روزی که 290 مسافر ایرباس ایران پرپر شدند بازخوانی یک شلیک ناجوانمردانه
۱۲ تیر ۱۳۹۵، ۲۳:۰۵
روزی که 290 مسافر ایرباس ایران پرپر شدند
بازخوانی یک شلیک ناجوانمردانه
میلاد باستانی
تحلیلگر سوانح هوایی
دوازدهم تیرماه ۱۳۶۷، کودکان، زنان و مردان یک ایرباس خطوط هوایی ایران به علامت ثبت EP-IBU، توسط موشک ناو آمریکایی در آسمان خلیجفارس تکهتکه شدند. ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی ملی ایران، فرودگاه مهرآباد را به مقصد دوبی ترک کرد ولی توقف کوتاهی در بندرعباس داشت تا بار و مسافر بگیرد. قرار بود این هواپیما با شماره پرواز ۶۵۵ با دویست و نود سرنشین، شامل ۱۵۶ مرد، ۵۳ زن و ۵۷ کودک (۲ تا۱۲ساله و ۸ کودک زیر دو سال) و ۴۲ نفر با ملیتهای یوگسلاو، پاکستانی، هندی، عرب و ۱۶ خدمه پرواز) در ساعت ۹:۲۰ صبح به مقصد دوبی پرواز کند.
در همان زمان، چند کیلومتر آنطرفتر، روی آبهای نیلگون خلیجفارس و دریای عمان، ناو جنگی وینسنس متعلق به ایالاتمتحده امریکا به کاپیتانی “ویل راجرز” قرار داشت که وظیفه اصلی آن، کشف هدفهای پرنده، اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صدها هدف بهطور همزمان و کنترل آتش آنها بود، همچنین این رزمناو به موشکهای زمین به هوا با برد ۴۰۸ کیلومتر نیز مجهز بود. مرکز فرماندهی ناوهای شناور آمریکا روی دریای عمان و خلیجفارس در بحرین بود و فرماندهی همه آنها بر عهده کاپیتان “مک کنیا” بود تا ناوهای وینسنس و یو اس اس مونتگمرى را سرپرستی کند. داستان از ساعت حدود ۷ صبح روز یکشنبه ۱۲ تیرماه شروع شد. جایی که روح مسافران ایرباس ایرانی هم خبر نداشت که چه سرنوشت دردناکی در آسمان خلیجفارس انتظارشان را میکشد. در این ساعت ناو یو اس اس مونتگمرى به فرمانده مک کنیا خبر داد که ۵ تا ۷ انفجار در یک کشتى نفتکش لیبریایى رخداده و قایقهای ایرانی مزاحمتهایی را برای یک کشتی نفتکش پاکستانی ایجاد کردهاند. مک کنیا به این ناو دستور داد تا از قایقهای ایرانی فاصله گرفته و به سمت جنوب تغییر مسیر دهد. در همین حال، کاپیتان مک کنیا به کاپیتان ویل راجرز، فرمانده ناوشکن موشکانداز وینسنس، دستور داد تا یکى از بالگردهای خود را براى شناسایى قایقهای مسلح اعزام کند، اما خود ناو در موقعیت قبلى آن در جنوب ناحیه مذکور بهمنظور پشتیبانى از ناو مونتگمرى باقى بماند. کمى دورتر در تنگه هرمز و در کاروان نفتکشهای کویتى اسکورت شده بهوسیله شناورهاى جنگى نیروى دریایى آمریکا، ناو یو اس اس سایدز به فرماندهى کاپیتان دیوید کارلسون، دستور گرفت تا در اسرع وقت خود را به ناو وینسنس برساند.
