گوهرریز و تمدن کاریزی
۶ مهر ۱۳۹۵، ۲۳:۴۳
گوهرریز و تمدن کاریزی
الوند زندی
سیر تکوین تمدن در ایران در پیوند با کاریز بوده است .با جرأت می توان گفت بیش از دو سوم فرهنگ غنی ایران کهن برگرفته از کاریز است.
اگر به جغرافیای ایران نگاهی عمیق تر بیاندازیم، جمله معروف پرفسور «جان هینلز» اسطوره شناس ایرانی را که می نویسد جغرافیا به ناچار بر فرهنگ تاثیر می گذارد، را می توانیم ببینیم. فرهنگی که از حفر قنات در اعماق زمین و در دل بیابان های خشک و سوزان فلات مرکزی ایران گواه این است که این شاهکار مهندسی نیاکان مان در اعصار گذشته فراتر از یک همت بوده، به طوری که تمدنی را در دل این مرز و بوم به نام «تمدن کاریزی» ایجاد نموده است. تمام شهرها و روستاهایی که از دل این تمدن غنی از رسوم و فرهنگ ناب شکل گرفته از زلالی، پاکی و آرامی آب کاریز بوده اند، خود بخش وسیعی از تاریخ ایران را شکل داده است.
باغ شهر جوپار نیز با گوهرریزش در دل همین تمدن کاریزی جای دارد. به دشت جوپار که می نگریم در می یابیم که وجود قنوات متعدد در این خطه، زبان به گفتار می گشاید و بخشی غنی از فرهنگ تمدن کاریزی که ریشه چنار مانندی در لا به لای تار و پود رسوم این مناطق دوانده است، را روایت می کند. کاریز گوهرریز که همت انسان های این تمدن به وضوح در آن دیده می شود بخش مهمی از فرهنگ شهر جوپار را تشیکل می دهد.
ضرب المثل ها، شعرها و… در این منطقه می تواند شاهدی بر این مدعا باشد.
به آداب و رسوم، مردمان، فرهنگ و شکل گیری محلات جوپار که نگاه می کنیم نفوذ و قدرت قنات گوهرریز و نقش این نماد صبر و همت دیده می شود.
اگر به نقش گوهرریز و تأثیر آن بر فرهنگ مردم سرزمین جوپار دقت کنیم، در می یابیم که یک اثر دستکند بشر که خود زاده مهر افرادی با فرهنگ بوده است، چه طور می تواند سند هویت مردم شناسی و جامعه شناسی یک منطقه را در طول تاریخ تدوین کند و تکامل ببخشد.
تکاملی که این قنات به مانند اکثر قنوات حوزه تمدن کاریزی، در شکل گیری محلات و به طور کلی شالوده یک شهر داشته نشان می دهد که احترام به آب و مهم شمردن این مایه حیات در مناطق کویری ایران فراتر از تمام اندیشه ها در این باب می باشد.
گذر آب از میان خانه ها و باغ ها و مقدس دانستن این برکت بزرگ نشان از اعتقاد خاص مردمان کویر و تمدن کاریزی در این منطقه دارد.
به طوری که این احترام خاص را می توان در سخن کشاورز پیری فهمید که می گفت:«هر زمان آب به باغ من می رسد جلوی پایش می ایستم و به او سلام می کنم! »
تأثیر کاریز گوهرریز بر باغ شهر جوپار فراتر از یک سخن است. تأثیری که اگر در لا به لای صفحات تاریخ این سرزمین جستجویش کنیم هر جا که ورق بزنیم آن را به وضوح خواهیم دید. این نشان از پیوند عمیق این شاهکار مهندسی نیاکانمان با فرهنگ غنی این منطقه می باشد.
امید است با تحقیق در زمینه تأثیر حوزه تمدن کاریزی بر هویت ایران با همت پژوهشگران این حوزه راه برای شناخت این تمدن غنی در تمام ابعاد آن باز شود.
پیشنهاد سردبیر
باز شدن زخم طرحهای انتقال آب
مطالب مرتبط
سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی
موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی
کرمان بر پشت اسب
کرمون گرام
روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت
جازموریان
کرمان بر پشت اسب
دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است
کرمان بر پشت اسب
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید