گوهرریز؛ گوهری ماندگار
الوند زندی
میراث ماندگار نیاکان ما از قرن ها پیش تا کنون، یادآور رنج و زحمت مردان و زنانی بوده است که برای بقای نسل خود و برکت بخشیدن بر پهنای گرم و خشک کویر سوزان،دست به ابداعی زدند که جهانی را در حیرت و جهانیان را به تحسین واداشت.
آری کاریز این مظهر کار طاقت فرسا، مظهر شکوه و همت مردمانی که اراده آنان مانند آفتاب کویر بلند بوده است. بخل خاک و آسمان از کویریان انسان هایی سخت کوش و قانعی پدید آورده که هر بیننده ای را به تحسین وا میدارد. مردمانی که کاریزی مانند گوهرریز را حفر نمودند تا به تمام جهان ثابت نمایند که امید در دل کویریان عمری طولانی به بلندای تاریخ سرزمین ایران دارد. گوهرریز همچون گوهری درخشان بر تارک دشت جوپار نماد صبر و همت انسان هایی است که تمام فرهنگ و رسوم آنان برگرفته از آب زلال و آرام کاریز بوده است. جوپار با گوهرریزش آرمیده بر دامان کوهستان بلند جوپار ، از دل فرهنگی که جزو محدوده «تمدن های کاریزی›› است برخاسته.
تمدنی که عظمت و قدمتی به بلندای تاریخ ایران است. گوهرریز زاده مهر است.مهری که از دل مردمان مهربان کویر بر سر تیشه و کلنگ»کهکین» میرود تا زمین سخت سر تعظیم در مقابل منش این بشرهای پاک دل فرود آورد و تسلیم اراده آهنین آنان شود و آب زلال تقدیمشان نماید. حال این ماییم وارثان این ارث گران بها که اگر به داد آن نرسیم در سکوتی مرگبار ، تمامی فرهنگی که در دل تاریخ کهن سرزمینمان ریشه دوانده خشک میشود و چه بسا نسل های آینده فقط از قنات اسمی در کتابها بخوانند و بس…
ثبت جهانی قنات گوهرریز جوپار می تواند گوشه ای از زحمات و رنج های افرادی که در طول قرن ها خون دلها برای نگهداری این سند فرهنگ و انسان شناسی سرزمین جوپار خورده اند را پاسخ دهد.
امید است با همت همه دلسوختگان و علاقه مندان به این منشا فرهنگ و تمدن شرق ، راه برای پژوهش در باب تمامی ابعد گوناگون این شاهکار مهندسی نیاکانمان باز گردد و روز به روز نام ایران و ایرانی در سراسر جهان به گوش رسد.