بایگانی مطالب : گزارش روز
مرگ‌های تکراری
هنوز چهلم کارگر قبلی نرسیده که خبری تازه خانواده‌ای دیگر از کارگران معدن زغال‌سنگ را سیاه‌پوش کرد. «سجاد زعیم‌باشی»، هفتم تیر یک روز قبل از انتخابات چهاردهم ریاست‌جمهوری در سکوت خبری زیر زغال ماند تا به لیست کارگران فوت‌شدۀ معادن زغال‌سنگ کرمان در سال ۱۴۰۳ اضافه شود. پیش از این «عبدالله اسماعیلی»، «حسن صیاد» و «علی فروغی» بر اثر حادثه در معدن جان خود را ازدست داده بودند. ۴ حادثه در کمتر از ۲ ماه، زنگ خطر جدی برای امنیت جانی معادن زغال‌سنگ است. معادنی که ایمنی همواره پاشنۀ آشیل آن‌هاست و گویی کارگران به‌جای کار در این معادن، مشغول مرگ‌اند. «سروش گدازگری» مسئول نظارت بازرسی و ایمنی سازمان نظام مهندسی معدن ایران به «پیام ما» می‌گوید: حوادث معادن زغال‌سنگ به نسبت میزان تولید آن در کشور زیاد است و ایمنی معادن متولی و آیین‌نامۀ مشخصی ندارد.
نگاه‌‌های منتظر به معدن فروریخته
پانزده روز از ریزش سنگ‌های پانصد تنی بر روی چهار کارگر معدن شازند اراک می‌گذرد و هنوز خبری از پیکر دو کارگر مفقودشده نیست. پیکر «محمد بوالحسنی» و «نصرالله یارمحمدی» روز حادثه از زیر آوار بیرون کشیده شد، اما «مجتبی نجفی» و «آیتالله رضایی» همچنان زیر سنگ‌های معدن هستند. خانواده‌های این کارگران در گفت‌وگو با «پیام ما»، از روند جست‌وجو گلایه دارند و تقاضا می‌کنند تا پیداشدن پیکر کارگران، جست‌وجو متوقف نشود.
صدای جمهور آمد
|پیام ما|چهاردهمین دورۀ انتخابات ریاست‌جمهوری روز جمعه در شرایطی به پایان رسید، که مشارکت نکردن ۶۰ درصد واجدان شرایط رای موجب شد تا بسیاری از چهره‌های سیاسی از آن به عنوان رای اعتراضی و لزوم درک آن از سوی مسئولان سخن بگویند. از این میان بیانیهٔ «مصطفی پورمحمدی» گویای این نکته بود که او به عنوان یکی از چهره‌های حاضر در انتخابات قصد دارد نشان دهد که پیام انتقادی «جمهور» را شنیده است. اما باید دید این پیام از سوی دیگران هم چنان که باید درک می‌شود یا نه. با اتمام شمارش آرا مشخص شد این انتخابات به دور دوم کشیده شده است. بیشترین مشارکت از آن استان خراسان جنوبی با حدود ۶۱ درصد و پایین‌ترین نیز از کردستان با حدود ۲۳ درصد آراء به ثبت رسید. مقایسه آمار مشارکت انتخابات دیروز و دوره پیشین نشان می‌دهد که با وجود آنکه میزان آرای باطله نسبت به دوره سیزدهم کاهش یافته، اما مقدار مشارکت هم از دوره قبلی کمتر بوده است. با انتشار اولین نتایج، تنش در جبهۀ اصول‌گرایان و میان هواداران «سعید جلیلی» و «محمدباقر قالیباف» نیز بالا گرفت.
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
نشست علمی «خودکشی درمانگران، نگاهی بینرشتهای» از سوی گروه جامعه‌شناسی پزشکی و سلامت انجمن جامعه‌شناسی ایران و انجمن انسان‌شناسی ایران با همکاری باشگاه اندیشه در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد. این متن گزارش خلاصه‌ای از سخنرانی‌های این نشست است که در اختیار «پیام ما» قرار گرفته است.
گلستان،الگوی حفاظت مشارکتی
عصر یکشنبه بیست و هفتم خرداد ۱۴۰۳ در سالن اندیشمندان علوم انسانی در خیابان ویلا، جای سوزن انداختن نبود،؛ شب گلستان با حضور انبوه کارشناسان محیط‌زیست و حیات‌وحش برگزار شد تا نشان دهد جامعۀ مدنی محیط‌زیست با وجود تمام فشارها، همچنان برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی ایران پویا و پای‌کار است.
«گلستان» بدون رئیس
«اگر واقعاً دسترسی به جایی دارید و می‌توانید کاری کنید، سلاجقه را کنار من بنشانید تا او را محکوم کنم». این جمله را «هادی پاهنگ» شکارچی سابق شهر گرمه می‌گوید؛ حرف او این نیست که سازمان حفاظت محیط‌زیست مجوز شکار دهد یا برخورد خوبی با شکارچی‌ها داشته باشد؛ پاهنگ می‌خواهد جلوی شکار گرفته شود و پارک ملی گلستان به وضعیت همین چند ماه پیش برگردد. به‌گفتۀ او در این دوسه‌ماهه، شکارفروش‌های منطقه ترازوها را بار دیگر آماده کرده‌اند. او و دیگران یک خواسته دارند؛ مدیری که حفاظت مشارکتی را دوباره اجرا کند. مشخص‌شدن رئیس جدید، از نان شب برای پارک ملی گلستان واجب‌تر است؛ امروز از فردا حتی بهتر است.
