مثل آب برای شکلات

زینب فارسی
آشپزی یک هنر است، هنری خوشمزه، لذت بخش و حتی آرامش بخش. خیلی ها معتقدند که آشپزیِِ خوب درون خون آدم هاست یا مثلا» ارثی است یعنی اگر مادری خوب آشپزی می کند، فرزندانش هم همین طور. مردان زیادی هم هستند که آشپزی شان حرف ندارد و هم طراز زنان هستند با این حال زنانه بودن آشپزی بر هیچ کس پوشیده نیست.
آشپزی یک هنر است مثل زندگی کردن. از آن جهت که طعم دار کردن زندگی سلیقه می خواهد، هوش و ذکاوت می خواهد و عشق…
کتاب «مثل آب برای شکلات» داستان غریبی است از دختری در امریکای جنوبی»مکزیک» ، که درگیر سنتهای عجیب جامعه اش شده است. او در آشپزخانه متولد می شود درست وسط میز آشپزخانه. در محیطی سرشار از بوی تند ادویه، بوی آش و دودی که همیشه در آشپزخانه است.
تیتای متولد شده در آشپزخانه به دلیل اینکه آخرین فرزند دختر این خانواده است و حق ازدواج را ندارد، تا زمانی که مادرش زنده است، حتی حق عاشق شدن را. لورا اسکوئیل نویسنده این رمان عنوان هر فصل از کتاب خود را یک نوع خوراک، کیک و یا حتی سوپ گذاشته و بر این اساس در هر فصل یک غذا درست می شود و اتفاقات حول آنرخ می دهد.اتفاقاتی که محوریت اصلی آن زندگی، تنهایی ، عشق و مبارزه است. مبارزه دختری با جامعه ای که او را از حق داشتن همسر و عشق ورزیدن محروم کرده است.(…احساس گم گشتگی و تنهایی می کرد.مثل آخرین دلمه فلفل آغشته به سس شاه بلوط پس مانده در بشقاب، یعد از یک شام مجلل. بارها وقتی در آشپزخانه تنها بود، اینته مانده غذا را به جای آنکه دور بریزد، خورده بود. مردم معمولا» آخرین دلمه مانده در بشقابشان را به رسم ادب باقی می گذارند که مبادا خوردنشان حمل بر شکم بارگی شود، بگذریم که خیلی وقتها دلشان ضعف می رود آن را ببلعند، اما دست به طرفش نمی برند.گویی این آخری دلشان را زده است، آنهم هیچی نه و دلمه فلفل که هر طعمی کهبخواهید در آن هست: شیرین مثل آب نبات لیمو، آب دار مثل انار، پر از دانه های معطر فلفل سیاه و تندی دلپذیر فلفل قرمز در سس شاه بلوط،این دلمه اسرار عشق را نیز در خود نهفته دارد.) فصل سوم، مارس، خوراک بلدرچین در سس برگ گل سرخ
هر زمان که غذایی خوشمزه را خورده ام و از آن لذت برده ام و احساس خوبی داشتم بی شک می دانستم که آشپز آن یک قطره عشق در آن چکانده.تیتای «مثل آب برای شکلات» نیز برای عشق ورزیدن همیشه بهترین ها را خلق می کند، بهترین خوراک را بهترین شیرینی را… .
«مثل آب برای شکلات» را مریم بیات ترجمه کرده و توسط نشر روشنگران و مطالعات زنان بچاپ رسانده است. لورا اسکوئیل این کتاب را در سال1989 نوشته است.او از سبک رئالیسم جادویی برای نوشتن این رمان استفاده کرده، سبکی که گابریل گارسیا مارکز نویسنده دیگر آمریکای جنوبی با آن می نویسد. رئالیسم جادویی در این رمان براساس عادت ها رسوم و ترس زنان داستان است.در سال 1992 فیلمی براساس این کتاب توسط آلفونوسو آرائو ساخته شد و نمایشی با همین نام تیرماه سال جاری در تهران با کارگردانی ابراهیم پشت کوهی به روی صحنه رفت. لورا اسکوئیل دو کتاب دیگر بعد از اولین کتابش مثل آب برای شکلات نیز نوشته: لحظه ایست رویید عشق با ترجمهآذر عالی پور و قانون عشق با ترجمه فریدون قاضی نژاد که هر دو توسط نشر روشنگران چاپ شده اند.
