خرمای مضافتی؛ غذای دوران بحران
درخت خرمای مضافتی، یکی از مقدس ترین و قدیمی ترین درختان میوه شناخته برای انسان است. پیدایش درخت خرمای مضافتی در جهان از دوران دوم زمین شناسی آغاز شده؛ اما زمان پی بردن انسان به ارزش غذایی خرما و کاشت درخت آن به 6 هزار سال پیش از میلاد می رسد. مبداء اصلی این گیاه به درستی مشخص نیست.
بعضی از دانشمندان مبداء اصلی آن را در آسیا و کرانه های خلیج فارس و گروهی دیگر زیست گاه اصلی خرمای مضافتی را شمال آفریقا یا هندوستان می دانند.
بر اساس شواهد باستان شناسی تاریخ کشت نخل خرما مضافتی در ایران به بیش از ۶ هزار سال می رسد. در حال حاضر خرما در هر ۵ قاره دنیا و در بیش از ۳۰ کشور کشت و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
اهمیت نخل خرمای مضافتی و جایگاه آن در کشور ایران:خرما میوه ای است با ارزش غذایی بالا که به علت دارا بودن مواد قندی قابل توجه حدود ۷۰ درصد علاوه بر مصرف غذایی در صنعت نیز موارد استفاده فراوان دارد.
مصارف مختلف خرمای مضافتی در صنعت شامل شیره خرما، شهد خرما، قند مایع، سرکه خرما، الکل، عصاره نوشابه و خوراک دام می باشد و از هسته آن روغن کربن اکتیو، لوریل الکل، مواد موثر سطحی و از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور و از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی، حصیر و از تنه و چوب خرما در کارخانه های نئوپان سازی و کاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمان ها و پل ها استفاده می کنند.
خرمای مضافتی به عنوان غذای دوره بحران نظیر سیل، زلزله و جنگ و خشکسالی و همچنین به عنوان غذای اصلی قشر فقیر در مناطق محروم و به ویژه در کشورهای جهان سوم که با مشکلات سوء تغذیه و گرسنگی مواجه هستند نقش مهمی را ایفا می کند.
علاوه بر موارد فوق، خرمای مضافتی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد نظیر مقاومت به خشکی و کم آبی تحمل شرایط نا مساعد آب و خاک در زمره محدود گونه های گیاهی است که توانسته گسترش و سکونت انسان در سرزمین های گرم و خشک دنیای قدیم را امکان پذیر سازد.