گزارش«پیام ما» از خشونت‌های خانگی علیه زنان و طرح حمایتی خانه‌های امن بهزیستی
«خانه‌های امن»
پناهگاه زنان آسیب‌دیده

سعی کرد با روسری‌اش زخم چانه‌اش را بپوشاند. وقتی با آن حالت از نگهبانی بیمارستان، رد شد از دست خودش عصبانی بود که نتوانسته خونریزی را بند بیآورد. با خود کلنجار می‌رفت که بگوید، چه اتفاقی افتاده است؟ درحالی‌که هم چنان با روسری چانه‌اش را پوشانده بود داخل صف پذیرش ایستاد ، زن مسنی به او گفت:دخترم از صورتت، خون می‌آید. یک‌لحظه به خود آمد. روسری غرق خون شده بود.زن مسن صدایش را بلند کرد، کسی همراه تو نیست که به‌جای تو در صف بایستد؟ یک‌لحظه دلش برای خودش سوخت ونا خودآگاه گفت: نه، تنهایم، فقط مرا به بیمارستان می‌رساند تا «کاردستی‌اش» را رفع‌ورجوع کنم. زن مسن کمی نزدیک‌تر شد، دستش را گرفت و روی صندلی نشاند و گفت: انشا… دستش بشکند، تو بنشین.
من کارهایت را انجام می‌دهم، اول باید فکری به حال زخمت کنیم ….
خشونت‌های خانگی علیه زنان مفهوم تلخی است که زیاد شنیده می‌شود. خطری که سلامت اجتماع را تهدید کرده و هر روز خبری، تحلیلی و واکنشی را به وجود می‌آورد.به‌طورکلی خشونت‌های خانگی که معمولاً توسط مردان علیه زنان اعمال می‌شوند، به چهار گروه زیر قابل تقسیم هستند:خشونت‌های فیزیکی، روانی، کلامی، اقتصادی و جنسی که هرکدام بسیار آسیب‌زا هستند و این آسیب، جامعه جهانی را بر این داشته است تا برای حمایت از زنانی که هر روزه در باتلاق این خشونت‌ها غوطه‌ور هستند، فکری کنند. خشونت‌های فیزیکی که شامل کتک زدن ،زندانی کردن، شکنجه دادن و همه‌ی آزارهای جسمی است. تصویری اولیه است که از خشونت‌های خانگی در ذهن ایجاد می‌شود، اما خشونت‌های کلامی و روانی نیز به همان شدت و حتی گاهی بسیار زیان‌بارتر از گروه اول هستند. زنی که به‌طور دائم در مقابل تهدید، دشنام و خشونت قرار داشته باشد از لحاظ روانی آسیب جدی‌ای می‌پذیرد. حتی امکان دارد خشونت‌های روانی، زن را از همه‌ی ارتباطات اجتماعی خود محروم کند. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، زنانی که در معرض خشونت‌های خانگی قرار می‌گیرند، 5 برابر بیشتر از زنان دیگر دچار آسیب‌ها و اختلالات روانی و حتی خودکشی می‌شوند.
«علی کاربخش» روانشناس درباره خشونت خانگی علیه زنان به «پیام ما» گفت: «اعمال خشونت علیه زنان فقط از یک بعد آسیب‌رسان نیست، بلکه چندبعدی است و سلامت خانواده را به‌طور کامل از بین می‌برد.سیلی‌ای، که یک زن می‌خورد تنها صورت او را زخمی نخواهد کرد.اولین اتفاقی که رخ می‌دهد، از بین رفتن امنیت خانه است و اگر در این خانه کودکی هم حضورداشته باشد داستان غم‌انگیزتر خواهد شد. زیرا کودکان برای رشد سالم در همه‌ی زمینه‌ها چه جسمانی و چه روانی، نیاز به امنیت و آرامش دارند. کودکانی که با ترس از پدری که اعمال خشونت می‌کند ، بزرگ می‌شوند به‌شدت آسیب‌پذیرند و این ترس دائمی سلامت روانی آن‌ها را تهدید می‌کند. تأثیر دیگری که خشونت خانگی بر کودکان می‌گذارد، الگوپذیری است. این کودکان با مشاهده‌ی مداوم رفتار پرخشونت به‌صورت ناخودآگاه این رفتار را می‌آموزند و بر دیگران اعمال می‌کنند. همچنین پسرانی که با مشاهده خشونت علیه مادر، بزرگ می‌شوند احتمال زیادی وجود دارد که در آینده این خشونت را بر روی همسر خود اجرا کنند.