این کتاب تا کنون هشت بار تجدید چاپ شده و سایت آمازون آن را جزء 1001 کتابی که قبل از مردن باید خواند معرفی کرده. بوستون کلوب دربار این کتاب نیز چنین می گوید:( مثل آب برای شکلات به طرزی فریبنده ساده و به طرز ساده ای اعجاب انگیز است، داستانی از عشق، احساس، جنگ … و غبارروبی از آن بخش از تاریخ مکزیکاست که به زنان تعلق دارد.)
بخش کوتاهی از متن کتاب، صفحه 160
(… آن زمان ها که هنوز باور داشت اگر عروسک را در نان پیدا کند، همه آرزوهایش معجزه آسا برآورده خواهد شد؛ هر آنچه آرزویش را کرده بود.اما زندگی به او آموخت که قضایا به این سادگی ها هم نیست؛ بسیار انگشت شمارند کسانی که آرزوهایشان را به هرقیمتی که شده برآورده می سازند و برای اینکه آدمی مسیر زندگی اش را خودشتعیین کند، به نیرویی فراتر از تصور او نیاز است.کارزاری که باید به تنهایی می جنگید و سنگینی این بار او را له می کرد… .) بخش نهم،سپتامبر، شکلات و نان روز سه پادشاه آن درنده کل وقتمان، آن کشنده اشتغال و اهتمام، آن فراغت پیشه با ایمان، خواجه‌ی زمانه‌ی کافه‌نشینان، کافه‌چی ایالت کرمان، قنبر دوران. بزرگ قهوه خوران بود و پیشوای کافئین دوستان ، مکانی فراهم کرده‌ بود با جلال و با اکرام به سبک و سیاق خارجیان. دکانی بود بزرگ و دلباز و در آن میزها و صندلی‌ها فراوان و تابلوها دوچندان و برهر کدام چهره‌ای از هنر پیشگان و بازیگران و اهل طرب هالیود آویزان. برفراز دروازه دکان چرم‌پاره‌ای منقش بود به کلمه سحر‌آمیز کافه‌ی قنبر در محلات بالای شهر این کلمه سحرآمیز آن جنبه‌ی باکلاس خودش را نشان می دهد.
اگر در محله‌‌ای مثل جایی که منزل ماست این نوشته بر درگاه مکانی آویزان‌باشد خلق جملگی جمع می‌شوند و صاحب‌سرا را هفت بار ازشهر به در می‌کنند و تا بپرسد از چه با من چنین می‌کنید ؟می گویند از آنکه مردی بدی . تا وی بگوید نیکا شهری که بدش قنبر قهوه‌چی ست.
اما در محلات بالا اوضاع دگرگون است و اجر و قرب کافه‌چیان به جای خودش باقی ست و کافه‌نشینان معمولا جوانانی هستند که بهترین مشاغل دنیا را صاحب اند که آن همانا داشتن پدر سرمایه‌دار است. ایشان خروس خانه‌شان ظهرها می‌خواند و کسی مزاحم خواب آرامشان نمی‌شود و از عصرهنگام که وقت قهوه و کیک‌شان فرا می‌رسد قدم به کافه می‌نهند و با دیگر دوستان و بزرگ‌زادگان به مشغله شریف کافه نشینی مشغول می‌شوند تا زمان دور دورهای شبانگاهی فرابرسد و با مرکب ابوی محترم خیابان‌های شفا و هزار و یکشب را در مسیرهای مختلف طی کنند و اطمینان که از سلامت آسفالت و ایمنی رهگذران حاصل شد (و اگر بخت‌یارشان بود تنی چند هم از ابن سبیلان را به مقصد مربوطه رساندند) دوباره بازگردند و لاف گزاف گویند از مکاشفاتشان در دور دور. بگذریم از کافه نشینان بالا و برگردیم به کافه‌ی مربوطه که محل رخداد ماجرهای کافه‌ی قنبر است .
زین پس هر روز حکایاتی پندآمیز و پر آب چشم از این مکان عجیب اما نزدیک روایت خواهیم نمود باشد که مقبول افتد.
باقی بقایتان