«حق» در وضعیت پست مدرن
۲۴ دی ۱۳۹۴، ۲۲:۰۱
«حق» در وضعیت
پست مدرن
باور و اعتقاد به «حق» در جهان امروز از باورهای اساسی بشر در حوزه ی روابط اجتماعی می باشد. انسان امروز بیش از آنکه خود را مکلف بداند محق می داند، پیچیدگی های روز افزون زندگی اجتماعی و وجود کشمکش های گوناگون میان افراد با هم، افراد با حکومتها و حکومتها با هم موجب مطرح شدن هر چه بیشتر بحث مذکور گردیده و به دغدغه ی مهم انسان معاصر تبدیل شده است.
در تفکر سنتی «حق» از طرف موجودی غیر از انسان به او عطا می شود. مثلاً در یونان باستان حق از طرف طبیعت و در مسیحت از طرف خداوند و کلیسا به آدمی داده شده است. و در نتیجه انسان در برابر اعطا کننده ی حق به او (خدا یا طبیعت) دارای تکالیفی است. انسان سنتی بیشتر مکلف است تا محق بنابراین مفهوم کلاسیک «حق» بیشتر به معنای «حق بودن» است به عبارت بهتر «حق بودن» به معنای خوب بودن، نیکو بودن، اخلاقی بودن و بر حق بودن است و این مفهوم حق در برابر باطل به کار می رود. و عمدتاً در زمینه های اخلاقی و سیاسی کاربرد دارد. پس از قرون وسطا دوران جدید با رنسانس آغاز می شود، به حاشیه رانده شدن حاکمیت کلیسا و تفکر آن طلیعه ی دوران مدرن است؛ در این دوران انسان محور تمام جهان هستی می گردد و انسان محوری (اومانیسم) مبنای تفکرات فلسفی و اجتماعی قرار می گیرد و به تبع آن در این تفکر مفهوم حق نسبت به دوران ماقبل مدرن دستخوش تغییر می گردد. در دوران مدرن «حق» از جانب موجودی غیر از انسان (خدا یا طبیعت) به او اعطا نمی شود که تکلیفی در برابر اعطا کننده ی آن برایش متصور باشد بلکه منشا یا مبنای حق خود انسان است و مفهوم مدرن «حق» بیشتر به معنای «حق داشتن» است و آدمی در جهان مدرن بیشتر محق است تا مکلف. این تعریف از «حق» در برابر تکلیف قرار می گیرد یعنی دیگران مکلف به رعایت حقِ صاحب حق هستند. حق انسان جهان مدرن در اعلامیه ای جهانی حقوق بشر نمود مهمی پیدا می کند و حقوق مختلفی برای او به وجود می آید از جمله حق تعیین سرنوشت، حق رای، حق آزادی بیان و…
پس از جنگ جهانی دوم پست مدرنیسم به صورت سیر تحولات گسترده ای در نگرش انتقادی به ادبیات، فرهنگ، فلسفه، معماری و هنر به وجود آمد. که در واقع از بطن مدرنیسم و در واکنش و انتقاد به آن بود.
پست مدرنیسم فاقد سلسله مراتب مرکزی یا اصول ساخت یافتهی مشخص است و در برگیرنده ی پیچیدگی مفرط، تناقض، ایهام و عدم انسجام درونی است. عدم قطعیت، تکثر گرایی (پلورالیسم)، مرگ خرد و نقد مدرنیته از ویژگی های پست مدرنیسم است این مکتب یک نظریه نظام مند با فلسفه های جامع و فراگیر نیست. بلکه پیکره ای پیچیده و درهم تنیده و متنوع از اندیشه ها، دریافت ها، شناخت ها، برداشت ها و نظریات متفاوتی از فرهنگ رایج و ترسیم نمایی از کثرت پدیده های مرتبط به هم می باشد. در وضعیت پست مدرن مفهوم «حق» سیالیت می پذیرد، متکثر و متحول می گردد، از حالت جهان شمولی و کلیت خارج، جزئی نگر و خاص می گردد در این مکتب اولویت های «حق» از بین می رود و این مفهوم، خاص، ناهمگن، نامتجانس و در حال تغییر می باشد. به باور پست مدرنیست ها در بطن اصطلاح «حق» نیز علامت سوال وجود دارد. در پست مدرنیسم به نقادی مفهوم «حق» پرداخته می شود و این امر از نگاه تک بعدی، دو بعدی (دکارتی)، قالبی و کلیشه ای خارج می شود و به مفهومی متکثر، چند بعدی و نسبی تبدیل می گردد که قابل ارزش گذاری نیست و تمام برداشت ها از این آن صرفاً یک تفسیر است و به قول معروف پست مدرنیست ها هیچ تفسیری بر تفسیر دیگر برتری ندارد. شاید بتوان گفت مفهوم کیفی، نسبی و چند بعدی حق در وضعیت پست مدرن مفهومی تراژیک است چرا که جهان تراژدی آدم هایی است که فکر می کنند «حق» با آنها است. در حالی که «حق» با آنها هست ولی «حق» با دیگران هم هست.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
«دفتینسازی» بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی قالیبافی، این روزها در معرض فراموشی قرار گرفته است
روزگار سپریشدۀ دفتینسازی
پرونده پیچیده «آسبادهای ایران» برای ثبت جهانی
دیزاین تهران در هفتهای که گذشت
عیار سومین اقتصاد ایران در هفته دیزاین تهران
مدیرکل میراث فرهنگی بوشهر خبر داد
کشف دو صورتک ۲ هزار ساله طلا
شش سال بعد از ثبت میراثی اتفاق افتاد
دومین ثبت برای درختان فسیلی
آغاز کاوش دوباره در محوطه ۴ هزار ساله غرب مازندران
واگذاری دو خانه تاریخی دامغان برای احیا و بهرهبرداری
در نشست خبری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مطرح شد
مبارزه با جستوجوی گنج
سرگذشت خواننده ترانههای جنگ جهانی دوم در یک کتاب
تاریخ ایران از تپه تا خانه و غار، نیازمند حفاظت است
تخریب نادیدهها
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
وب گردی
- راهکارهای نوین تبلیغاتی: چگونه مجموعه تبلیغاتی نوین برند شما را متحول میکند
- صفر تا ۱۰۰ پوشاندن بالکن با پلکسی گلاس با کمترین هزینه
- تأثیر نوسانات اقتصادی جهانی بر عملکرد تتر
- سه شغل آنلاین برای نوجوانان | *بدون سرمایه اولیه*
- لیزر فوتونا صفحهی پایانی مشکلات پوستی
- معتبرترین و ارزانترین تولید کننده جک سقفی در ایران
- کاربرد دربهای ساختمانی
- بهترین دستگاه هایفوتراپی صورت کدام دستگاه است؟
- مزایای کلاسهای خصوصی زبان انگلیسی برای یادگیری سریعتر و مؤثرتر
- معرفی ۱۰ برند برتر لوازم آرایشی دنیا + مزایا و معایب بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید