بایگانی مطالب : اقتصاد
پایان بلاتکلیفی «آسبادها»
بالاخره نوبت آسبادهای ایرانی هم رسید؛ قدیمیترین آسیابهای بادی جهان که قدمت برخی از آنها به قرن چهارم هجری برمیگردد و بخش مهمی از تاریخ کشاورزی و مدیریت آب ایران را به خود اختصاص دادهاند. قرار است این بار پروندۀ یک میراث ارزشمند که نه هنری است و نه تاریخی، بلکه محصول یک تفکر انسانساخت برای سهولت در امر زندگی جامعه بوده است، راهی یونسکو شود. پروندهای که اگر به ثبت جهانی برسد، در حفظ آنها تأثیر قابلتوجهی خواهد داشت.
![پایان بلاتکلیفی «آسبادها»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-12-jpg.webp)
بازی موفق سیاستگذاری در زمین «نیمههادیها»
|پیام ما| گزارشهای مختلف در سالهای متمادی مالزی را در بین ۱۰ کشور برتر تولیدکنندهٔ نیمههادیها در جهان قرار دادهاند. بهعنوان ششمین صادرکننده بزرگ محصولات نیمههادی در جهان، مالزی توانسته است حدود ۷ درصد از سهم بازار جهانی را در اختیار خود داشته باشد. در سال 2022، ادوات نیمههادی و مدارهای مجتمع الکترونیکی در حدود یک چهارم از کل صادرات این کشور را به ارزش 387 میلیارد رینگیت (83.6 میلیارد دلار) تشکیل دادهاند. همچنین در این سال، طبق گزارش منتشرشده در Statista، تقریباً ۳۲.۶۴ میلیارد ادوات نیمههادی در مالزی تولید شده است. صنعت پررونق برق و الکترونیک و نیمههادیها نقش بسیار مهمی در جذب شرکتهایی مانند «تسلا» برای حضور در این کشور داشته است. از نکات مهم دیگر دربارهٔ صنعت نیمههادیها در مالزی، حضور فعال این کشور در بخشهای مونتاژ، بستهبندی و تست تراشههای نیمههادی است، بهنحوی که حدود 13 درصد از کل خدمات بستهبندی و تست (OSAT) جهان در این کشور انجام میشود. حضور سه شرکت مالزیایی فعال در صنعت نیمههادی (شرکتهای Frontken، QES Group، ViTrox) در گزارش 200 شرکت برتر زیر یک میلیارد دلاری مجلهٔ «فوربس» نشاندهندهٔ جایگاه مهم این صنعت در بین شرکتهای مستقر در این کشور است.
![بازی موفق سیاستگذاری در زمین «نیمههادیها»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-11-jpg.webp)
ذخایر نفت و گاز را اضافه میکنیم
|پیام ما| دولت سیزدهم خودش را پیشرو در اقتصاد غیرنفتی معرفی میکند، اما شواهد بر برنامههای نفتی او دلالت دارد. حالا مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که برای تأمین نیازهای کشور تا صد سال آینده نفت و گاز برداشت خواهد شد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده این شرکت در تلاش است تا شرایطی فراهم کند که ذخایر نفت و گاز شیل و هیدراتهای گازی به ذخایر نفت و گاز ایران اضافه شود. همچنین، شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی خبر داده است با شرکتهای خصوصی قرارداد ۱۰سالهٔ خرید خدمت امضا خواهد کرد. ضمن اینکه دولت در تلاش است تا شرایطی را بهعنوان تسهیل یا اجارهٔ دکل نفتی با هدف «مردمی کردن اقتصاد کلان» هموار کند. شرایطی که هیچ جزئیاتی از آن اعلام نشده است.
![ذخایر نفت و گاز را اضافه میکنیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-9-jpg.webp)
توزیع نامنظم سوخت در «نیکشهر»
دولت تصمیم گرفته برای توزیع عادلانه و مدیریت صحیح سوخت در مناطقی که از دسترسی به شبکهٔ گاز شهری و روستایی بینصیب هستند، از یک سامانهٔ یکپارچه که صلاحیت افراد و استحقاق دریافت را براساس موقعیت جغرافیایی تأیید میکند، استفاده کند. حالا در مناطقی مانند نیکشهر و روستاهای اطرافش در جنوب سیستانوبلوچستان، بسیاری از روستاییان و حتی برخی مناطق شهرنشین امکان ثبت کد پستی ندارند. همین موضوع موجب آشفتگی در دریافت سوخت سهمیهای شده است. با وجود اعلام رسمی مبنیبر خودداری از مراجعهٔ حضوری به مراکزی که سابقاً سوخت توزیع میکردند، اما نگرانی مردم از زمستان سردِ بدون سوخت، صفهای طولانیای در انتظار دریافت سیلندر یا سهم نفت سفید درست کرده است. امامجمعهٔ نیکشهر نیز در خطبهٔ نمازجمعه این صفوف و انتظار مردم را دور از شأن اهالی نیکشهر اعلام کرده و به سیستم اداری شرکت توزیع فرآوردههای نفتی این منطقه انتقادهای تندی روا داشته است.