پارک ملی گلستان؛ تغییر ساختاری که نتیجه داد
معمای آتشفشان «تفتان»
شاید قطعی‌ترین جمله‌ای که بتوان این روزها در مورد تفتان گفت، این باشد که هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی در شرف وقوع است. افزایش گازهای متصاعدشده از قلهٔ آتشفشانی تفتان که نه‌فقط در دامنه بلکه در کوهپایه‌ها تا شهر خاش نیز قابل‌رؤیت است، سؤال بزرگ و البته ترسناکی را به وجود آورده است؛ آیا تفتان در حال فعالیت است و احتمال دارد فوران کند؟ سؤالی که عموماً به آن جواب مثبت می‌دهند. برآورد نظرهای کارشناسی می‌گوید احتمال فوران تفتان همیشه وجود دارد، اما حالا کسی نمی‌داند دقیقاً چه اتفاقی در شرف وقوع است. کارشناسان می‌گویند به احتمال بسیار زیاد این بخار حاصل بارش‌های اخیر است و بخار ماگمایی نیست. اما بیان دقیق اینکه تفتان در حال حاضر چه شرایطی دارد، ممکن نیست؛ چراکه در ایران پایشی بر این آتشفشان که در یک قرن اخیر سابقهٔ فعالیت دارد، انجام نشده است.
یک سال مذاکرهٔ نفس‌گیر برای حفاظت
تاریخ محیط‌زیست ایران با نام «اسکندر فیروز» گره خورده است؛ اغلب افراد او را اولین شخصیتی می‌دانند که حفاظت از گونه‌های حیات‌وحش در ایران را پایه‌گذاری کرد. این درحالی‌است که «منوچهر ریاحی» سال ۱۳۳۴ پیش‌نویس اولین قانون شکار در ایران را نوشت. قانونی که ریاحی برای تصویب آن پافشاری و جهد تمام کرد، آغازی برای راه سخت حفاظت از حیات‌وحش در ایران بود. در پنجاه‌وششمین جلسهٔ سفرنامه‌خوانی، کتاب خاطرات منوچهر ریاحی با عنوان «سراب زندگی، گوشه‌های مکتومی از تاریخ معاصر ایران» بررسی شد. در این نشست «حمیدرضا میرزاده» فعال و خبرنگار باسابقهٔ محیط‌زیست به معرفی این کتاب و شخصیت منوچهر ریاحی پرداخت.
حفاظت از یوزپلنگ و زیستگاهش امکانپذیر است
«از خواب و استراحت محیطبانان زدیم و به آنها فشار آوردیم. شبانه‌روز دویدیم. چند مجروح داشتیم و محیطبان باشقره شهید شد، درنهایت همهٔ شکارچیانی که ادعا داشتند را دستگیر کردیم. در عین اینکه مردم باور کردند می‌خواهیم واقعاً کار کنیم، اعتماد اجتماعی هم با این کارها شکل گرفت که بزرگترین کمک بود تا بتوانیم کارها را پیش ببریم.» این یکی از گفته‌های کسی است که نامش در فهرست محیطبانان نمونهٔ کشور در سال ۱۳۸۷ آمده بود؛ «مهدی تیموری» رئیس سابق پارک ملی گلستان. او کارش را از شهرستان خاتم در سال ۱۳۷۷ شروع کرد و در دورهٔ ریاست شش‌ساله‌اش در پارک ملی گلستان به شهرتی قابل‌توجه در جامعهٔ محیط‌زیست رسید. بهمن‌ماه ۱۴۰۲ که شایعهٔ برکناری او شدت گرفت، گروه بزرگی از جامعهٔ محلی، اساتید دانشگاه، کارشناسان محیط‌زیست و حیات‌وحش و... خواستار ابقای «مهدی تیموری» به‌عنوان رئیس پارک شدند، آن زمان سازمان حفاظت محیط‌زیست عقب نشست. هرچند تنها چندروز پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی در صبح چهاردهم اسفند ۱۴۰۲ برکناری او از این پارک بدون اطلاع قبلی به یکی از جنجالی‌ترین خبرهای محیط‌زیست بدل شد. البته گروهی هم به رویهٔ «مهدی تیموری» انتقاد داشتند و می‌گفتند چرا جامعهٔ محیط‌زیست به‌واسطهٔ عدم شکل‌گیری ساختار در این پارک ملی، باید نگران سرنوشتش پس از «مهدی تیموری» باشد! در گفت‌وگو با رئیس سابق پارک ملی گلستان از او پرسیدیم چطور قدم در وادی محیط‌زیست گذاشت و به ریاست پارک ملی گلستان رسید، آیا انتقادهایی را که به او دربارهٔ قائم به فرد بودن مدیریت می‌شود، قبول دارد و سرنوشت همیاران پس از او چه خواهد شد؟ او صحبت‌هایش را با این جمله شروع کرد: «به محیط‌زیست اعتقاد قلبی دارم و حفاظت از حیات‌وحش، طبیعت و داشته‌هایش را از بزرگانی مثل هوشنگ ضیایی، سید حسام حسینی، هرمز اسدی و… آموخته‌ام.»
