کرباسیان مدیر عامل ایمیدرو:
آماده واگذاری سهم ایمیدرو به بخش خصوصی هستیم

مهدی کرباسیان در گفت و گو یی درباره استراتژی کلان ایمیدرو، بخش معدن و صنایع معدنی پس از برجام و انتقاد های پیش رو، همکاری با شرکت های خارجی، اکتشاف، وضعیت مواد معدنی در بازارهای جهانی و غیره اظهار نظر کرده است .
استراتژی کلان «ایمیدرو» در حوزه معدن و صنایع معدنی چیست؟
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به عنوان یک سازمان توسعه‌یی وظیفه دارد که در حوزه معدن و صنایع معدنی فعال باشد. این سازمان باید بتواند ظرفیت‌های کشور را از قوه به فعل تبدیل کند. بدیهی است که با توجه به اصل 44 قانون اساسی در جایی که بخش خصوصی ورود پیدا می‌کند ما ورود نخواهیم کرد. یا طبق قانون، ما تا 49‌درصد می‌توانیم در سرمایه‌گذاری صنایع معدنی با بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی مشارکت داشته باشیم. همچنین اگر این معادن در نقاط محروم باشد، ضرورت حضور ما احساس شود و بخش خصوصی ورود پیدا نکند، ما می‌توانیم صد‌درصد نیز وارد شویم و کل مجموعه را در اختیار بگیریم.
نکته بسیار مهم این است که وظایف تعریف شده برای سازمان توسعه صنایع معدنی ایران دقیقا بر اساس سیاست‌های تعریف شده در اقتصاد مقاومتی است؛ چرا که ایران جزو کشورهایی با ظرفیت بسیار خوبی در حوزه معدن است و با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، این سازمان باید در حوزه اکتشاف و فناوری و در نهایت در حوزه صنایع معدنی فعال باشد. ما فکر می‌کنیم یکی از وظایفی که دولت دارد و در برنامه ششم توسعه باید دولت و مجلس به آن توجه کنند، اقتصاد مقاومتی است. به همین منظور، جلوگیری از خام فروشی و استفاده از ظرفیت‌های درون‌گرای کشور برای اینکه بتواند در حوزه معدن در صحنه بین‌المللی حضور داشته باشد و در راستای رشد کشور قدم بردارد، ضرورت دارد و خوشبختانه در این حوزه ظرفیت‌های بسیار خوبی در کشور داریم. متاسفانه در بیشتر نقاط کشور کار اکتشافی صورت نگرفته است. طبق آمار، 100 هزار کیلومترمربع طی80 سال گذشته کار معدنی انجام داده‌ایم و همین ظرفیت با توجه به فناوری‌های جدید به نظر می‌رسد که جای رشد دارد. یکی از ظلم‌های تحریم بر ایران این بود که کشورمان از فناوری‌های جدید به ویژه در حوزه معدن عقب افتاد. در همین حال، اکنون یکی از نتایج برجام این است که شرکت‌های معتبر بین‌المللی در حوزه اکتشاف و استخراج به کشور آمده‌اند و می‌توانیم ظرفیت‌های بالقوه را هرچه بیشتر به بالفعل تبدیل کنیم.
برخی از فعالان اقتصادی معتقدند که ایمیدرو پروژه‌های سرمایه‌گذاری بزرگ خارجی را انحصاری کرده و اجازه حضور فعالان بخش خصوصی را نداده است.
اصلا این موضوع را قبول ندارم. دلیل آن هم این است که من در همین مصاحبه اعلام می‌کنم، هرکدام از فعالان بخش خصوصی علاقه‌مند هستند که جایگزین ایمیدرو شوند، سهم ایمیدرو را در همه مذاکرات کم می‌کنیم و حتی اجازه می‌دهیم، این شرکت‌ها در مذاکرات جایگزین شوند.
