بایگانی مطالب : گردشگری
سه‌نهاد شصت‌ساله
شش‌دهه از تأسیس «وزارت آب و برق»، «سازمان تعاون روستایی ایران» و «سازمان جلب سیاحان» گذشت. سه‌نهاد در سه‌حوزۀ مجزا اما هرسه مهم و مؤثر در توسعۀ پایدار، هرچند که تقریباً جایگاه و پایگاه هیچ‌یک درست فهم و درک نشده است.
گردشگری جنگلی بدون تخریب
فرض کنید در روی کره زمین محوطه‌ای باشد که دایناسورها هنوز حضور دارند و زندگی می‌کنند، چه تصمیمی برای زیستگاه آنها باید گرفت؟ آیا منطقه را باید آزاد گذاشت تا هر تعداد ماشین می‌خواهند تردد و گوشه‌گوشه آن آتش روشن کنند؟ یا اینکه برنامهٔ حفاظت ویژه‌ای برایش اجرا کرد؟ هر راهکاری که برای این زیستگاه در نظر گرفته می‌شود، برای «النگدره» هم صادق است؛ پارکی جنگلی و بخشی از جنگلهای هیرکانی در محدودهٔ شهر گرگان که همچون درختان انجیلی و... در آن وجود دارند، درختانی که به‌عنوان فسیل زنده توانسته‌اند از عصر یخبندان نسل‌به‌نسل خود را زنده نگه دارند و به سال ۱۴۰۳ برسانند. این گونه‌ها نیاز به حفاظت ویژه دارند و در پی مطالبهٔ متخصصان، فعالان و کارشناسان جنگل و محیط‌زیست، در اسفند ۱۴۰۲ با تصمیم شورای حفظ حقوق بیتالمال به ریاست رئیس‌کل دادگستری استان گلستان و با حمایت دادستان گرگان، تردد تمامی وسایل نقلیه به این پارک جنگلی و افروختن آتش در آن ممنوع اعلام شد. از دکتر «مریم شهبازی»، دانشیار گروه محیط‌زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و رئیس کارگروه تنوع زیستی اتحادیهٔ انجمنهای علوم زیستی ایران، دربارهٔ دلایل این تصمیم و تبعات آن پرسیدیم. او قبل از هر سخنی تأکید داشت ازآنجاکه به‌دلیل دخالتها و بهرهبرداریهای بی‌رویه، سطح قابلملاحظهای از جنگلهای دنیا از بین رفته‌اند و یا در معرض خطر نابودی قرار دارند. امروزه بشر دریافته که مدیریت جنگل و هر نوع بهرهبرداری از آن باید به‌صورت پایدار و با حفظ تنوع زیستی و منابع آب و خاک برای نسل آینده برنامهریزی شود. از این نظر گردشگری به‌ویژه در پارکهای جنگلی، نیاز به نگاه و رویکرد تازهای دارد.
سفر در مسیرهای ناشناخته
|پیام ما| دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر چندروز پیش در گفت‌وگو با «ایسنا» براساس رصد انجام‌شده تاکنون، استان‌ها و مسیرهای پرتقاضا برای سفر در نوروز را اعلام کرد. آن‌طور‌که «مصطفی فاطمی» توضیح داده بود، براساس ضریب اشغال‌شدۀ تخت‌های اقامتگاه‌ها و جست‌وجوهایی که در اینترنت انجام شده است، پیش‌بینی می‌شود هرمزگان و مازندران مانند سال گذشته پرمسافر و پرازدحام باشند. همچنین، علاوه‌بر شمال که همیشه با انبوه مسافر مواجه است، پیش‌بینی شده است جنوب کشور همانند تعطیلات نوروز سال گذشته با ازدحام مسافر مواجه شود. در این میان اما همچنان برخی استان‌ها نه‌تنها از سفرهای نوروزی بلکه از سفرهای داخلی سهم چندانی نبرده‌اند و کمتر میزبان مسافران هستند.
بازگشت از لبهٔ انقراض
|پیام ما| «ترس برادر مرگ است. اگر می‌ترسیم و نمی‌توانیم ریسک کنیم، بهتر است در خانه بمانیم و وارد کار حفاظت نشویم. اگر پروژهٔ گوزن زرد شکست می‌‌خورد، ممکن بود نه‌تنها آبروی سال‌ها کارم در حوزهٔ حفاظت، بلکه آبروی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان یا آبروی مهندس هوشنگ ضیایی به‌عنوان حامیان پروژه از دست می‌رفت. هیچ‌کدام ما نترسیدیم؛ هرچند هنوز هم تا موفقیت کامل پروژه نیاز به زمان زیادی داریم. متأسفانه روندی که ما در ایران داریم، مشابه سایر کشورها نیست. در تاریخ حفاظت پروژه‌های بزرگی را در سطح جهان شاهدیم که شکست خوردند، اما کارشناسان برای پروژه‌های بعدی از آنها درس گرفتند. در ایران شکست پلی برای پیروزی نیست، با شکست شما چندین مرحله عقب می‌روید و مدیران بعدی به‌سختی ممکن است با شما همراه شوند. با همهٔ اینها دلیلی نیست که ریسک نکنیم، آن‌هم برای گونه‌ای مانند گوزن زرد ایرانی که سرمایهٔ ماست و کلمهٔ ایرانی کنار آن به ما انگیزه برای کار می‌دهد.» اینها گفته‌های «فرشاد اسکندری»، کارشناس حیات‌وحش است که نزدیک به ۱۶ سال روی این گونه کار کرده و سه پروژهٔ رهاسازی هم جزو مدیران پروژه بوده است. از او دربارهٔ وضعیت گوزن زرد پرسیدیم و راهکارهایی که برای حفاظت از آن باید در دستورکار قرار گیرد.
