تبصره ذیل ماده 3 همین قانون بیان‌شده است «چنانچه محکوم‎علیه خارج از مهلت 30 روزه صورت تمام اموال خود را به همراه دادخواست احضار به دادگاه تقدیم کند، دادگاه می‎تواند با کفیل معتبر یا وثیقه وی را آزاد کند.»

مجلس و دولت راهکاری پایدار برای کاهش زندانیان مهریه پیدا کنند
نایب رییس دوم کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در خصوص بالا بودن زندانیان بدهکار مهریه در استان کرمان به «پیام ما» گفت: «طبق قانون وقتی یک زن تقاضای مهریه می‌کند، باید پرداخت شود. اما متأسفانه دیده می‌شود که بعضاً میزان مهریه تعیین‌شده در کشور ما متعارف نیست.» یحیی کمالی پور افزود: «به همین دلیل قانون‌گذار ضمانت اجرایی پرداخت مهریه را 110 سکه در نظر گرفته است. اگر کسی نتواند همین میزان را بپردازد، باید به‌صورت اقساط بپردازد و قانون به دنبال این بوده که کسی زندان نرود.» وی که نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس هم هست، بابیان اینکه باید به سمتی برویم که مردها به خاطر مهریه به زندان نروند و حق زنان هم پایمال نشود، اظهار کرد: «آمار زندانیان مهریه در کشور ما قابل‌قبول نیست و نباید تعداد زندانیان مهریه در کشور ما بالا باشد. هم دولت و هم مجلس باید به این قضیه ورود کنند تا راهکاری پایدار و عملی برای کاهش زندانیان مهریه پیدا شود و این آسیب برطرف شود.» نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس در پاسخ به این سؤال که آیا قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی در کاهش زندانیان مهریه کاهش داشته، گفت: «قطعاً بی‌تأثیر نبوده و اثرات مثبتی داشته اما باز هم جامع و کارآمد نیست. البته با بیشتر باید به دنبال فرهنگ‌سازی برویم. باید ببینیم چه شده که این همه اختلاف و بحث در خانواده‌ها وجود دارد و سعی کنیم این مشکلات را حل کنیم.»