ما برای واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی اعلام آمادگی می‌کنیم؛ چرا که اگر سمت تاسیس شرکت برویم و آن را راه‌اندازی کنیم، طبق قانون باید طی 3 سال به فروش برسد و خزانه نیز پول آن را به ما باز نمی‌گرداند. همانطور که ما باید چیزی در حدود 900‌میلیارد تومان سال گذشته از خزانه بابت 70‌ درصد فروش اموال ایمیدرو پول دریافت می‌کردیم، اما طبق قانون به ما پولی پرداخت نشد و رقمی محدود به ما بازگردانده شد.لذا ما قطعا علاقه داریم هر جایی که بخش خصوصی ورود پیدا کند و آمادگی آن کار را داشته باشد، ایمیدرو خود داوطلبانه کنار برود.
عقب‌‎ماندگی‌هایی در حوزه اکتشافات معدنی وجود دارد، آیا تاکنون این عقب افتادگی جبران شده است؟
ما در حوزه اکتشاف به چند دلیل نتوانستیم به خوبی موفق شویم. اصلی‌ترین دلیل این است که ریسک در اکتشاف بالا است، زیرا شما خیلی جاها هزینه و حتی معدنی را کشف می‌کنید، ولی ممکن است معدن اقتصادی نباشد. از همین رو، تمامی هزینه‌ها سوخت می‌شود. به همین دلیل بخش خصوصی خیلی در حوزه اکتشاف سرمایه‌گذاری نکرده است. بر این اساس، حوزه اکتشاف بیشتر دولتی بوده و متصدی آن سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی و وزارت صنعت و معدن دوره های گذشته بوده است و همانطور که می‌دانید بودجه دولت بسیار محدود است، همین موضوع باعث می‌شود که اکتشاف نتواند در جهت وسیعی حرکت کند. شاید اگر نیاز باشد، باید قوانینی را تنظیم کنیم که بخش خصوصی علاقه‌مند شود تا سرمایه‌گذاری کند. در حال حاضر، تنها عملیات اکتشاف 100 هزار کیلومتر از کشور تقریبا به اتمام رسیده است و هنوز می‌توانیم در اماکنی که فکر می‌کنیم ظرفیت دارد، با سیستم ماهواره منابع جدید به دست بیاوریم. در همین راستا، در ایمیدرو یک کار اساسی را شروع کردیم و 250 هزار کیلومتر مربع کار اکتشافی را آغاز کردیم و خوشبختانه طی یک و نیم سال گذشته بسیار موفق بودیم. در مجموع، اکنون در 21 استان کشور به صورت فعال حضورداریم. بدیهی است برخی از استان‌های مرکزی یا شرقی کشور پتانسیل بیشتری برای معادن بزرگ دارند و در نقاط غرب و شمال کشور، با توجه به امکانات، فعالیت را آغاز کردیم. امیدوار هستیم که تا پایان سال بتوانیم خبرهای خوشی برای مردم به همراه داشته باشیم. آنچه می‌توان گفت، از شهریورماه تلاشمان این است که معادنی که از قسمت اکتشاف به نقاط امیدبخش رسیده‌ایم، بتوانیم به بخش خصوصی داخلی و خارجی ارائه دهیم که اگر مایل باشند برای ادامه اکتشاف و سرمایه‌گذاری وارد عمل شوند.
آیا ما توانایی اکتشافات جدید را داریم؟
در رابطه با اکتشاف، خوشبختانه پس از برجام به سمت فناوری‌های جدید اکتشافی پیش می‌رویم و بحث ژئوفیزیک هوایی در حال انجام است اما از اطلاعات ماهواره‌یی باید بیشتر استفاده کنیم زیرا جزو محدودیت‌هایی بود که ما در حوزه معدن نمی‌توانستیم به آن دسترسی داشته باشیم که خوشبختانه اخیرا توانستیم استفاده کنیم. همچنین ماشین‌های جدید استخراجی را توانستیم استفاده کنیم، ولی در حوزه اکتشاف و استخراج باید دولت سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهد. پیشنهاد ما در برنامه ششم این است که وامی در حد 3 میلیارد دلار به ایمیدرو پرداخت شود تا پس از 5 سال این پول به دولت بازگردد. همین موضوع به ما اجازه می‌دهد که ما بتوانیم یک کار اکتشافی وسیع را انجام دهیم.