ساعت ۷:۴۲
خلبان بالگرد ناو وینسنس گزارش داد که قایقهاى ایرانی باحالتی خصمانه به دور یک کشتى بازرگانى آلمانی گردش مىکنند. راجرز در واکنش به این خبر در وینسنس اعلام وضعیت فوقالعاده میکند و خود به مرکز جنگى ناو مىرود و دستور مىدهد که کشتى بهسرعت بهسوی محل شناور آلمانى رهسپار شود اما بنا به گزارشهاى رسمى پیرامون حادثه ایرباس ایرانی، هیچ کشتى بازرگانى در محل موردبحث، درخواست کمک نکرده بود. با نزدیک شدن وینسنس به آبهاى عمان، گارد ساحلى این کشور گزارش داد که قایق یا قایقهاى مسلح ایرانی آبهاى عمان را ترک کردهاند اما بهرغم گزارش گارد ساحلى عمان در مورد عدم وجود هرگونه خطر، ناو وینسنس مسیر خود را در کنار مونتگمرى بهسوی شمال تنگه هرمز و به سمت قایقهاى ایرانی دنبال مىکند. چند دقیقه بعد، کاپیتان مک کنیا از اینکه ناو وینسنس ۴۰ مایل (۶۴ کیلومتر) بالاتر از محلى قرار دارد که مىبایست در آن مستقر باشد، متعجب شد. در تماسهاى رادیویى پسازآن، مک کنیا بهطور مؤکد از فرماندهان هر دو ناو وینسنس و مونتگمرى مىخواهد که مجدداً بهسوی جنوب خلیجفارس بازگردند. تا به اینجا حرکات و انجام مانورهای سرخود ویل راجرز بر هیچکس پوشیده نیست. یکی از نکتههایی که برخی درباره این سانحه میگویند این است که قایقهای ایرانی با شلیک به سمت ناو وینسنس، باعث تحریک ویل راجرز شدند و شاید عصبانی شدن او، زمینه این کشتار بیرحمانه را فراهم کرد؛ اما گزارشها نشان میدهد که این، خود راجرز بود که باعث تحریک قایقهای ایرانی شد و مک کنیا، فرمانده این سه ناو در بحرین نیز این نکته را به روزنامههای وقت گفته بود که هیچ دلیلی نداشت که ناو وینسنس با قایقهای ایرانی درگیر شود.
ساعت ۹:۱۰ صبح
با نزدیک شدن شناورهای ایرانی به آبهاى سرزمینى خود، خلبان بالگرد ناو وینسنس گزارش کرد که شناورهای ایرانی بهسوی او تیراندازى کردهاند. در واکنش به این گزارش، راجرز بار دیگر در ناو حالت جنگى اعلام مىکند و مجدداً راهى شمال تنگه هرمز مىشود تا به شناورهایى که بهسوی بالگردش تیراندازى کردهاند، پاسخ گوید. اما ایونز، مفسر نظامى روزنامه شیکاگو تریبیون اعتقاد دارد که این بالگرد آمریکایى بود که باکم کردن فاصلهاش با شناورهای ایرانی، بیشازحدی که بدان مجاز بوده، قوانین درگیرى را نقض کرده و دست به انجام اقدامى خصمانه نسبت به واحدهاى سطحى ایرانی زده است. کاپیتان کارلسون دراینباره گفته است: “وقتى بخواهیم منطقى به موضوع نگاه کنیم، مىبینیم که بالگرد، مورد اصابت قرار نگرفته بود و مىتوانست منطقه را با سرعت ترک کرده و ظرف چند دقیقه به ناو وینسنس بازگردد. هیچ ضرورتى نبود که ناو وینسنس با سرعت تمام به سمت شناورهای ایرانی حرکت کند.” کاپیتان راجرز حال آماده استقبال از دردسر است، اما هیچ دردسرى پیش روى او وجود ندارد. در همین لحظات ناو وینسنس از میان دو شناور ایرانی عبور مىکند ولى هیچ اتفاقى نمىافتد. راجرز در پى گرفتن اجازه از مرکز فرماندهى مستقر در بحرین بود تا با شناورهای ایرانی درگیر شود. به گفته ایونز، در تمامى این دوره که در حدود ۳۰ دقیقه به طول انجامیده بود، بالگرد بدون آنکه آسیبى دیده باشد به ناو بازگشته بود و هیچ شاهد و مدرک محکمى مبنی بر انجام اقدامى خصمانه از سوى شناورهای ایرانی علیه وینسنس یا بالگرد آن وجود نداشت. به اعتقاد ایونز، در آن روز کاپیتان راجرز هدفى جز درگیرى با ایرانیها نداشت و در حال اجراى مانورهاى تحریکآمیزی بود تا زمینه را براى درگیر شدن با شناورهای ایرانی به وجود آورد. در همین زمان، ایرباس ایران در حال مسافر گیری در فرودگاه بندرعباس است و زنان و کودکان و مردان یکییکی از پلههای هواپیما بالا رفته و با راهنمایی مهمانداران سر جای خود مینشینند. تصور کنید که بالگرد آمریکایی، برای اینکه اطلاعاتی از وضعیت ناوچههای توپدار ایرانی به دست آورد، بالای سر آنها پرواز کرده است؛ مسلماً این ناوچهها هم احساس خطر کرده و به سمت بالگرد شلیک کردند. بنابراین شلیک به آن بالگرد، عملی منطقی و طبیعی از سوی قایقهای ایرانی بوده است. همین شلیکها، اولین جرقههای اعلام آمادهباش و ایجاد ترس و دلهره در اردوی ناونشینان وینسنس بود. راجرز بدون هیچ دلیلی و فقط به خاطر ترس از حمله قایقهای ایرانی، خودش به سمت قایقهای ایرانی حرکت کرده و کشتی را در میدان جنگی با ناوچههای ایرانی قرار میدهد؛ کاری که اصلاً لزومی نداشته و مک کنیا نیز این را تأیید کرده است. ناو وینسنس در حال حرکت به سمت شمال و تنگه هرمز است و حدود ۷۰ کیلومتر آنطرفتر یعنی در فرودگاه بندرعباس، کاپیتان محسن رضاییان سیوهفتساله در حال انجام چکهای قبل از پرواز، بر روی صندلی چپ نشسته است. خلبان دوم کامران تیموری در سمت راست و مهندس پرواز محمدرضا امینی فرد در پشت سر او بر روی صندلیشان نشسته بودند.
تأخیر 27 دقیقهای پرواز 655
سرمهماندار شادمهر طالبی به همراه مهمانداران مینا متولی، ژاله بنائیان، میرزاعلی زارع لواسانی و سودابه قزوینی به مسافران خوشآمد میگفتند. این پرواز قرار بود ساعت ۹:۲۰ بندرعباس را به مقصد دوبی ترک کند اما به دلیل مشکلی که در سوارشدن مسافرها رخداده بود با ۲۷ دقیقه تأخیر و در ساعت حدود ۹:۵۰ صبح با اجازه تیک آف برج مراقبت بندرعباس، کاپیتان رضاییان، ایرباس غولپیکر هما را در ابتدای باند قرارداد. از سوی دیگر، کاپیتان ریچارد مک کنیا که در مقابل کار انجامشده قرارگرفته بود، به راجرز اجازه داد تا به قایقهای ایرانی شلیک کند و پاسخ شلیک آنها به بالگرد را بدهد. در ساعت ۹:۴۳ یک رویارویی سخت بین ناو وینسنس و قایقهای ایرانی درگرفت. در همین دقایق رادارهای کشتی وینسنس یک هواپیما را با کد شناسایی p3 ردیابی میکنند که با تغییر مسیر به سمت ناو جنگنده آمریکایی درحرکت است و ازآنجاییکه هر پرندهای برای ناو خطر و تهدید محسوب میشود؛ بلافاصله به خلبان هواپیمای شناسایی اخطار داده میشود. خلبان هواپیما هم مسیرش را تغییر داده و از ناو وینسنس دور میشود. از سوی دیگر خلبان رضاییان در ساعت ۰۹:۴۸ با فشردن دسته تراتل غول فلزی را بر روی باند به حرکت درمیآورد و از باند بندرعباس بلند میشود. بهمحض برخاستن هواپیما، رادار ناو وینسنس بازهم یک هواپیمای غریبه را رصد میکند. سیستم IFF به کار گرفته میشود و کد شناسایی هواپیما را برای ناو وینسنس آشکار میکند. هواپیمای ایران ایر با کد شناسایی ۶۷۶۰ بر روی حالت شماره ۳ در رادار ناو وینسنس آشکار میشود، این یعنی هواپیما غیرنظامی بوده و تهدیدی محسوب نمیشود.
