سایت خبری پیام ما آنلاین | ارزها توسط دولت قابل استفاده نيست

ارزها توسط دولت قابل استفاده نیست





۳ خرداد ۱۳۹۵، ۱۰:۴۵

ارزها توسط دولت قابل استفاده نیست

سعید لیلاز-اقتصاددان
نکته اصلی درباره ذخایر ارزی ایران پیش از اینکه مقدار و شکل ذخیره شدن به صورت ارز یا دلار باشد ماهیت مالکیت این ذخایر است که آیا متعلق به دولت است یا بانک مرکزی. در بیشتر موارد فرق بین این دو زیاد تشخیص داده نمی‌شود و گفته می‌شود که این منابع متعلق به یک نهاد هستند در حالی که از نظر اقتصادی این دو متفاوتند. ذخایر ارزی بانک مرکزی در دولت احمدی‌نژاد توسط دولت به بانک مرکزی فروخته شده و از آنجا که بانک مرکزی ارزی که خریده را به دیگری نفروخته و مجبور بوده نزد خود ذخیره کند ریال چاپ کرده و به دولت داده و تورم شدیدی آفریده یعنی تمام تورم‌های شدیدی که ما بویژه در سال 1387 به بعد در اقتصاد ایران داشتیم ناشی از همین اتفاق است و ریشه اش هم در این است که از آنجا که در آن سال‌ها درآمد‌های نفتی ایران خیلی بالا بود و دولت نمی‌توانست همه این درآمد‌های ارزی را به مصرف کالا و خدمات اختصاص دهد (اگر بیش از آنچه که عمل شد دولت می‌خواست منابع ارزی اش را در بازار بریزد، منجر به فقدان تقاضا و فقدان تقاضا منجر به کاهش قیمت دلار و کاهش قیمت دلار در بازار منجر به کسری بیشتر بودجه دولت و در واقع نقض غرض می‌شد)، به همین دلیل تا جایی که امکان داشت دولت این درآمد‌های نفتی را در طول هشت سال گذشته به واردات کالا و خدمات اختصاص داد به گونه‌ای که مثلا در سال 1390 به رکورد تاریخی سالی 20میلیارد دلار صادرات نفت و گاز و 100میلیارد دلار واردات کالا و خدمات رسید و مازاد آن یعنی چیزی که امکان جذب بیشتر مصرف‌کنندگان و وارد‌کنندگان نداشت را از یک بی‌انضباطی مالی و بی‌مسئولیتی نسبت به آینده اقتصاد ایران به بانک مرکزی فروخته و ریالش را در حالی که پشتوانه‌ای وجود نداشته و ریالی در کار نبوده بانک مرکزی پول چاپ کرده و به عنوان خرید این دلار‌ها به دولت پرداخته و یک تورم شدید در سال 87 و 91 و 92 آفریده است. بنابراین ارزها دیگر توسط دولت قابل استفاده نیست و فقط به شرطی قابل استفاده است که بانک مرکزی بتواند این ارز‌ها را داخل اقتصاد بیاورد و بابت واردات کالا و خدمات خود به متقاضیان بفروشد و به ازای آن ریال بگیرد و ریال باید از مردم گرفته شود چرا که دیگر نمی‌توان آن را چاپ کرد و در صورت چاپ دولت یازدهم تن به تورم شدیدی خواهد داد که با توجه به انضباط مالی که از آقای روحانی سراغ داریم و قانونمداری این دولت، فوق‌العاده غیر ممکن به نظر می‌رسد. بعید است که دولت یازدهم دلار‌های بانک مرکزی را بدون اینکه در اختیار متقاضیان واقعی آن داده شود، بفروشد. بنابر این چه دلار‌های بانک مرکزی و چه دلار‌های دولت، قابلیت تبدیل به ریال و ورود به اقتصاد ایران از طریق بانک مرکزی را ندارد بلکه بانک مرکزی و دولت می‌توانند این ارز‌ها را به واردات کالا و خدمات اختصاص دهند و ریالش را بگیرند و به دولت بدهند تا صرف مصارف ریالی خود کند. از آنجایی که رشد سالانه منابع ارزی کالا و خدمات از یک ظرفیت محدودی برخوردار است و از آن بیشتر منجر به کاهش قیمت دلار می‌شود هم بانک مرکزی و هم دولت آقای روحانی به درستی و با روشی کاملا صحیح اجازه نخواهند داد قیمت دلار در بازار از حدی پایین‌تر بیاید. یعنی هر گونه کاهش قیمت دلار به زیر 3100 یا 3200 تومان فعلی و برای سال 94 منجر به از دست رفتن منابع ارزی و رشد رانت خواری و فساد الگوی مصرف می‌شود، رشد اشتغال و تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تولید داخلی و اشتغال آسیب می‌بیند و هیچ عقل سلیمی این کار را صلاح نمی داند و دولت هم این کار را نخواهد کرد. بنابراین این منابع ارزی چه به صورت ارز و چه به صورت طلا، چه تحت مالکیت دولت و چه تحت مالکیت بانک مرکزی فقط می‌تواند با یک آهنگ فزاینده قابل کنترل و با برنامه‌ریزی به گونه‌ای که قیمت دلار را برای سال 1394 بین 3100 تا 3300 تومان نگه دارد، به اقتصاد ایران ورود کند همچنین بین 15 تا 20 و 30 درصد افزایش منابع ارزی را نمی‌توانیم برای سال 94 انتظار داشته باشیم. ضمن اینکه در سال 1395 باید دولت بتواند به اندازه نرخ تورم به قیمت دلار در بازار اضافه کند چون صرف نظر از اینکه این افزایش قیمت به نفع دولت خواهد بود مهم‌تر این است که تولید داخل باید انطباق خود را با شرایط بین‌المللی حفظ کند و بتوانیم با بازار‌های جهانی رقابت کنیم. در هر صورت فشار از هر جهت به دولت برای اینکه مصرف ارزی کشور را افزایش دهد و منابع مفید ارزی آزاد شده را وارد اقتصاد کند یک فشار غیرعلمی و زیانبار است. فراموش نکنیم ما فقط یک بار فرصت استفاده از این منابع را داریم و بهتر است با آن، ابزار تولید ثروت وارد کنیم.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *