بایگانی مطالب : تیتر یک
منابع غیرواقعی درآمد در لایحهٔ بودجهٔ
مرکز پژوهش‌های مجلس در دو گزارش به بررسی لایحهٔ بودجهٔ سال ۱۴۰۳ در حوزهٔ منابع بودجه پرداخت. مطابق این گزارش پیش‌بینی می‌شود 90 درصد منابع لایحهٔ بودجهٔ سال 1403 محقق شود. به‌عبارت ساده‌تر حدود 240 هزار میلیارد تومان از منابع پیش‌بینی شده در لایحه محقق نخواهند شد. کاهش درآمدهای نفتی، همچنین نبود امکان تحقق همهٔ درآمدهای پیش‌بینی‌شده به‌عنوان منابع مالی بودجه به‌ویژه در بخش مالیات از دلایل این کسری است. این گزارش همچنین توضیح میدهد که لایحهٔ بودجه از منظر منابع با محدودیت‌هایی روبهرو است که در صورت تصویب به‌این شکل در طول سال ۱۴۰۳، مشکلات احتمالی در نحوهٔ فعالیت دستگاه‌های اجرایی (بودجهٔ قابل‌برنامه‌ریزی)، معیشت عمومی و انضباط مالی به‌دنبال خواهد داشت. لذا ایجاد منابع جدید درآمدی، واقعی‌کردن منابع درآمدی و مدیریت هزینه‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
تکرار تنبیه بدنی در مدارس
دانش‌آموزان هنوز هم در برخی مدارس کتک می‌خورند. درحالی‌که از ابتدای سال تحصیلی جاری فقط سه ماه می‌گذرد، چهار دانش‌آموز در شهرهای لرستان، بابل، یاسوج و شیراز از سوی معلمان خود مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته‌اند. آخرین مورد تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدرسه مربوط به روز پنجشنبه در روستای «گچی» در ناحیه ۳ شیراز می‌شود که یک معلم ورزش ضربات شدیدی را حوالهٔ سر دانش‌آموزی ۱۲ساله کرد. او که به‌عنوان مراقب امتحان سر کلاس حاضر شده بود، زمانی که متوجه ایستادن این پسر پیش از تحویل برگهٔ امتحانی می‌شود، به او حمله کرده و او را به‌شدت مورد تنبیه بدنی قرار میدهد. مادر «امیر»، دانش‌آموزی که هدف این حملات قرار گرفته، می‌گوید پسرش در حال مرور پاسخ‌هایش به سؤالات امتحان بوده که با هجمه‌ٔ ضربات بی‌دلیل معلم مواجه شده است.
حملهٔ تروریستی به پاسگاه مرزی «راسک»
|پیام ما| در حملهٔ تروریستی بامداد 24 آذر به مقر انتظامی مرزی راسک در استان سیستان‌وبلوچستان ، ۱۱ نفر به شهادت رسیدند. این نخستین بار نیست که مقرهای نیروی انتظامی یا پایگاه‌های مرزی در سیستان‌وبلوچستان با حملهٔ تروریستی روبهرو می‌شوند اما حملهٔ ۲۴ آذر یکی از حملات سنگین و خسارت‌بار بود. «مسلم شجاعیان»، «احسان بابایی»، «پوریا شیخ»، «ابوالفضل شهریاری»، «محمدحسن براهویی»، «علیرضا اکبر مزار»، «علی دشت‌پوری»، «حسن بابانیا»، «احمد خمری»، «مجید فیروزنیا» و «حمید رضایی امین»، شهدای حمله تروریستی به راسک هستند. همچنین «اسماعیل دهکردی»، «محمدعلی حسنی»، «محمدرضا جعفری»، «محمد صیادی»، «محسن پریشان»، «حامد خمر»، «اسکندر عباسی» و «محمد فتوحی» در این حمله مجروح شدند. براساس اخبار منتشرشده از سوی خبرگزاری‌ها مانند «فارس» این حمله از سوی گروهک تروریسی موسوم به «جیش‌العدل» انجام شده است. در این درگیری تعدادی از تروریست‌ها نیز کشته شدند که جسد یکی از آنان در خاک ایران باقی ماند. همچنین یک نفر دیگر از آنان نیز دستگیر شده است.
نقض «سهوی» حقوق شهروندی
انتشار یک عکس از ایستگاه متروی شریعتی مشهد که نشان می‌داد چهره و مشخصات چند تن از شهروندان روی مانیتور به نمایش درآمده، دیروز در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد و موجی از تعجب و انتقاد را در پی داشت. تصویری که دیروز منتشر شد، مانیتور‌های این ایستگاه مترو را درحال انتشار تصاویر شناسنامه‌ای شهروندان با اطلاعاتی مثل سن و جنسیت آنها نشان می‌داد. این اتفاق درحالی رخ داد که ۱۰ روز پیش روزنامهٔ «اعتماد» در گزارشی از بخشنامهٔ چندصفحه‌ای وزارت کشور مربوط به خردادماه امسال را منتشر کرد که در آن به مدیران سازمان‌ها و اماکن عمومی تکلیف شده بود که اشخاصی را برای ممانعت از ورود افراد هنجار‌شکن به‌کار گیرند و بر عکس‌برداری از آنها در اماکن عمومی از جمله مترو تأکید شده بود. سندی که انتشارش منجر به شکایت دادستانی علیه این روزنامه شد. اکنون با انتشار گستردهٔ تصاویر دوربین مداربستهٔ یک ایستگاه مترو در مشهد که اطلاعات شهروندان در آن به نمایش گذاشته شده، گمانه‌زنی‌هایی دربارهٔ ارتباط بین موضوع حجاب‌بان‌ها و مانیتور‌هایی که نقض آشکار حقوق شهروندی کرده‌اند، مطرح شده است. البته سخنگوی شورای شهر مشهد در گفت‌وگو با «پیام ما» این اتفاق را سهوی دانست و اعلام کرد: «قرار نیست این اتفاق به رویه تبدیل شود؛ چراکه نقض حقوق شهروندی است و اشکالی در شبکه‌های فناوری مترو پیش آمده بوده که این تصاویر منتشر شده است.» او بااین‌حال اضافه کرد که این دوربین‌ها «در راستای پدافند غیرعامل و هوشمندسازی شهر مشهد» نصب شده و هدف از این‌کار، شناسایی دشمنان نظام و پیشگیری از رخ دادن عملیات تروریستی است.
افزایش ریسک‌پذیری کسبوکارها در زمانهٔ ابهام
درحالی‌که در گذشته بیشتر کسبوکارها در دوره‌ای که وضعیت کلان اقتصادی آشفته می‌شد، به‌دنبال واکنش‌های کوتاه‌مدت برای مدیریت اوضاع بودند، نتایج آخرین پژوهش‌های مؤسسهٔ جهانی مک‌کینزی که با همراهی ۱۵۰ سرمایه‌گذار انجام شده است، نشان میدهد مدیران کسبوکارها در همه‌جای دنیا استراتژی‌های پایدار، میان‌مدت و بلندمدت را اولویت قرار می‌دهند. این پژوهش تأکید می‌کند که اولویت تجاری بیش از نیمی از کسبوکارها در سراسر جهان در زمان تنگنای اقتصادی، ایجاد و توسعهٔ کسب‌وکارهای جدید است و ازآنجاکه عمدهٔ این کسبوکارها پیش از ایجاد یک کسب‌وکار جدید در بازار فعال بوده‌اند، مشکلی را که استارت‌آپ‌های تازه‌کار در جذب سرمایه دارند نیز ندارند.
جهش تورم اجاره نشینی
بانک مرکزی با انتشار گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران در آبان ۱۴۰۲، از کاهش ۰.۴ درصدی میانگین قیمت در این ماه خبر داد. براساس آمارها، تورم نقطه‌به‌نقطه مسکن تهران به ۶۲.۲ درصد رسیده است.
آبِ گران و ناپایدار
|پیام ما| در نخستین نشست «گفت‌وگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبق‌بر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینه‌های طرح انتقال آب دریا شده‌اند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابل‌توجیه آب منتقل‌شده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید می‌کردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکل‌های محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار می‌شد.
گره کور اصلاح نظام بازنشستگی
تصویب افزایش سن بازنشستگی در برنامۀ هفتم توسعه نگرانی‌های جدی و بجایی را در بین ذی‌نفعان ایجاد کرده است. جدای از ابهام زیادی که در متن مصوبه وجود دارد و تناقضاتی که در تفسیرهای متفاوت همین چندروزهٔ نمایندگان بارز است، به نظر می‌رسد «این مصوبه» اگر خود به افزایش ناپایداری مالی صندوق‌ها دامن نزند، کمکی چندانی هم به حل ناپایداری نمی‌کند؛ به‌ویژه آنچه در قالب همین برنامۀ هفتم و در قالب لوایحی که در زمینۀ اصلاح قانون کار و اصلاح قانون تأمین اجتماعی در دستورکار قرار دارد، مجموعه‌ای از مواد در تناقض آشکار با پایداری نظام بیمه‌ای در جریان تصویب است.
تورم در مسیر افزایش
شاخص قیمت تولیدکننده نشان‌دهندهٔ نرخ تورم مرتبط با هزینه‌های تولیدی توسط کارخانه‌هاست که می‌تواند روند تورمی را زودتر نشان دهد. هرچه درصد شاخص قیمت تولیدکننده نسبت به دورهٔ قبل بیشتر شود، موجب بالا رفتن تورم و در نتیجه افت ارزش سهام شرکت‌های صنعتی و کاهش ارزش پول کشور در برابر پول سایر کشورها می‌شود. مرکز آمار ایران، شاخص قیمت تولیدکننده در بخش‌های برق، صنعت و معدن، خدمات و باغداری و زراعت را اعلام کرده است. در همهٔ بخش‌های بررسی‌شده از سوی مرکز آمار این شاخص رشد نشان میدهد. این رشد به‌ویژه در بخش زراعت بسیار بالا بوده است.
روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است
اخراج یا بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه، استفاده از استادان غیرمتخصص برای تدریس رشته‌های علوم انسانی و مهاجرت دانشجویان نگرانی‌های بسیاری را به‌همراه داشته است. در برخی از رشته‌های علوم انسانی مانند انسان‌شناسی یا مردم‌شناسی بسیاری از استادان برجسته و پیشکسوت از دنیا رفته‌اند، برخی دیگر بازنشسته شده یا مهاجرت کرده‌اند و برخی دیگر نیز فقط در دانشگاه‌های مشخصی تدریس می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها از اساتید غیرمتخصص در حوزۀ علوم انسانی برای تربیت دانشجو بهره می‌برند؛ استادانی که اطلاعات و پژوهش‌های کافی در رشته‌های تحصیلی عنوان‌شده ندارند. از طرفی آشفتگی تدریس مباحث علوم اجتماعی به‌گونه‌ای است که شاهد سرفصل‌های ضد و نقیضی در دانشگاه‌ها هستیم که بعضاً موجب نارضایتی دانشجویان شده است.تمام این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا آمار مهاجرت دانشجویان بیشتر از قبل باشد. به گفتۀ «بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانۀ مهاجرت ایران، کشور ایران در فراز مهاجرتی قرار دارد و ایران بعد از هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار گرفته و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار نفر دانشجوی مهاجر شده است که این عدد نشان میدهد پدیدۀ افزایش جمعیت دانشجویی خارج از کشور به سرعت در حال رشد است. برای بررسی چالش‌های موجود در حوزۀ علوم انسانی تا دربارۀ مسائل دانشگاه و وضعیت این روند در آینده با «ناصر فکوهی»، انسان‌شناس به گفت‌وگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