برقراری ارتباط بر روی فرکانس نظامی
در ساعت ۹ و ۴۹ دقیقه، خدمه ناو وینسنس سعی در برقراری ارتباط رادیویی با خدمه هواپیمای ایرباس ایرانی میکنند ولی آنها بر روی فرکانس نظامی در حال برقراری ارتباط هستند و محسن رضاییان صدای آنها را نمیشنود تا پاسخی دهد، بنابراین اینکه آمریکاییها مدعی بودند که هفت بار به خدمه پرواز ۶۵۵ هما اخطار داده بودند، بیاساس بود و محسن رضاییان اساساً چیزی نمیشنید که بخواهد به آن اخطارها پاسخ دهد. در همان زمان که ایرباس ایران از باند بندرعباس بلند شد، یک هواپیمای تامکت نیروی هوایی ارتش هم در حال تاکسی بر روی باند و برخاستن از باند فرودگاه بندرعباس بود. کد شناسایی تامکت بر روی حالت نظامی عدد ۱۱۰۰ است. این کد هم در حالت شماره ۲ بر روی مانیتور ناو وینسنس نشان داده میشد و همین باعث شده بود در مورد هویت ایرباس ایرانی به شک بیفتند اما آنها باید راههای دیگری را انتخاب میکردند. در حقیقت ویل راجرز باید از ناو یو اس اس مونتگمرى و جنگندههای آن برای رصد کردن هواپیمای ردیابی شده کمک میگرفت، چراکه ویل راجرز میدانست که این هواپیما ممکن است غیرنظامی باشد و نتواند فرکانس رادیویی ناو را پاسخ دهد، بنابراین باید از راههای دیگری در راستای شناسایی این هواپیما استفاده میکرد؛ اما هرگز این کار را نکرد. هواپیمای ایران ایر دقیقهای ۷ کیلومتر به ناو نزدیکتر میشد و حدود پنج دقیقه، ویل راجرز فرصت داشت تا تصمیم بگیرد. سروان اسکات، مسئول پدافند هوایی ناو وینسنس خود را برای حمله موشکی به جنگنده اف ۱۴ فرضی آماده میکند. اگر هواپیما به ۲۰ مایلی کشتی برسد دیگر تهدید بزرگی است و حمله موشکی باید آغاز شود. درست است که زمان کوتاه است اما راجرز میتوانست هواپیما را در ارتفاع ۱۲ هزارپایی ببیند و از مسافربری بودن آن مطمئن شود.
جملهای که باعث شلیک شد
ساعت ۹:۵۲ دقیقه یکی از توپهای ۵ اینچی ناو وینسنس دچار مشکل شده و راجرز، فرمان گردشبهچپ میدهد تا بتواند از توپهای پشتی ناو برای مقابله با قایقها استفاده کند. این گردشبهچپ باعث میشود تا کشتی ۴ کیلومتر به داخل آبهای ایران تجاوز کند و در مسیر کامل هواپیمای ایرباس ۳۰۰ ایرانی قرار بگیرد. در همین حال یکی از خدمه ناو به ویل راجرز میگوید که شاید این هواپیما مسافری باشد اما راجرز به این توجه نمیکند و اعتقاد دارد خلبان هواپیما باید به اخطارهای ناو جواب دهد. هواپیما با ۲۹۰ نفر مسافر به ۲۰ مایلی (۳۲ کیلومتری) ناو میرسد اما راجرز در آن لحظه با شلیک به هواپیما مخالفت میکند. تا اینکه ناو استوار “ویچ” با گفتن جملهای، ویل راجرز را مجاب به شلیک به هواپیمای مسافربری هما میکند. ویچ میگوید: “هواپیمای دشمن دارد ارتفاع کم میکند، این یعنی هواپیما قصد حمله به ناو وینسنس را دارد.” بعدازاین جمله، ویل راجرز دستور شلیک دو موشک را به هواپیمای ایرباس ۳۰۰ هما با ۲۹۰ سرنشین صادر میکند. موشک اول لحظهبهلحظه به هواپیما نزدیک شده و ایرباس ایرانی برخورد میکند. هواپیما حدود ۱۲ هزارپا ارتفاع داشت که بافاصله با برخورد موشک در آسمان تکهتکه شده و اجساد ۲۹۰ مسافر بیگناه در آبهای خلیجفارس پراکنده میشود.
