سایت خبری پیام ما آنلاین | درنگی برناکارآمدی کتابهای آموزش زبان فرصت‌هایی که دود می‌شود و به هوا می رود

درنگی برناکارآمدی کتابهای آموزش زبان فرصت‌هایی که دود می‌شود و به هوا می رود





۵ مهر ۱۳۹۵، ۲۳:۱۱

درنگی برناکارآمدی کتابهای آموزش زبان
فرصت‌هایی که دود می‌شود و به هوا می رود

سارا سجادی نائینی
آرش خاموشی
کافی است نیم نگاهی به وجود صدها موسسه زبان انگلیسی در اطرافمان بیاندازیم، تا از سویی به ناکارامدی سیستم آموزش زبان در مدارس و از سوی دیگر به نیاز جامعه پی ببریم. نیازی که دیر زمانی است در مسیر رشد و پیشرفت هر فرد و سازمانی تابن استخوان احساس می‌شود. بر کسی پوشیده نیست عصری که درآن زندگی می کنیم، عصر ارتباطات و اطلاعات نامیده می شود. بیشتر در هیچ دوره ای این چنین با حجم انبوهی از داده ها مواجه نبوده و یکی از مهمترین ابزارهای بهره برداری از چنین دنیایی تسلط داشتن بر «زبان انگلیسی» است. مشکلی که امروزه بسیاری از دانش اموزان و دانشجویان با آن روبرو هستند.
در ایران کتاب انلگیسی از «کلاس هفتم» در کنار دیگر کتب درسی قرار می گیرد و پس از سپری شدن هفت سال زمان و صرف انرژی و بودجه های دولتی، دانش آموز نه توانایی خواندن یک متن را دارد. نه می تواند بی دردسر چندخطی بنویسد و نه قادر به شنیدن و درک مطلبی انگلیسی است او حتی در صورت لزوم نخواهد توانست چند کلمه ای صحبت کند! یعنی دانش اموزان تا پایان دوره دبیرستان هیچ یک از مهارت های زبانی را کسب نمی کند و این در حالی است که در موسسات و آموزشگاههای زبان، این مهارت ها به مراتب سهل تر قابل حصول است. زیرا مبنای طراحی کتابهای انگلیسی مدارس، بر پایه گرامر بوده و تنها برای بالا بردن توان تست زدن در کنکور به کار دانش آموزان می آید. روش تدریس زبان نیز یک روش قدیمی بدون بازده است. در باب آفت «زبان ندانی ها» همین بس که روش های زبان آموزی در کشورمان با روش های روز دنیا فرسنگ ها فاصله دارد.
نکته دیگری که در مورد «درس زبان انگلیسی» به چشم می خورد، اضافه شدن نابهنگام این درس پس از سپری شدن شش سال تحصیلی برای دانش آموز سیزده، چهارده ساله است! چنانچه می دانیم زیربنای تمامی دروسی که در متوسطه اول و دوم به لیست کتابهای درسی افزوده می شود، در دوره ابتدایی پی ریزی شده است. گویی بذر هر درس در دوره ابتدایی کاشته و طی سالهای تحصیل بارور می شود، در این میان تنها، درس زبان انگلیسی است که چون مهمانی ناخوانده که میزبان چندان آماده حضورش نیست، در زمانی نامناسب و بدون هیچ پیش زمینه ای، به ناگهان نمایان می شود این دیرکرد در شرایطی که بر اساس پژوهش ها، تردیدی وجود ندارد که بهترین سن برای یادگیری زبان دوم، دوران کودکی است و این تاخیر شش ساله، چیزی جز سوزاندن فرصت طلایی و تکرار نشدنی کودکی نیست. آن هم برای مهارتی که برای بدست آوردن آن به فرایندی طولانی و زمان بر نیاز است.
بالا بودن سن زبان آموزان، ناکافی بودن ساعت تدریس، عدم تسلط معلمان بر زبان انگلیسی، نبود وسایل کمک آموزشی، تاکید صرف برگرامر و در نهایت کاربردی نبودن این درس سبب شده تا پس از سالها، سرانجام آموزش و پرورش نسبت به بازنگری کتابهای انگلیسی اقدام کند و در نتیجه ی آن، کتابهای مکالمه محور جایگزین کتابهای گرامر محور شوند. با اینکه این تغییر ساختار دارای نکات مثبتی است اما آنچه عیان است اینکه کتابهای جدید نیزتنتوانسته اند در اوضاع یادگیری زبان انگلیسی دانش آموزان تفاوتی ایجاد کنند و مشکلات بنیادین هنوز پابرجاست.
در یک نگاه اجمالی به کتابهای درسی جدید، نکته ای که بیش از همه در این کتابها به چشم می خورد، فضای کاملا ایرانی با اسامی و مکان های ایرانی است که به هیچ صورت بیان کننده ضرورت های لازم برای آموزش زبان (یعنی ارتباط برقرار کردن با مردمانی که فرهنگ و زبان و آداب و رسومی متفاوت دارند) نیست! دانش آموزی که نداند زبان انگلیسی قرار است چه نقشی در آینده اش ایفا کند،بخشی از وقت و انرژی خود را صرف یادگیری آن نخواهد کرد. به نظر نمی رسد فضایی که در این کتابها ترسیم شده است هیچ انگیزه و میلی به زبان آموزی ایجاد کند.
این مسئله حاصل نگاه منفی ما در سطح کلان جامعه است. هنوز نتوانسته ایم بپذیریم که دانش زبان انگلیسی، دانستن زبانی بیگانه نیست بلکه بهرمند شدن از زبانی بین المللی است. امروزه دانشمندان و پژوهشگران مقالات خود را به زبان انگلیسی می نویسند تا برای جهانیان قابل استفاده باشد. ما برای ارتباط با کشورهای آسیایی و حتی همسایگان خود به زبان انگلیسی بیش از هر زبان دیگری نیازمندیم. یادگیری زبان دوم الزام به مفهوم پذیرش فرهنگ آن کشور و نابودی ارزشهای ما نیست بلکه خود راهی است برای شناساندن فرهنگ مان به مردمان دیگر و کسب شناخت بهتر از دیگران. وظیفه آموزش و پرورش، ایجاد زمینه ای مناسب برای آشنا ساختن دانش آموزان با علوم نوین و آماده کردن آنان برای مطالعه، پژوهش و ابداع و اختراع در مراحل عالی تحصیلات است، در این راستا آموزش زبان انگلیسی بخش اجتناب ناپذیری از آموزش های امروز سراسر جهان است که به بالا بردن اعتماد به نفس جوانان ما در مواجهه با مردم دیگر ملل منجر خواهد شد و این کار به صورت علمی و کاربردی وظیفه مسلم آموزش و پرورش است و نباید مسئولیت اصلی خود را در این مهم فراموش کند.
زیرا در صورت سهل انگاری در چنین مواردی، هم به لحاظ کاربردی چیزی به دانش اموزان یاد داده نمی شود (تا بتوانند در خواندن، نوشتن و مکالمه مهارت یابند) و هم ساعات زیادی از بهترین دوران زندگی آنها هدر می رود.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *