بایگانی مطالب : آثارباستانی
توقف حراج قرآن خطی
حوالی ساعت ۱۵ روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۸۲، چهار نفر با خرید بلیت وارد موزۀ پارس شیراز شدند، دو سرباز نگهبان را با اسلحه تهدید کردند، یکی از ویترینهای موزه را شکستند تا نسخهٔ یک قرآن تاریخی به خط کوفی را سرقت کنند. شاید آنها بهدرستی نمیدانستند، اما درواقع یکی از کهنترین قرآنهای کوفی را که کاتبان ایرانی در قرن سوم هجری در ۱۴ پارۀ مجزا نوشته بودند، سرقت کردهاند. خبر این سرقت فقط دو هفته مطرح بود و پس از آن دیگر کسی چیزی نگفت و چیزی ننوشت تا امروز که این اثر قرار بود در حراج هنری «کریستیز» عرضه شود.
حال مشوش «شوش»
فعالان میراث فرهنگی از تجاوز به حریم میراث جهانی محوطهٔ تاریخی شوش خبر میدهند و اینکه قرار است شورای شهر این منطقه برخلاف ضوابط تعیینشده از سوی میراث جهانی یک ساختمان با ارتفاع غیرمجاز در حریم درجه یک کاخ آپادانا و در ۱۰۰ متری محوطهٔ باستانی بسازد؛ اقدامی که میتواند با واکنش ناظران یونسکو همراه شود. تعرض و پیشروی در حریم شوش اتفاق امروز و دیروز نیست، تقریباً چند سالی است فعالان فرهنگی نسبت به اجرا نشدن ضوابط یونسکو، حفاری و ساختوسازهای غیرمجاز همچنین تجاوز به حریم این منظر تاریخی هشدار میدهند. اما هر بار زخمی تازه بر پیکر نحیف شوش وارد میشود و جامعه محلی به آن توجه کافی نشان نمیدهد. چنانکه به گفته فعالان میراث فرهنگی، مسئولان و متولیان این حوزه نتوانستهاند در شناساندن اهمیت حفظ این میراث و جایگاه جهانی آن به جامعه محلی به خوبی نقش ایفا کنند.
هر جا را میدیدم خون بود
بیمهری دولت به نخستین میراث جهانی ایران حد ندارد
«کندوان» برند جهانی ایران
نخستین روستای ایران در فهرست جهانی روستاهای گردشگری ثبت شد؛ روستایی جهانی در 60 کیلومتری تبریز با نام «کندوان» که سالهاست جای خود را در گردشگری ایران باز کرده و سالانه بیش از 300 هزار نفر از این منطقه بازدید میکنند، اما حالا این روستا، نگاههای جهانی را هم به خود جلب کرده است. بر اساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برای اولین 8 پرونده از روستاهای ایران به سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) ارائه شده بود، اما در نهایت همین روستای آذربایجانشرقی به عنوان نخستین روستای ایران در فهرست بهترین دهکدههای جهانی گردشگری ثبت شد. شبکه بهترین دهکدههای گردشگری از سال 2021 راهاندازی شده و هدفش تبدیل شدن به بزرگترین شبکه روستایی جهانی است. امسال 74 عضو جدید به این شبکه افزوده شدند تا اعضای این شبکه منحصر به فرد به 190 روستا برسد. ایران هم با ثبت کندوان اکنون عضوی از این مجموعه است و یک روستا با برند جهانی دارد.
زلزله و طالبان علیه دو اثر جهانی
آمارها نشان میدهد زلزلههای افغانستان که از ۱۵ مهر شروع شده تا روز یکشنبه (۲۳ مهر) ۳۱ بار با قدرت بیشتر از ۴ ریشتر این کشور را لرزانده است که از این تعداد، ۹ مورد با بزرگای بیشتر از ۵ ریشتر و ۴ مورد با بزرگای بیشتر از ۶ ریشتر بودهاند. علاوهبر مرگ بیش از دو هزار نفر در این زلزلهها و خرابیها و فاجعههای انسانی که در این بحران رقم خورده، آثار تاریخی و میراث این دیار هم از زمینلرزه بینصیب نمانده است؛ زلزله به قسمتهایی از مسجد جامع «هرات»، «ارگ هرات» یا قلعهٔ «اختیارالدین»، منارها و برخی از مکانهای تاریخی دیگر این ولایت صدمههایی وارد کرده است. این اما اولینبار نیست و افغانستان در سالهای گذشته و در جریان جنگ نیز بسیاری از آثار تاریخی خود را از دست داده بود.
تفاهم نجات میراث روی کاغذ ماند
وضعیت فرونشست در محوطهٔ تاریخی «نقشرستم» بحرانی شده و طی چند روز اخیر دوباره نگاهها را به این پدیده جلب کرده است. چند سالی است کارشناسان نسبت به فاجعهبار شدن پدیدهٔ فرونشست و آسیب آن به بناهای تاریخی فارس، یزد و اصفهان هشدار میدهند و حالا گلستان هم به این فهرست اضافه شده است. «نقشرستم» جزء همان بناهایی بود که طی این مدت بههمراه «تختجمشید» و مجموعهآثار تاریخی اصفهان در معرض آسیب شدید ناشی از فرونشست اعلام شده بود. درحالیکه سال گذشته مسئولان وزارت راهوشهرسازی و میراثفرهنگی از امضای یک تفاهمنامه برای رسیدگی به این بحران خبر داده بودند، اما حالا با گذشت یکسال نهتنها این تفاهمنامه به جایی نرسیده که فرونشست هم در حال بعلیدن «نقش رستم» است؛ دو ترک عمیق در این محوطه ایجاد شده که محل تلاقی آنها، بنای اصلی است و یکی از شکافها به دیوارهٔ بنا هم رسیده.
«زنجیربافی» هنری که از یادها رفت
صنایعدستی فقط میراث گذشتگان ما نیست. هر چند بهترین راه شناخت فرهنگ و تمدن مناطق مختلف کشور همین صنایعدستی است، اما نگاهی کلیتر نشان میدهد صنایعدستی امروز یک فعالیت اقتصادی است که به کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و فعالسازی صنعت گردشگری کمک قابلتوجهی میکند. آشنایی با صنایعدستی که امروز کمتر نشانی از آن میبینیم یا نامی از آن به گوشمان میخورد، میتواند تلنگری برای احیای صنایعدستی ازیادرفته و بهروز کردن آن راهی برای اشتغالزایی باشد.
زمین تاریخ اصفهان را میبلعد
پیدایش آثار فرونشست در سیوسهپل، پل خواجو، پل جوبی و میدان نقشجهان
چهارباغ چشم انتظار کاوش
طرح تکمیلی خط یک متروی اصفهان، گمانهزنیهای باستانشناسان را زیر میگیرد
کارزار کرمانیها علیه پاساژسازی در بافت تاریخی