هواپیمای ایران کاهش ارتفاع نداشت
خبر شلیک موشک ناو آمریکایی بهسرعت در دنیا میپیچد. بعدها مشخص شد که هواپیمای ایرانی هیچگاه کاهش ارتفاع نداشته است، محسن رضاییان هیچوقت صدای اخطار ناو وینسنس را نشنیده است، خدمه کشتی در تبدیل ساعت پرواز ۶۵۵ بهوقت محلی دچار اشتباه شده بودند، راجرز باید از روشهای دیگری جهت شناسایی هواپیما استفاده میکرد، هواپیما فقط ۱۰ هزارپا ارتفاع داشت و از روی عرشه کشتی و با دوربینهای پیشرفته ناو میشد مسافربری بودن آن را تشخیص داد، ناو وینسنس چهار کیلومتر وارد آبهای خلیجفارس شده بود و این نقض حریم دریایی ایران بود و همچنین، این ناو ابتدا باید با شلیک گلوله به هواپیما اخطار میداد و بعد، اقدام به حمله موشکی میکرد.
تا آخرین لحظات، دست سروان “اسکات” بر روی کلید hold fire بود تا اگر خدمه پرواز ۶۵۵ جوابی به اخطارها دادند، موشکها را در آسمان منهدم کند ولی افسوس که کاپیتان راجرز انتظار بیجایی داشت که کاپیتان رضاییان بخواهد پاسخی به وی بدهد. چراکه در فرکانس نظامی در حال ارسال اخطار بودند و کاپیتان رضاییان هرگز نمیتوانست آنها را بشنود و حتی اگر راجرز در فرکانس غیرنظامی هم به ایرباس ایران اخطار داده بود، به دلیل اینکه جنگنده اف۱۴ را مخاطب قرار میداد،کاپیتان رضاییان نمیتوانست متوجه این اخطارها و نسبت دادنش به ایرباس هما شود. به نظر میرسد کاپیتان راجرز کمکاری کرده است، درواقع فشار و استرس فراوان ناشی از حمله به ناو و افرادش، موجب شد راههای دیگری را که می تونست غیرنظامی بودن هواپیما را نشان دهد، امتحان نکند؛ این هیچ فرقی با جنایت ندارد. زنجیرهای از اشتباهات و کمکاریها و نیز فشار عصبی بر کاپیتان راجرز، این سانحه را رقم زد که در قبال آن، حداقل باید یک عذرخواهی باید از خانواده این مسافران میشد. در مورد اینکه آیا هواپیمای مسافربری برای یک ناو جنگی، تهدید حساب میشود باید گفت وقتی تهدید وجود دارد که هواپیما از مسیر پروازی خودش خارجشده باشد. طبق قوانین بینالمللی، هواپیمای مسافربری که در مسیر خودش در حال حرکت است هیچ تهدیدی محسوب نمیشود، مگر اینکه هواپیماربایی صورت گرفته باشد. در حقیقت این ناو آمریکایی بود که در مسیر هواپیمای مسافربری قرار گرفت و حتی مرز آبی ایران را نیز نقض کرده بود. حتی اگر هواپیما از مسیر خودش منحرفشده بود، ناو وینسنس باید از غیرنظامی بودن یا نبودن هواپیما، مطمئن میشد.