گاهی اوقات خشونت علیه زنان اقتصادی است . تعدادی از زنان به دلیل نداشتن استقلال مالی به همسر وابسته هستند وپرداخت نکردن هزینه‌های زن، برطرف نکردن نیازهای او، مصداق این نوع خشونت است. گاهی هم خشونت اقتصادی به‌نوعی است که زن اجازه دخل و تصرف اموالی که متعلق به خودش است، هم ندارد.در بعضی مواقع وابستگی‌های اقتصادی یکی از دلایلی است که زنان هر نوع خشونتی رامی پذیرند.برای کاهش آسیبی که متوجه زنان در معرض خشونت می‌شود. طرح‌ها و پیشنهادهایی از طرف سازمان‌های مختلف ارائه‌شده است،«خانه‌های امن» برای زنان یکی از این طرح‌ها است که اجراکننده‌ی آن سازمان بهزیستی است.
«عباس صادق زاده» مدیرکل بهزیستی استان کرمان به «پیام ما» درباره «خانه‌های امن» می‌گوید: « خانه‌های امن برای حمایت از زنان در معرض آسیب خشونت خانگی تدارک دیده‌شده است و هم اکنون به زنان آسیب ‌دیده سرویس می‌دهد. خشونت خانگی برای سه گروه از زنان مصداق دارد، گروه اول زنانی که در معرض ضرب وشتم و آزار جسمی قرارمیگیرند، گروه دوم زنانی که در معرض خشونت‌های لفظی و روحی روانی هستند و گروه سوم زنانی که در معرض مواد مخدر و شبه مخدر مثل مصرف الکل قرار می‌گیرند و هیچ نقشی در آن نداشته و توان مقابله با آن را هم ندارد.
زنان آسیب‌دیده می‌توانند با مراجعه به مرکز 123 (خدمات اجتماعی ) یا تماس با سامانه 123 و واحد مداخلات بهزیستی شرایط خود را بیان کنند در مرحله بعد شرایط موردبررسی کارشناسان قرارگرفته و بعد از تائید، می‌توانند در خانه امن ساکن شوند وهم گونه موردحمایت قرار می‌گیرند.»
صادق زاده درباره کودکان، زنان آسیب‌دیده می‌گوید: «این زنان در صورت داشتن فرزند می‌توانند کودک خود را هم به این خانه‌ها ببرند می‌توانند تا ساماندهی و بهبود شرایط زندگی در خانه‌های امن از 3 ماه تا 6 ماه ساکن شوند و همه‌ی هزینه‌های آن‌ها بر عهده بهزیستی خواهد بود.در این زمان که ساکن خانه امن هستند، آن‌ها خدمات مداخله‌هایی مثل مشاوره و حمایت‌های مددکارانه را دریافت می‌کنند تا مشکل حل شود و به خانواده برگردند.در موارد پرخطر با گزارش مشاوره و مددکار در صورت نداشتن صلاحیت والدین، فرزندان تحویل والدین ‌نشده و در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند. در صورت باقی ماندن شرایط آسیب‌زا، گزارشات مددکارانه بهزیستی برای دادن حکم قضایی به دادگاه ارائه می‌شود.»
این طرح هم به دلیل حمایتی که از زنان آسیب‌دیده انجام می‌دهد وهم به دلیل تغییر نگاهی که به‌مرور زمان در جامعه به وجود می‌آورد، ارزشمند است. زیرا با معرفی آن، هم زشتی رفتارهای خشونت‌آمیز علیه زنان روشن‌تر می‌شود وهم زنان در معرض خشونت، متوجه می‌شوند که جامعه حق اعتراض به آن‌ها می‌دهد و حتی موردحمایت قرار می‌گیرند. زیرا حق تک‌تک اعضا جامعه است که در کمال آرامش و امنیت زندگی کنند.