تکمیل پروندهٔ ماسوله با مشارکت مردم
«شرایط جوی هوا آنقدر بد بود که امکان پرواز برای بررسی منظر هوایی ماسوله از سوی دو کارشناس اعزامی ایکوموس جهانی (شورای بین‌المللی ابنیه و محوطه‌ها و نهاد مشورتی یونسکو) فراهم نشد، اما در عوض آنها میان مردم منطقه حضور پیدا کردند و برای اولین‌بار در روند بررسی پروندهٔ ثبت جهانی ماسوله مشارکت مردم هم رقم خورد.» این صحبت‌های «علی شرفی»، یکی از حامیان ثبت جهانی ماسوله است که یکی از جنبه‌های جذاب حضور کارشناسان جهانی در ماسوله را همین مسئله می‌داند و دربارهٔ آنچه میان مردم و این کارشناسان رخ داده، صحبت‌های جالبی دارد.
ساعت کار موزه‌ها در نوروز و ماه رمضان اعلام شد
ساعت فعالیت موزه‌ها و اماکن فرهنگی‌تاریخی در نوروز ۱۴۰۳ و لیالی قدر اعلام شد.
حراج میراث جهانی
|پیام ما| هنوز چندماهی از شیرینی ثبت جهانی پروندهٔ «کاروانسراهای ایران» شامل ۵۴ کاروانسرای تاریخی را به‌عنوان بیست‌وهفتمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو در چهل‌وپنجمین اجلاس کمیتهٔ میراث جهانی یونسکو در ریاض عربستان زیر زبان دوستداران میراث فرهنگی نگذشته است که حالا خبر می‌رسد دو کاروانسرای ثبت جهانی «آهوان» شامل «رباط سنگی انوشیروان» و «رباط آجری شاه‌سلیمان صفوی» در استان سمنان به فروش می‌رسد. این خبر نشان می‌دهد قرار است کاروانسراها با قیمت ۱۱ و ۷ میلیارد تومان به فروش برسد.
چراغ سبز به تعطیلات ۲روزه
|پیام ما| مجلس با کلیات کاهش ساعات کار ادارات و افزایش تعطیلات هفتگی به دو روز موافقت کرد. البته قرار شد جزئیات تغییر ساعات کار ادارات به‌دلیل «وجود پیشنهادهای متعدد» به‌صورت دوشوری مورد بررسی قرار گیرد. دربارهٔ دومین روز هفته نیز تصمیم‌گیری نهایی انجام نشد و به‌نظر می‌رسد که قرار است دولت دومین روز تعطیل را مشخص کند. برخی مخالفان، کاهش ساعات کاری هفته برای کارکنان دولت را تبعیض‌آمیز خواندند، اما سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس تمامی گرو‌های کاری دولتی و غیردولتی را مشمول این لایحه دانست.
«گرنویل» داستان موفق یک احیا
احیای بافت تاریخی در مناطق شهری به رسمی تکراری در بسیاری از شهرهای جهان بدل شده است؛ از ایتالیا و اسپانیا در قارهٔ اروپا گرفته تا کیلومترها دورتر در آمریکای شمالی. بافت‌های تاریخی که غبار چندصدسالهٔ فرسودگی اصلی‌ترین ویژگی‌هایشان بوده است، پس از احیا و تقویت بافت اجتماعی به یک منطقهٔ شهری زنده و پویا بدل شده‌اند که توسعهٔ اقتصادی را هم برای ساکنان بومی‌اش به ارمغان آورده‌اند. از جمله موفق‌ترین طرح‌های حفاظت و احیا بافت تاریخی در جزیرهٔ «گرنویل» کانادا رخ داده که با قدمت صد ساله و چهرهٔ صنعتی‌اش، اما حالا یکی از پربازدیدترین مکان‌های عمومی این کشور و قلب فرهنگی ونکوور است؛ ظرفیتی که در برخی شهرهای ایران از جمله اصفهان، شیراز، رشت و حتی تبریز هم وجود دارد و می‌توان الگوی احیای گرنویل را در این مناطق اجرا و آنها را به قطب فرهنگی در صنعت گردشگری بدل کرد.
پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»
دیده شدن «کرکس ریشدار» که در گنجینهٔ ادب فارسی از آن با نام «همای سعادت» یاد می شود، همزمان شد با بارش‌های واپسین روزهای زمستان و پس از ماه‌ها خشکی و بی‌بارشی و پاییز و زمستانی نه‌چندان نرمال، بارش برف و سرما بیش از یک‌سوم پهنهٔ ایران را در برگرفت و جنوب سیستان‌وبلوچستان را بار دیگر درگیر سیلاب کرد. برآوردهای انجام‌شده بیانگر آن است که تنها آب برابر برف این بارش‌ها تا امروز بیش از ۱۷ میلیارد مترمکعب است، یعنی ۸۵ برابر گنجایش سدی به بزرگی سد امیرکبیر کرج این برآورد را چه بتوان پیشکش «سعادت» از سوی «هما» دانست یا نه، ولی هرگز نشانی از پایان خشکسالی یا بازسازی دوبارهٔ سفره‌های آب زیرزمینی ازبین‌رفته و فرونشستهٔ این سرزمین نیست. به هر روی، همزمانی دیده شدن «هما» و این ویژه‌بارش‌ها، پیشکشی «سعادت» و نیکبختی از سوی این کرکس ریشدار را برای ایرانیان پشتیبانی کرد، اگرچه نتوانیم بین این دو رخداد، همبستگی یا پیوندی علمی برقرار سازیم.
