بایگانی مطالب : آثارباستانی
راز دست‌های بدون انگشت
پژوهشگران کانادایی می‌گویند که شواهدی از آثار هنری پیش از تاریخ را در غارها کشف کرده‌اند که احتمالاً نشان‌دهندهٔ قطع عمدی انگشتان دست افراد به‌عنوان یک آیین است. آنها می‌گویند این کار احتمالاً با هدف جلب رضایت خدایان یا کمک به انسجام اجتماعی انجام می‌شده است. تفسیر جدید از آثار هنری در غارهای دیرینه سنگی این احتمال را مطرح کرده که مردان و زنان انگشتان خود را عمداً در طول مراسم مذهبی در دوران ماقبل تاریخ قطع کرده باشند.
بمباران تاریخ غزه
غزه اولین منطقه جهان نیست که به دلیل جنگ، میراث باستانی و تاریخی‌اش را از دست می‌دهد و قطعاً آخرین شهر دنیا هم نخواهد بود، اما اینجا یک تفاوت ویژه دارد؛ این که طی دهه‌های اخیر به‌دلیل بی‌ثباتی سیاسی، کاوش‌های باستان‌شناسی در بخش قابل توجهی از غزه انجام نشده و وضعیت فعلی هم آنها را در فراموشی کامل قرار داده است. یک روزنامهٔ آمریکایی اوایل هفته جاری اعلام کرد «۷۰ درصد ساختمان‌های غزه در پی حملات همه‌جانبهٔ رژیم صهیونیستی ویران شده‌اند.» به گفتهٔ مقامات محلی کلیساهای بیزانسی، مساجد باستانی و محوطه‌های باستانی هم شامل این ساختمان‌ها هستند و از درگیری حماس و اسرائیل جان سالم به‌در نبرده‌اند.
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور متوسط نرخ فرونشست ایران را پنج برابر میانگین جهانی عنوان کرد و گفت: اکنون نرخ متوسط جهانی فرونشست زمین اگر سه سانتی متر باشد، متوسط در ایران به ۱۵ سانتی متر می‌رسد.
راه و بیراه موزه و حفاظت
سلسله‌نشست‌های «سنجه» دربارهٔ بایدها و نبایدهای موزه‌داری در ایران، این‌بار پیرامون موزه و مسئلهٔ حفاظت برگزار شد. «میترا اعتضادی»، مرمتگر آثار تاریخی و کارشناس درمان و مرمت اشیای فرهنگی و هنری، مهمان این برنامه بود و در اولین مبحثی که پیرامون این حوزه مطرح کرد گفت: «زمانی که دربارهٔ حفظ و مرمت آثار تاریخی و موزه‌های صحبت می‌کنیم، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که از ۲۵۰ موزه فقط ۱۰ درصد آنها را موزه‌دارها اداره می‌کنند و در سایر موارد متخصصان دیگر عهده‌دار نگهداری از آنها هستند. این آمار عجیبی است و این سؤال مطرح می‌شود که این موزه‌ها چقدر با اصول موزه‌داری اداره می‌شوند. این درحالی‌است که وقتی موزه در اختیار افراد با تحصیلات آکادمیک مرتبط قرار دارد، تعامل با مرمتگر متفاوت‌تر از کسانی است که تحصیلات آکادمیک دیگری دارند.»
پیش‌بینی هوش مصنوعی از سرنوشت میراث ایران
چت‌جی‌پی‌تی (Chat-GPT) آثار تاریخی ایران را می‌شناسد، برخی از این آثار را هم به‌خوبی معرفی می‌کند. او معتقد است ایران جزو کشورهایی است که هم با تخریب آثار تاریخی‌اش مواجه است و هم تلاش‌هایی دارد که منجر به حفظ آنها شود، اما تأکید می‌کند که بی‌ثباتی سیاسی موجب افزایش مخاطرات محیط زیستی، بلایای طبیعی، غارت و قاچاق، تهدید سازه‌ها و آثار تاریخی شده است. هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به چند سؤال خبرنگار «پیام ما» از مناطقی می‌گوید که میراث تاریخی‌شان با بیشترین آسیب‌ها مواجه هستند و البته مهمترین بخش میراث تاریخی ایران را که در معرض تجاوز و تخریب قرار گرفته است، اعلام می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی به اقدامات موفق برخی کشورها در حفظ این آثار اشاره می‌کند و معتقد است ترکیبی از آنها می‌تواند تضمین بقای میراث تاریخی ایران باشد. او هشدار می‌دهد که نبود این تدابیر قطعاً طی چند دههٔ آینده منجر به حذف این میراث ارزشمند خواهد شد که آثار منفی قابل‌توجهی خواهد داشت.
۲۰۲۳ گرمترین سال زمین
رئیس سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر این که سال ۲۰۲۳ گرمترین سال زمین است، گفت: با توجه به رخداد تغییر اقلیم و آسیب‌پذیری منابع آب، ناچار به اتخاذ برنامه‌ریزی صحیح برای تحقق تعادل پایدار در منابع آبی کشور هستیم.