![توزیع نامنظم سوخت در «نیکشهر»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-8-jpg.webp)
کهنههای میلیون دلاری
سنوسالی از همهشان گذشته و قدیمی شدهاند، اما اصالت خودشان را حفظ کردهاند و زمان خودشان جزء فولآپشنها بودند. برخیشان هدیه داده شدهاند، برخی دیگر بعد از مدت کوتاهی دل صاحبانشان را زده و چند دست چرخیدهاند و حالا همهشان موزهای شدهاند و دل ماشینبازها و غیرماشینبازها را میبرند. قیمت تعداد کمی از آنها مشخص است و خیلیشان هم قیمت ندارند و اگر صاحبانشان اهل دربار نبودند، شاید فقط آهنپارههایی از آنها باقی مانده بود و آنقدر ارزشمند نمیشدند؛ اما حالا برایشان یک موزهٔ اختصاصی ساخته شده است، موزهٔ خودروهای تاریخی ایران.
![کهنههای میلیون دلاری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/موزه-خودروهای-تاریخی-scaled.webp)
مرگ در کوهستان
شنبه، ۱۶ دیماه، دو کوهنورد به نام نادره و معصومه که برای صعود سبلان رفته بودند، دچار هیپوترمی (سرمازدگی) شدند و از دست رفتند.، ساعت ۱۲:۰۵ روز جمعه ۲۱ دی «سلام بهمنیار»، «رضا کایشی»، «محسن عزیزی»، «مبین جسمی» و «محمد رویان» کوهنوردان در «ارتفاعات رندوله اشنویه» گرفتار بهمن شدند که تاکنون تنها دو نفر از آنها پیدا شدهاند. ۲۲ دی یک کوهنورد میانسال تهرانی در قلهٔ دارآباد جان باخت. همان روز یک گروه ۹نفره ساعت ۱۸:۴۵ در بینالود گم شدند که پس از جستوجو و یافتن مفقودین در برف و کولاک، عملیات در ساعت ۲:۳۰ بامداد پایان یافت. اینها تنها آماری از دو هفتهٔ اخیر است که در رسانهها منتشر شده. کوهستانهای ایران مرگهای زیادی را به خود دیده، بهطوریکه هر بار برف میآید، امدادگران دلنگران چشم به ارتفاعات میدوزند؛ مبادا کسی آنجا گیر افتاده باشد. آیا راهی برای کاهش این مرگها وجود دارد؟
![مرگ در کوهستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/3-10-jpg.webp)
پولیسازی به نام «هیئت امنایی»
|پیام ما| رئیس سازمان مدارس غیردولتی روز چهارشنبهٔ گذشته در نشستی خبری ادعا کرد که در دو سال اخیر ۶۰ درصد دانشآموزان بازمانده از تحصیل، به مدارس بازگشتند. «احمد محمودزاده»، رئیس سازمان مدارس غیردولتی، ضمن مطرح کردن این ادعا از برنامههایی برای توسعهٔ مدارس هیئت امنایی خبر داده است. این درحالیاست که پژوهشها نشان میدهند که افزایش مدارس پولی و غیردولتی و کاهش حمایتهای دولتی منجر به افزایش طرد و بازماندگی کودکان از تحصیل میشود. همچنین، پیشازاین آخرین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس دربارهٔ روند ترک و بازماندگی از تحصیل کودکان طی هشت سال و تا پایان سال ۱۴۰۱ روایت دیگری از دانشآموز بازمانده از تحصیل و نرخ جذب آنها به چرخهٔ آموزش داشت. طبق این گزارش و خلاف سخنان رئیس سازمان مدارس غیردولتی، تا پایان سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ با وجود تلاش برای کاهش آمار بازماندگی و ترک تحصیل دانشآموزان بیش از ۹۱۱ هزار دانشآموز به مدرسه نرسیدند. همچنین، کل نرخ جذب ناچیز دانشآموزان به چرخهٔ تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه بین ۲۷۰ تا ۳۴۷ هزار نفر باعث شده است روند بازماندگی از تحصیل تا پایان سال ۱۴۰۰ روبهرشد باشد. این گزارش تأکید کرده بود که ازآنجاکه اهداف سیاستگذاری در این حوزه واقعی نیست و در حد توصیههایی کاغذی باقی مانده است، سیاستگذار به قاعدهگذاری عملیاتی و اجرایی رو نیاورده است. بنابراین، وضع موجود برای جذب افراد بازمانده از تحصیل از سیاستهای نظام آموزشوپرورش تأثیر نمیگیرد.