فعالان حوزه سنگ‌آهن شما را متهم می‌کنند به دفاع از فولادی‌ها؛ آیا اینگونه است؟
ما به دلیل اینکه خود تولیدکننده سنگ‌آهن در کشور هستیم، حتما اینگونه نیست. ما در موضع رفاقت و حکمیت هستیم. قطعا ایمیدرو به صورت بنگاهی فکر نمی‌کند و ما اعتقاد داریم فولادی‌ها نیز باید به تعهدات خود عمل کنند. اما نکته‌یی که در این بین وجود دارد، این است که دو طرف باید مفاهمه داشته باشند و بپذیریم که فولادی‌ها با یکدیگر مشکل دارند و از سوی دیگر، سنگ‌آهنی‌ها نیز مشکل دارند. در این زمینه، جلسات خوبی برگزار شده و امیدواریم این جلسات نتیجه بخش باشد.
با توجه به کاهش قیمت نفت، برخی کارشناسان معتقدند که بناست سرمایه‌گذاری‌هایی در بخش طلا انجام شود، فکر می‌کنید با توجه به اینکه سرمایه‌ها در حال گردش به سمت طلاست، ما می‌توانیم در این خصوص جذب سرمایه داشته باشیم؟
قطعا طلا یکی از زمینه‌های خوب در هر کشوری است که می‌تواند جذب سرمایه کند و باید بپذیریم که مسائل اقتصادی و بهره‌برداری آن باید وجود داشته باشد. من فکر می‌کنم که این حوزه به مانند حوزه‌های دیگر جای وسیعی برای کار در داخل کشور داشته باشد.
در مورد مازاد گفته بودید به سطح جدیدی از اکتشاف رسیدیم، بناست ما مازاد طلا را صادر کنیم؟
در واقع اکنون فروش طلا در موته و زرشوران در بورس است. بدیهی است افرادی که از ما خریداری می‌کنند، ممکن است جزو سیاست‌های آنها باشد که صادر کنند. ما آن زمینه را پیگیری نمی‌کنیم. ما در بورس کالا به قیمت بین‌المللی می‌فروشیم و خریدار است که برای صادرات آن تصمیم‌گیری می‌کند. احساس شخصی من این است که اگر داخل کشور بتوانیم صنایع پایین دستی طلا را فعال کنیم قطعا ما کمبود طلا داریم و باید حتی واردات نیز داشته باشیم.
پس از برجام برای صادرات، دیگر محدودیتی وجود ندارد؟
در مورد صادرات باید بپذیریم که جابه‌جایی وجه به‌طور کامل عملیاتی نشده است. بانک‌های اروپایی هنوز مانند شرایط قبل از تحریم با ایران فعالیت نمی‌کنند ولی خوشبختانه خیلی از مشکلات برطرف شده است. یکی از سخت‌ترین جاهایی که مشکل داشتیم مس بود و خوشبختانه آن هم شرکت‌های معتبر اروپایی، خریدهای خود را به‌طور مستقیم انجام می‌دهند.
در حال حاضر با چه کشورهایی همکاری دارید؟
ما اول با اروپایی‌ها شروع کردیم و در 7-8 ماه گذشته، با ایتالیا، آلمان، فرانسه و سوئیس به‌طور جدی در حال همکاری و در آسیا با کشورهای هند و کره‌جنوبی فعال هستیم. خوشبختانه مذاکرات خوبی با بعضی از شرکت‌های استرالیایی و ژاپنی داشتیم. با چین هم همکاری‌های گذشته خود را ادامه می‌دهیم و امیدواریم که ارتباط با سایر کشورها نیز ادامه پیدا کند.
انتقال تکنولوژی در حال حاضر چگونه صورت می‌گیرد؟
انتقال تکنولوژی یکی از سیاست‌های دولت است. بدیهی است این انتقال تکنولوژی در جاهایی کاربرد دارد که برای کشور سود آور باشد. ما در حال حاضر، قراردادهایی که با ایتالیا و آلمان بستیم خودشان کارخانه ماشین‌سازی راه‌اندازی کردند و به سایر کشورها پیشنهاد شرکت‌های مشترک داده‌ایم که باید انتقال تکنولوژی انجام شود و این جزو سیاست‌هایی است که دولت دنبال می‌کند.