اعتراض به معدنکاوی در«آلمابلاغ»
بیش از ۵۰۰ نفر از اهالی روستاهای «تاج‌آباد سفلی» و «اختاچی» دیروز مقابل استانداری همدان تجمع کردند. آنها می‌خواستند صدایشان به گوش کسانی برسد که در ماه‌های اخیر بدون توجه به مخالفت آنها با راه‌اندازی معدن سنگ آهن در این روستاها، به کار خود ادامه داده بودند. این معدن درحالی قرار است در منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ «آلمابلاغ» راه‌اندازی شود که اشتغال و زندگی حدود پنج هزار نفر از اهالی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و با آلودگی منابع آب و خاک و هوا، دامداری و کشاورزی این منطقه را با خطر جدی روبه‌رو می‌کند. در سال‌های گذشته اداره‌کل حفاظت محیط زیست همدان و استانداری، با راه‌اندازی این مجموعه موافقت نکرده بودند و در چندماه اخیر با ورود ماشین‌آلات سنگین به این منطقه، نگرانی از آیندهٔ این منطقهٔ حفاظت‌شده با برداشت سنگ آهن افزایش یافته است.
نسخهٔ نجات بناهای تاریخی
|پیام ما| آمار دقیقی از آتش‌سوزی و خسارت‌های آن در بناهای تاریخی و میراثی در دسترس نیست، اما مرور اخبار نشان می‌دهد وقوع آتش‌سوزی حادثه‌ای تکرارشونده در حوزهٔ میراث‌فرهنگی است. فقط در یک ماه گذشته، دو بار خبر آتش‌سوزی در بناهای تاریخی منتشر شد؛ هتل تاریخی انزلی و بازار تاریخی زنجان. اتفاقاتی که نه در روزهای اخیر که در طول تاریخ تکرار شده‌اند و هر بار گوشه‌ای از تاریخ را برای همیشه از بین برده‌اند. این نکتهٔ کلیدی که تخریب و آسیب به بناهای تاریخی غیر قابل جبران است، اهمیت حفاظت از آنها را در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی از جمله آتش‌سوزی دوچندان می‌کند، به‌ویژه اینکه آتش‌سوزی حادثه‌ای است که در کنار بلایای دیگر از جمله سیل و زلزله هم احتمال وقوع دارد.
فلک‌الافلاک آزاد می‌شود
|پیام ما| نزدیک به یک ماه پیش بود که «علی دارابی» معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با صدور احکامی برای مدیران چهار پرونده ایران برای ثبت جهانی در یونسکو، به‌نوعی از پیگیری‌ها برای تهیه پروندهٔ «مسجد ایرانی»، «آسبادهای ایرانی»، «خانه‌های ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» خبر داد. در این احکام، «عبدالرسول وطن‌دوست» مدیر پروندهٔ ثبت جهانی «مسجد ایرانی»، «محمدحسن طالبیان» مدیر پروندهٔ ثبت جهانی «آسبادهای ایرانی»، «مصطفی پورعلی» مدیر پروندهٔ «خانه‌های ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «عطا حسن‌پور» مدیر پروندهٔ «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» شدند. حالا «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» به چند اعتبار مهم نیاز دارد تا خللی در روند ثبت جهانی آن پیش نیاید.
حیات «ناهارخوران» در انتظار رأی محیط زیست
|پیام ما| هفت استاد محیط زیست، جنگل و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در نشست با فرماندار عنوان کردند، با ساخت تله‌کابین در ناهارخوران گرگان به دلایل علمی مخالفند. بعد از جلسه، فرماندار نامه‌ای به معاون استاندار و مدیرکل محیط زیست استان نوشت که حکایت از عدم مخالفت اساتید شرکت‌کننده با تله‌کابین بود و تنها سؤالاتی در مورد نحوهٔ اجرا مطرح شد! این درحالی‌است که علی‌رغم نداشتن مجوز تأییدیهٔ سازمان محیط زیست، استاندار گلستان در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد عملیات اجرایی تله‌کابین ناهارخوران با توجه به اینکه همهٔ مجوزها را دریافت کرده است، هم‌زمان با سفر رئیس‌جمهور آغاز می‌شود. جالب اینکه «عباسعلی نوبخت»، رئیس سازمان منابع‌طبیعی طی نامه‌ای در پاسخ به استعلام سازمان محیط زیست اعلام کرده بوداحداث تله‌کابین به عنوان یکی از پروژه‌های پارک جنگلی ناهارخوران گرگان، مطابق ضوابط، منوط به تایید و تصویب کمیته ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح‌های اجرایی مشمول مستقر در آن سازمان است. «حیدر آسیابی» رئیس کل دادگستری گلستان هم گفت: اجرای طرح تله‌کابین گرگان در صورت اخذ مجوز قانونی مورد حمایت قضایی قرار خواهد گرفت.
