جاده ادویه
ثبت ملی می‌شود

طوفان شن هفته گذشته در «فهرج» باعث بیرون آمدن بخشی از «یک جاده باستانی» شد که گفته می شود جاده تاریخی ادویه، از انشعاب های جاده ابریشم، است.
به گزارش «کرمان نو» حمید روحی معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان می‌گوید که بخش‌هایی از این جاده در سال ۸۷- ۸۶ در منطقه بم پیداشده است. اخیراً نیز میراث فرهنگی کرمان حین انجام کارهای مرمتی آثار باستانی در منطقه فهرج، بخش دیگری از جاده را کشف کرد.
جدیدترین بخش جاده در چند روز اخیر، پس از طوفان شن در منطقه فهرج، در نزدیکی «میل نادری» از زیرخاک درآمد. این جاده یکی از مهم‌ترین شریان‌های جاده ابریشم بوده است که با عبور از نزدیکی سمنان به تهران می‌رسید و با گذر از بخش‌هایی از استان کرمان به منطقه چابهار وارد می‌شد و به سمت هند ادامه می‌یافت.
در سراسر این مسیر خانه‌ها و کاروانسراهای هندوها قرار دارد و نیز محلاتی که مردم میگویند محل زندگی هندوها بوده است. تردد از هندوستان به جاده ابریشم از طریق این جاده صورت می‌گرفته است.
روحی می‌گوید که میراث فرهنگی در تلاش است این جاده و کاروانسراهایی که در مسیر آن قرار دارد را ثبت ملی کند. کارهای مطالعاتی در جاده در حال انجام است، قرار است کاروانسراهای اطراف مرمت‌شده و برای شناسایی ادامه مسیر جاده، حفاری‌های باستان‌شناسی انجام شود. بخش‌های دیگری از جاده در منطقه بم و ریگان که در سال‌های گذشته پیدا شده، نیز فعلاً زیرخاک مدفون‌اند و نگهداری می‌شود تا زمانی که میراث فرهنگی بتواند کارهای حفاظتی و مرمتی آن را انجام دهد و امکان بازدید برای گردشگران فراهم شود.
بخش‌هایی از جاده که نزدیک میل نادری قرار دارد و بعد از طوفان شن از زیرخاک سر برآورد به‌صورت خشکه چین، سنگچین شده است.
پس از بیرون آمدن این جاده از زیرخاک، مجموعه معاونت میراث فرهنگی باوجود نداشتن اعتبار از توان کارشناسی خود استفاده و نیز با درخواست همکاری از یک مشاور خارج از سازمان، کارهای مربوط به مستند نگاری و ثبت ملی این اثر را آغاز نموده است.
پس از ثبت ملی به‌منظور مطالعه کامل و احیای این جاده و کاروانسراهای مسیر آن اعتبار لازم در نظر گرفته خواهد شد.
در رابطه با قدمت این جاده گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد و گفته می‌شود این جاده از زمان اشکانیان مورداستفاده بوده و ارتباط تجاری شرق و غرب را برقرار می‌کرده است تا زمانی که این حکومت به دلیل اختلافات داخلی و جنگ با رومیان دچار ضعف شد.
از طرفی همسایه شرقی ایران یعنی «کوشان» قدرت گرفت و توانست بخش‌هایی از جاده ابریشم را دردست گیرد.
از نظر سیاسی اشکانیان بین روم و کوشان قرارگرفته بودند، «کوشانها» نیز از مبادلات تجاری و ترانزیت استفاده می‌کردند و در زمان ضعف اشکانیان با تسلط بر بخش‌هایی از جاده ابریشم توانستد مال‌التجاره را خارج از سرزمین ایران عبور دهند.
رومی‌ها نیز با اطلاع از این شرایط با سلاطین «کوشان» ارتباط گرفتند و اشکانیان را در شرایط سخت اقتصادی قراردادند.
در واقع «کوشانیان» با همکاری رومی‌ها دست ایران (پادشاهی اشکانی) را از مبادلات تجاری بین شرق و غرب کوتاه کردند. اما این شرایط دیری نپایید، با ظهور ساسانیان و تصرف بخش‌هایی از «کوشان» شرایط به حال سابق بازگشت. دوباره دسترسی ایران به ترانزیت و مال‌التجاره برقرار شد و طبیعتاً جاده ادویه هم رونق گذشته خود را بازیافت. با وجود گمانه‌زنی‌های ذکرشده، روحی معتقد است که تا پایان مطالعات و تحقیقات نمی‌توان در رابطه بازمان استفاده و ساخت این جاده اظهار نظر قطعی نمود.
وفایی مدیر کل میراث فرهنگی کرمان هم در این رابطه به خبرگزاری مهر گفت که « جاده کشف شده در فهرج که طی روزهای اخیر پس از طوفان شن نمایان شد، امتداد جاده اودیه است که از چابهار به سمت فهرج احداث و در دوران جنگ جهانی دوم احیاء شده است.»
وی از انجام کارهای مطالعاتی بر روی جاده ادویه در کرمان خبر داد و افزود: «این اثر یکی از جاذبه های جدید گردشگری در کرمان محسوب می شود.»