یک پزشک هم در بیمارستان نبود، امدادگران ایرانی را دستگیر کردند
حقایق تازه از فاجعه منا

یک سال پس از فاجعه منا درحالی‌که عربستان هنوز برای تشکیل کمیته حقیقت‌یاب اقدامی نکرده، رئیس سازمان حج و زیارت کشورمان حقایقی دیگر را از آن فاجعه بازگو کرد. سعید اوحدی در نشست مشترک با قائم‌مقام بنیاد شهید که دیروز به‌منظور اعلام برنامه‌های ستاد بزرگداشت شهدای منا تشکیل شد، ابعاد تازه‌ای از فاجعه منا را بیان کرد و گفت:‌ «سال گذشته سه فاجعه در عربستان رخ داد؛ نخست شهادت هفت هزار زائری بودند که در روز عید قربان، قربانی سوءتدبیر، کوتاهی، بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی دست‌اندرکاران حج شدند. فاجعه‌ی دوم عدم رسیدگی به مصدومان و آشفتگی در مدیریت فاجعه بود. در روز واقعه گروه‌های امدادی عربستان دو ساعت بعد وارد صحنه‌ی عملیات شدند، آمار قطعی داریم که حدود ۸۰۰ زائر از کشورهای مختلف توسط امدادگران ایرانی نجات یافتند، این نشان می‌دهد اگر گروهای امدادی عربستان به‌موقع دست‌به‌کار می‌شدند و امکانات ساده‌ی احیا در منطقه وجود داشت، یقیناً حدود ۶۰ درصد از قربانیان امروز زنده بودند.»
فاجعه از بیمارستان تا سردخانه‌ها
وی اضافه کرد: «بیمارستان‌های عربستان در حال گذراندن تعطیلات پایان هفته بودند و مصدومان در کف سالن‌های بیمارستان رهاشده بودند. اغراق نمی‌کنم، اما متأسفانه در روز فاجعه حتی یک پزشک در بیمارستان‌ها حضور نداشت، برای همین بسیاری از مصدومان در بیمارستان جان باختند.» به گزارش ایسنا اوحدی رفتار غلط و خارج از دین را با اجساد، فاجعه سوم حج ۹۵ دانست و اظهار کرد: «عربستان ۵ بعدازظهر روز واقعه منطقه را نظامی اعلام کرد و حتی عوامل اجرایی و امدادگران ما را دستگیر کرد. تا ساعت ۲ بامداد فردای آن روز فقط صدای آمبولانس از منطقه‌ی محدودشده شنیده می‌شد، آن‌ها تلاش می‌کردند راه را برای مراسم فردا باز کنند؛ برای همین پیکر شهدا را روی‌هم در ۲۵ کانتینر قراردادند و به دلیل نداشتن ظرفیت خالی در سردخانه‌های مکه و شهرهای اطراف، آن تریلی‌ها ساعت‌ها و روزها زیر نور آفتاب مانده بودند و خونابه‌ای به‌اندازه‌ی سه میلی‌متر فضای منطقه را پوشانده بود و گروه تفحص ما در چنین شرایطی در میان حدود ۷۰۰۰ هزار پیکر در جستجوی زائران ایرانی بود.» وی بیان کرد: «طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در آن روزها تنها صدای رسایی که در عربستان در مقابل این‌همه ظلم و کوتاهی بلند شد از ناحیه‌ی جمهوری اسلامی ایران بود. هیچ کشوری تا به امروز نتوانسته جسدی را تحویل بگیرد یا اطلاعاتی از جان‌باختگانشان به دست آورد. سؤال بسیاری از ۳۹ کشور درگیر در فاجعه‌ی منا این بود که ایران چطور توانسته وضعیت پیکرهای شهدای خود را مشخص کند؟» رئیس سازمان حج و زیارت افزود : «دو عامل در موفقیت ایران نقش داشت؛ نخست فرمان و نهیب مقام معظم رهبری و سپس ایثار و گذشت گروه تفحص و مرکز پزشکی حج و زیارت ایران، آن‌ها حدود ۲۰ ساعت از شبانه‌روز را در سردخانه‌ها و در شرایط تلخ، سخت و غیرقابل‌تحمل برای یافتن پیکر زائران ایرانی می‌گذراند.» او سپس با اشاره به اثر سخنرانی مقام معظم رهبری پس از وقوع فاجعه در تغییر رفتار عربستان، اظهار کرد: «زمانی که هیات ایرانی برای مذاکره به عربستان آمد رئیس هیات مقابل به بهانه‌ی داشتن جلسه در ریاض حاضر نشد با هیات ایرانی دیداری داشته باشد، اما به‌محض آن‌که رهبر معظم انقلاب در نوشهر سخنرانی کردند سعودی‌ها نیز رفتارشان را تغییر دادند و وزیر بهداشت عربستان که ریاست هیات مذاکره‌کننده‌ی سعودی را به عهده داشت تماس گرفت و اطلاع داد با هواپیمای شخصی در سریع‌ترین زمان ممکن خودش را می‌رساند. پس‌ازآن نیز عربستان ۵ هواپیما را برای انتقال پیکرها به ایران اختصاص داد.»