آن روز چه گذشت؟
چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس ۳۰۰ به منطقه کنترل هوایی امارات, در محلی به نام «مولبیت», خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به ۱۴ هزارپایی صعود کند.
ساعت ۱۰:۲۲ دقیقه
در این لحظه ناو وینسنس که خود را به بهترین و نزدیکترین موقعیت رسانده بود، به دستور ناخدا «ویل راجرز»، فرمانده ناو، موشک استاندارد ۲ بهسوی پرواز ۶۵۵ شلیک کرد.
ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محوشده و در آبهای خلیجفارس سقوط کرد. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دوبی، پیگیر سرنوشت پرواز ۶۵۵ شده ولی آنها اظهار بیاطلاعی کردند. بلافاصله ستاد تأمین استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد. با شناسایی دقیق محل سقوط، چرخبالها و شناورها بهموقعیت ۲۶و۴۲ عرض شمالی و۵۶ درجه و۳ دقیقه طول شرقی منتقل شدند.
بلافاصله پسازاین واقعه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف ۱۴ جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار دادهاند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکاییها ادعا نمودند در این مورد مرتکب اشتباه شدهاند، اما شواهد بعدی این نظر آنان را مردود جلوه داد. مقامات نظامی آمریکا اعلام کردند که هواپیمای ایرباس در خارج از دالان هوایی پرواز میکرده و رزمناو آمریکایی نیز هفت بار اخطار رادیویی برای هواپیمای ایران مخابره کرده ولی جوابی دریافت نکرده است! کاپیتان کارلسون، فرمانده سابق ناو سایدز در این مورد معتقد است که ایرباس ایرانى علاوه بر علائمى که مبنى بر غیرنظامى بودن خود مىفرستاده با سرعتى کم در حال اوج گرفتن بود و حتى اگر در چنین شرایطى نیز آن را بهعنوان یک جت اف ۱۴ شناسایى مىکردند باز من تردید دارم که یک هواپیماى اف ۱۴ میتوانست تهدید سطحى را متوجه ناو وینسنس یا سایدز یا هر شناور دیگرى کند. اپراتورهاى رادار ناو هواپیمابر فورستال نیز هواپیماى مزبور را بهعنوان یک هواپیماى بازرگانى شناسایى کردند. جتهاى جنگنده اف ۱۴ مستقر بر روى ناو فورستال مىتوانستند درصورتیکه کاپیتان راجرز درخواست مىکرد، با شناسایى چشمى هواپیماى ایرانى از فاصله نزدیک از غیرنظامى بودن آن اطمینان حاصل کنند، ولى زمانبراى این کار هم سپرى شد.
ادعاهای رسمی دولت امریکا مبنی بر غیرعمدی بودن ماجرا و دلایل رد آنها
۱ـ قطعات متلاشیشده هواپیما و اجساد سرنشینان آن در سطح وسیعی از آبهای سواحل جنوبی جزیره هنگام، درست در داخل آبهای ایران پراکندهشده بودند. این محل درست در زیر مرکز دالان هوایی بینالمللی بندرعباس دوبی (آمبر۵۶) قرار دارد و نشان میدهد که هواپیما درست در مسیر پیشبینیشده در حال پرواز بوده است و همانطورکه چهار سال بعد روزنامه «نیویورکتایمز», در گزارشی که حاوی چندین نکته تازه بود, گفت که ناو وینسنس در آبهای فلات قاره ایران بوده است نه در آبهای بینالمللی و پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) در آن زمانبر این حقیقت سرپوش گذاشته است. همچنین دریاسالار «ویلیام کراو» رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در دوره زمامداری ریگان در گفتگو با شبکه «بیبیسی» تأکید کرد, ناو وینسنس بدون هیچ دلیل روشنی باوجود برخورداری از توپها و موشکهای دوربرد به کمانه آبهای ایران آمده بود. این نشاندهنده آن است که ناو بهعمد برای عمل سوء آمادهشده بود. ۲ـ هواپیمای مسافربری ایرباس ازنظر حجم, شکل, اندازه و توانایی پرواز کاملاً با هواپیمای F-14 متفاوت است. ۳ـ با توجه به ارتباط کلامی و ارتباط ناوبری هر هواپیمای بازرگانی و مسافربری, ناو آمریکایی میتوانست بهراحتی با شنیدن مکالمات خلبان به ماهیت هواپیمای مسافربری پی ببرد. ۴ـ مقامات ناو آمریکایی ادعا کردهاند که سه اخطار روی باند نظامی فرستادهاند ولی پاسخی دریافت نکردهاند. مسلماً اخطار نظامی ارسالشده به گوش خلبان ۶۵۵ نرسیده است، ولی سه اخطار روی باند غیرنظامی (اضطراری) را هیچ منبع غیرنظامی دریافت نکرده است و ازآنجاکه کلیه خلبانان دو منطقه همیشه در این باند به گوش هستند، این ادعایی واهی مینماید. مقامات آمریکایی (که سرنگونی یک هواپیمای مسافربری کره جنوبی در سال ۱۳۶۲ را «بربریت» نامیدند و خواستار تحریم بینالملل خطوط هواپیمایی شوروی سابق شدند.) پس از ارتکاب حمله به هواپیمای مسافربری ایران، سعی کردند با طرح ادعاهایی, فاجعه را کوچک و کشتار ۲۹۰ انسان را (که در نوع خود در تاریخ هواپیمایی غیرنظامی بیسابقه است)، امری عادی جلوه دهند.
بعد از فاجعه
هیچکدام از خدمه جنگی ناو متخاصم تحت پیگرد قرار نگرفتند و حتی فرمانده ناو نیز در پایان خدمت خود مدال گرفت. ایالاتمتحده آمریکا هیچگاه به خاطر این حادثه تأسفبار رسماً از ایران عذرخواهی نکرد.
در پایان، سالگرد این ضایعه غمناک و جانکاه را به خانواده این مسافران و خدمه پرواز و ملت شهیدپرور ایران تسلیت میگوییم.
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
امضای سند همکاری با ارمنستان برای پایش رودخانه ارس
هیچ مجوزی از سوی محیط زیست برای سد تنگ سرخ صادر نشده است
آزادی در نوروز
ادعای افزایش تراز دریاچه ارومیه به ۴۷ سانتیمتر
استاندار فارس میگوید، محیط زیست بعد از ۱۲سال با ساخت یک سد موافقت کرد
«تنگ سرخ» فاجعهای برای اقلیم فارس
از عدم تعهد نهادهای بینالمللی به محیط زیست ایران ناراضی هستیم
دو کارشناس مدیریت پسماند بررسی کردند
خطرات پنهان خشکالهٔ غیراستاندارد
سیزده سال پیش از فاجعهٔ انفجار نیروگاه اتمی، ژاپن فاضلاب آلوده به رادیواکتیو را به اقیانوس میریزد
نگرانیهای بهجا مانده از «فوکوشیما»
«فرشاد اسکندری»، کارشناس حیاتوحشاز روند احیای گوزن زرد ایرانی میگوید
بازگشت از لبهٔ انقراض
سازمان جهانی بهداشت در گزارشی تأکید کرد افزایش سلامت عمومی نیازمند تغییر الگوی مدیریت شهرها است
شهرها را برای شهروندان «زیستپذیر» کنید
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید
- علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان چیست؟ 5 علائم + راه تسکین
- اجاق گازهای ﺧﺎﻧﮕﯽ بدون ترموکوپل توقیف و جمعآوری میشود
- معرفی تورهای خارجی ارزان
- آلبوم جدید مُجال ظرفیت جدی و جدیدی از موسیقی را فریاد میزند!
- آیا مشاوره حقوقی تلفنی کاربردی است؟
- برونشیت کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
- برگزیدگان اجلاس توسعه نرمافزار ایران (۲۰۲۴) معرفی شدند بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید