هنرهای در دست فراموشی احیا شود
مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور گفت: استان کرمان طیف وسیعی از اقوام و عشایر را به خود اختصاص داده که ویژگی های منحصر به فردی در آن ها دیده می شود. مهدی میزبان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: براساس نتایج سومین سرشماری عشایر کوچنده در سال ۱۳۸۷، کشورمان دارای یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت عشایری در قالب ۲۱۲ هزار خانوار، ۱۰۴ ایل، ۵۵۲ طایفه در ۳۰ استان است که در محدوده ای بالغ بر ۵۰ درصد از فضای جغرافیایی کشور استقرار دارند.
وی با بیان اینکه ۱.۶ درصد جمعیت کشور را عشایر تشکیل می دهند، گفت: این قشر بیش از ۲۵ درصد دام سبک کشور را در اختیار دارند. میزبان ادامه داد: عشایر نزدیک به ۲۰ درصد گوشت و پروتئین دامی و ۳۰ درصد صنایع دستی کشور را تولید می کنند و از این لحاظ جزء مولدترین اقشار در کشور به شمار می روند.
کرمان دومین استان کشور از نظر تعداد جمعیت عشایر
وی ابراز داشت: استان کرمان با داشتن ۱۰۹ هزار نفر جمعیت عشایر کوچنده با ۲۴ هزار خانوار، ۲۸ ایل و ۴۲ طایفه مستقل عشایری از نظر تعداد جمعیت دومین استان کشور محسوب می شود. مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور در ادامه با توجه به وسعت، تنوع اقلیمی جغرافیایی و اجتماعی و اقتصادی در کرمان گفت: این استان طیف وسیعی از اقوام و عشایر کشور را به خود اختصاص داده است که ویژگی های منحصر به فردی نیز در آن ها دیده می شود. وی ابراز داشت: ویژگی منحصر فرد کوچ عشایر میمند به عنوان سه بار کوچ در سال و تعداد دوره قشلاقی در خانه های سنگی از نظر تاریخی، فرهنگی و گردشگری ویژگی منحصر به فردی دارد. میزبان ادامه داد: عشایر شهربابک تنها عشایری است که چادر موئی سفید داشته و همچنین نژاد بز کرکی راینی از نظر ژنتیکی و ارزش کرک تولیدی و صنعت ویژگی های ممتازی دارد.
معرفی ناشناخته های کرمان
میزبان به برگزاری جشنواره فرهنگی و اقتصادی کرمان در برج میلاد طی هفته گذشته اشاره کرد و اظهار داشت: در این هفته کرمان مجموعه داشته ها را در زمینه اقتصادی و فرهنگی ارائه کرد. وی گفت: این جشنواره که در پایتخت برگزار شد با بازدید خرده فرهنگ های زیادی در مرکز مواجه شد که این امر می تواند معرفی ای برای افراد بازدید کننده از این جشنواره باشد. مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور یکی از حوزه های مورد توجه عشایری را معرفی الگوی زیست عشایری دانست و گفت: این جشنواره ها ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نظام سکونت گاهی و تولیدات را به نمایش می گذارند تا آن ها که آشنایی به این جامعه نداشته به وجوه این زندگی پی ببرند. میزبان معرفی محصولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را از مهم ترین اهداف این جشنواره عنوان کرد و گفت: در این جشنواره ایلات و عشایر تولیدات و محصولات خود را به نمایش گذاشته و به فروش رساندند. وی ابراز داشت: در کنار این جشنواره مراسمات آئینی ای برگزار شد که بیشتر آن ها هنرهای در حال فراموشی است و این جشنواره ها فرصتی برای بازتولید و بازنمایش این آئین ها است که هم هنرمندان و هم بینندگان برای ثبت و ضبط و مستندسازی این مراسم ممارست کرده و نیز این آئین جنبه گردشگری نیز داشت. مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور همچنین گفت: علاوه بر معرفی جاذبه های گردشگری فرهنگی و مردم شناختی موجب مراجعه عشایر به زیست بوم های محل استقرار عشایر می شود.
تک محصولی شدن اقتصاد عشایر
میزبان با بیان اینکه عشایر از نظر اقتصادی از گذشته های دور تاکنون اتکای اصلی معاش آن ها به دامداری سنتی مبتنی بر تالیف علوفه مرتعی تازه بود، تصریح کرد: اقتصاد عشایر به سمت تک محصولی گرایش داشته است. مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور بیان داشت: سازمان امور عشایر در صدد است که زمینه های تولید و فعالیت عشایر را به سمت استفاده غیر علوفه ای از مراتع مانند کشت گیاهان دارویی و صنعتی نظیر گل محمدی و همچنین توسعه صنایع دستی و سنتی، رونق گردشگری فرهنگی و طبیعی در مناطق عشایری راهبری کند.
لزوم توجه ویژه به جنبه های هویتی عشایر
وی گفت: در توسعه گردشگری به منظور حفظ ارزش های فرهنگی و جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی – فرهنگی؛ به فرهنگ و جنبه های هویتی عشایر حساسیت بسیار زیادی به خرج داده می شود. میزبان ابراز داشت: نباید اقتصاد گردشگری منجر به بروز ناهنجاری ها و آسیب های فرهنگی و اجتماعی شود و انجام مطالعات کاربردی به منظور شناخت بایدها و نبایدهای فرهنگی و هنجاری از اهمیت زیادی برخوردار است. مدیرکل مطالعات سازمان امور عشایری کشور در پایان یادآور شد: باید برنامه های گردشگری عشایر با محوریت جوامع محلی و از طریق تشکل های مردم نهاد عشایری انجام گیرد؛ تا هم ظرفیت ها و جاذبه های فرهنگی اجتماعی عشایر به خوبی به گردشگران منتقل شود و هم از آسیب های فرهنگی احتمالی جلوگیری شود.