پیکر ۳۹ زائر در مکه بازمانده‌
اوحدی بابیان این‌که جمهوری اسلامی ایران ۴۷۷ شهید را در حادثه مکه (سقوط جرثقیل) و منا ازدست‌داده است و از طریق وزارت خارجه به‌عنوان وکیل بازماندگان آن شهدا پیگیری مباحث حقوقی آن ماجرا است، افزود: «۱۲ شهید در حادثه سقوط جرثقیل جان خود را از دست دادند که متأسفانه ادعای عربستان برای پرداخت دیه و تعیین سهمیه زیارت برای خانواده‌های آن‌ها هنوز به نتیجه نرسیده است. همچنین ۴۶۵ زائر در فاجعه منا جان خود را از دست دادند که ۴۶۱ نفر از آن‌ها در سرزمین منا و ۴ نفر دیگر در برگشت به ایران براثر شدت آسیب‌ها و عارضه‌ها، شهید شدند.» به گفته او، ۳۹ نفر از زائران جان‌باخته همچنان در مقبرالشهدای مکه به خاک سپرده‌شده‌اند که محل مزار تمام آن‌ها شناسایی‌شده است. اوحدی گفت: «از میان زائران به خاک سپرده‌شده در مکه، ۳ خانواده درخواست انتقال پیکر شهدایشان را داده‌اند که متأسفانه به دلیل قطع روابط سیاسی تاکنون موفق به تأمین خواسته آن‌ها نشده‌ایم، البته در مذاکره با مقامات سعودی این موضوع مطرح‌شده و آن‌ها قول داده‌اند بعد از حج ویزای این خانواده‌ها را صادر کند.» او درعین‌حال بیان کرد:‌ «عربستان پس از قطع روابط سیاسی ویزایی را برای خانواده‌های شهدا صادر نکرده است. حتی درزمانی که برای یکی از خانواده‌ها ویزا صادرشده بود که به دیدار مزار شهیدشان بروند، به‌محض قطع رابطه، ‌ عربستان بدون کوچک‌ترین انعطافی این خانواده را از آن کشور اخراج کرد.»
سوءظن‌هایی
درباره‌ی فاجعه منا
رئیس سازمان حج و زیارت سپس در پاسخ به اینکه با توجه به مطرح‌شدن سوءظن نسبت به طراحی از پیش فاجعه منا توسط قائم‌مقام بنیاد شهید در این نشست، آیا کمیته حقیقت‌یاب که قرار بود طبق گفته سرپرست حجاج در ایران نیز تشکیل شود به نتایج و یا اسنادی رسیده است که اکنون چنین ظنی مطرح‌شده است؟ اظهار کرد: «مستنداتی از زائران زنده خارج‌شده از آن فاجعه و آسیب‌دیدگان آماده‌شده و در اختیار وزارت خارجه و قوه قضاییه برای پیگیری‌های حقوقی و بین‌المللی قرار داده‌شده است، طبیعتاً پیگیری‌های قضایی به زمان نیاز دارد و حتماً آن دو دستگاه کار بررسی اسناد را انجام می‌دهند و شکایت را پیگیری می‌کنند.» در همین حال سردار محسن انصاری گفت: «اسناد و مدارک در اختیار ما نیست همه‌چیز آن‌طرف است، آن زمان حتی عکس‌های عکاسان ما را مصادره کردند، اما مشاهدات ما عینی است که باید تکمیل شود. فکر می‌کنم منظور حجت اسلام قاضی‌عسکر از تشکیل کمیته حقیقت‌یاب این بوده است که عربستان با حضور ایرانی‌ها این کار را انجام دهد نه این‌که ایران کمیته حقیقت‌یاب داشته باشد.» وی تأکید کرد: «قرار نبوده کمیته‌ای این‌طرف تشکیل شود، قرار بود آن‌طرف باشد. ظنی که ما مطرح کردیم بنا بر تجربیات شواهد و قرائن ارائه‌شده از سوی شاهدان عینی و فیلم‌ها و عکس‌ها بوده. ممکن است ظن ما درست باشد یا نباشد. باید کشور میزبان این موضوع را اثبات کند ما در کمال حسن نیت و ظن این مسئله را بیان کرده‌ایم.»