![پولیسازی به نام «هیئت امنایی»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-7-jpg.webp)
زمینهای بلاتکلیف آشوراده
آنچه در بسیاری از مناطقی که اهالی آن بهدلیل طرح یا حوادث غیرمترقبه کوچانده شدهاند رخ میدهد، در جزیرهٔ آشوراده نیز اتفاق افتاد: دیر یا زود مردم میخواهند به خانه برگردند و حتی اگر تمام قوانین نوشته و نانوشته کشور هم این خواست را بیدلیل اعلام کنند، خواست مردم، خواست مردم است. حالا دولت میگوید خانههای جزیره را به هرکسی که سند ملکی یا مستند قابلتأییدی بر مالکیت داشته باشد، پس میدهد و در غیراینصورت املاک و اراضی مطابق رأی قضایی، از آن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. گویا قانون این گفتهٔ دولت را تأیید میکند. مردم اما میخواهند به خانه برگردند و فکر میکنند حالا که پای پول در جزیره در میان است، دولت آنها را «پیچانده» است. کارشناسان حقوق اما فکر میکنند در مقررات اراضی کشور، بهویژه آنجاکه مربوط به واگذاری اراضی به صلاحدید دولت یا جبران خسارات بوده است، راهحلی برای اهالی جزیره وجود دارد. راهحلی که شاید پیچیده باشد، اما ممکن است. از سوی دیگر، گروهی از منتقدان طرح طبیعتگردی جزیره میگویند اگر در زمان تصویب طرح پیوستهای اجتماعی و فرهنگی نیز دیده میشد، امروز این مناقشه وجود نداشت یا لااقل پیشبینی شده بود.
![زمینهای بلاتکلیف آشوراده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-7-jpg.webp)
گسست در حفاظت میراث فرهنگی
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در تازهترین گزارش خود در یک مطالعه که به روش آیندهپژوهی انجام شده به موضوع «گسست و انحطاط معنایی در روند حفاظت میراث فرهنگی» پرداخته است. «الناز ابیزاده»، عضو هیئتعلمی دانشگاه فنیوحرفهای، و «سمیه قدیمزاده»، عضو هیئتعلمی دانشگاه ارومیه، این پژوهش را انجام دادهاند. آنطورکه در این گزارش آمده است، بررسی اسناد بینالمللی از جمله بیانیهها، منشورها و قطعنامههای منتشرشده در دهههای اخیر در زمینهٔ حفاظت میراث فرهنگی نشان میدهد «حفاظت معناهای نهفته» باید مورد توجه قرار گیرد که این موضوع حاکی از نگرانیهای جامعهٔ جهانی از تهدیدهای پیش رو است. برخی پژوهشهای انجامشده در زمینهٔ حفاظت میراث فرهنگی نیز بر لزوم توجه به ابعاد معنایی و فراکالبدی در حفاظت تأکید داشتهاند و همچنین بررسی لوایح و قوانین مربوطه اغلب بیانگر دیدگاههایی کلی دربارهٔ موانع و چالشهای حقوقی و اجرایی پیش رو در حفاظت میراث فرهنگی است که توجه صرف به این موارد بدون تفکر عمیق و بررسیهای موشکافانه و فقدان جایگاه رویکرد معنایی در قوانین مرتبط با حفاظت آثار به تحقق اهداف مدنظر حفاظت جامع و پایدار منجر نخواهد شد.
![گسست در حفاظت میراث فرهنگی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/4-7-jpg.webp)
فرار شهرداری از شفافیت
شهرداریها بهعنوان نهاد عمومی غیردولتی باید دربارهٔ عملکردشان به شهروندان پاسخگو باشند اما زمزمههای جدیدی شنیده میشود که نشان میدهد این نهاد قرار است بیشازپیش در مسیری خلاف شفافیت گام بردارد. براساس قانون برگزاری مناقصات مصوب سال ۸۳ مجلس شورای اسلامی نهاد شهرداری ملزم به اعلام عمومی مناقصهها و ایجاد شفافیت در قراردادها برای جذب سرمایهگذار بخش خصوصی است. در عمل اما شهرداری نهتنها این قانون را اجرا نمیکند، بلکه بهگفتهٔ یک منبع آگاه سازمان سرمایهگذاری شهرداری تهران قصد دارد در هفتهٔ جاری از دولت بخواهد که با دستورالعملهای داخلی مبهم و دور زدن «آییننامهٔ مالی موضوع ماده ۱ قانون درآمد پایدار و هزینهٔ شهرداریها و دهیاریها» سال ۱۴۰۱، عقبگردی به آییننامهٔ معاملات شهرداری پایتخت مصوب سال ۵۵ داشته باشد. تا بهاینترتیب، اختیارات بیحدوحصری را از آن خود کند و تا جای ممکن از سرمایهگذاران بخش خصوصی بهنفع خود امتیاز بگیرد. در حالی که از نظر کارشناسان، به شرط ایجاد شفافیت و پاسخگویی، امکاناتی که در قانون برگزاری مناقصات وجود دارد، بهنفع مردم، بخش خصوصی و حتی مدیران شهرداری است؛ اما متولیان شهری از آن سر باز میزنند.
![فرار شهرداری از شفافیت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/شهرداری-تهران-jpg.webp)