محوطه باستان شناختی گاوکشی در جنوب کرمان ثبت ملی شد

در پنجمین جلسه کمیته ثبت آثار غیرمنقول که با حضور کارشناسان ارشد میراث فرهنگی برگزار شد 53 اثر غیرمنقول در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
فرهاد نظری مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی اعلام کرد: باغ محتشم رشت، بقعه آقا سید علی کیا واقع در روستای موتار محله از توابع شهرستان لاهیجان، حمام هژبرالسادات استان چهار محال و بختیاری، حمام باشی استان لرستان و خانه آیت الله شاهرودی قم از جمله بناهای فرهنگی-تاریخی واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی هستند.
وی گفت: قدمت باغ محتشم رشت که امروزه پارک شهر نام دارد، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می رسد. مالک و بانی اصلی این باغ، اکبرخان بیگلر بیگی از مالکان و متمولان تراز اول ایران در عصر ناصری و اجاره دار گمرکات شمال ایران بود. سالها پس از احداث باغ و غرس نهال، عمارتی موسوم به کلاه فرنگی درون آن ساخته شد. این بنای ارزشمند به شماره 1764 در سال 1375 در فهرست آثار ملّی کشور ثبت شده است.
همچنین بقعه آقا سید علی کیا واقع در روستای متعلق محله نوبیجار از توابع شهرستان لاهیجان از بناهای ارزشمند دوره قاجاریه است که تزیینات و نقاشی های آن کم نظیر است. نقاشی‌های مذهبی ایوان‌های بقعه، کار استاد آقاجان، پسر استاد غلامحسین، نقاش لاهیجانی است. بر دیوار و ایوان های این بنا نقاشی های مذهبی چون صحنه ای از دارالانتقام مختار ثقفی، صحنه ای از جنگ حضرت قاسم با پسر ازرق شامی و صحنه ای از واقعه کربلا به چشم می خورد.
نظری اما به خانه کامرانیه واقع در محله کامرانیه تهران اشاره کرد که از نمونه کارهای برجسته مرحوم استاد هوشنگ سیحون است و نمونه منحصربفرد ترکیب معماری مدرن و معماری سنتی به شمار می رود.
به گفته وی، حمام هژبرالسادات از بناهای مربوط به اواخر قاجاریه است که در شهر بن استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. بانی این حمام هژبر مرتضوی بنی است که با عضویت در اتحادیه چهارمحال نقش مهمی در ایجاد امنیت در منطقه داشته است. به همراه محوطه های باستان‌شناختی به ثبت رسید. مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی گفت: از مجموع آثار پیشنهادی ثبت شده، 39 محوطه باستان‌شناختی از استانهای لرستان، گلستان، کرمان، خراسان جنوبی و چهارمحال و بختیاری توسط کمیته ثبت و حریم جهت ثبت در فهرست آثار ملی تایید شد که این آثار از دوره نوسنگی تا دوره اسلامی قدمت دارند.
وی افزود: از بین آثار تایید شده استان لرستان میتوان به محوطه باستان‌شناختی تپه تیلاب، تپه زرده سوار، تپه ده اِسپی (ده سفید) واقع در شهرستان دلفان اشاره کرد. محوطه باستان‌شناختی تپه تیلاب و تپه گلستانه از نظر وسعت و ارتفاع بزرگترین تپه باستانی منطقه است و از دورۀ مس و سنگ تا اوائل دورۀ اسلامی توالی استقراری دارد. ده اِسپی (ده سفید) مربوط به دورۀ نوسنگی است و اطلاعات جدیدی در عصر نوسنگی منطقه ارائه می‌کند. تپه زرده سوار مهمترین استقرار منطقه در دورۀ مس و سنگ است و کمک زیادی در شناخت منطقه در این دوره می‌کند.
از جمله مهمترین محوطه های باستان شناختی تایید شده استان گلستان می‌توان به شش یارتپه و چهارمازو اشاره کرد که توالی استقراری از دوره نوسنگی تا دورۀ اشکانی دارند. از دیگر محوطه مهم پیشنهادی می-توان به محوطه باستان‌شناختی گاوکشی در جنوب کرمان اشاره کرد. این محوطه مربوط به دورۀ نوسنگی است و مواد فرهنگی به دست آمده از آن قابل مقایسه به دورۀ موشکی و جری در استان فارس است. /میزان