افزایش اثر سوختهای فسیلی بر گرم شدن زمین
۱۷ تیر ۱۴۰۳، ۲۱:۲۱
از سیلابهای اردیبهشت در مشهد ۱۴۰۳ تا سیلابهای ناگهانی در «زیراب» و «کجور» استان مازندران در هفته اول تیر ۱۴۰۳ احتمال اثر پذیرفتن بارشهای ناگهانی از نوسانات «النینو» و «لانینا» یا تغییراقلیم در ایران مورد بحث است. آیا تغییراقلیم نیز بر النینو و لانینا اثر میگذارد؟
رویدادهـای قوی النینو و لانیـنا از سـال ۱۳۳۹ش/ ۱۹۶۰م بسـیار بیـشتر از حـد متوسـط رخ میدهـند. شبـیهسازیهای اقلـیمی در سدههای قبل از اینـکه انسان شروع به افزایش انتشار گازهای گلخانهای کند، نیز با شبیهسازیهای پس از سال ۱۳۳۹ مقایسه شده است. انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فعالـیت انسـان مقصر اصلی در این تغییرات است. این تغییرات به خشکسالیهـای شـدید و مکرر، سیل، موج گرما، آتـشسوزی در جـنگلها و توفانها در سـراسر جهان انجامیده است. النینـو در اردیـبهـشت ۱۴۰۳/مه ۲۰۲۴ آخرین تسلط و قدرت خود را در اقیـانوس آرام استوایی نشان داد. النیـنو – فاز گرم نوسان ال نینو- جنوبی (انسو)، از یکسال قبل در اردیبهشت ۱۴۰۲ آب و هوا را در مناطق گرمسیری و فراتر از آن مختل کرد و به کمبارشی و خشکی در خاورمیانه و ایران، روند خشکـسالی در آمـازون و آمریکای مرکزی، ممـانعت از بارشهای شـدید در آفریقا و پوشش کمیخ در دریاچـههای بزرگ کمک کرد.
نوسان جنوبی النینو یک پدیده اقلیمی است که دارای سهبخش النینو، لانینا و فاز خنثی است. النینو و لانینا به شرایط محیطی چرخهای اطلاق میشوند که در اقیانوس آرام استوایی رخ میدهند. لانینا با دمای غیرعادی سرد در اقیانوس آرام استوایی، و النینو، با دمای غیرعادی گرم در اقیانوس آرام استوایی مشخص می شود. این تغییرات به دلیل فعل و انفعالات طبیعی بین اقیانوس و اتمسفر است. دمای سطح دریا، بارندگی، فشار هوا و گردش جوی و اقیانوسی همگی بر یکدیگر اثر دارند. علاوه بر انسو نوسانات آب و هوایی مانند و دوقطبی اقیانوس هند بر شرایط جوی ایران اثر میگذارند. در لانینا ۶۰ درصد احتمال دارد که فصل پاییز در ایران دیرتر آغاز شود و احتمال خشکسالی افزایش یابد.
پژوهش علیزاده و همکاران در سال ۲۰۱۸ نشان داده است که نـوسـانات النینــو-جـنوبی (انسو) (ENSO) یکی از عوامل اقلیمی غالب است که بر پایه دادههای دوره ۱۹۸۰-۲۰۱۶ بر تنوع اقلیمی سالانه در ایران اثر میگذارد. حدود یک چهارم ( ۲۶ درصد) از نوسان بارندگی سالانه در ایران با تغییرات سالانه انسو توجیه میشود. علیرغم فصلی بودن نوسان انسو در مناطق مختلف ایران در النینو بهطور غیرعادی نوسانات مرطوبتر و طی رویدادهای لانینا خشکتر میشوند. رویدادهای النینو منجر به شرایط مرطوب غیرعادی در شمال غرب، شمال، شمال شرق و غرب ایران، اما شرایط خشک در مرکز، شرق، جنوب غرب، جنوب و جنوبشرق ایران میشود. با این حال، اثر ال نینو بر بارش سالانه ایران از نظر آماری معنیدار نیست، درحالی که لانینا اثر معنیداری بر بارندگی در بخشهایی از ایران میگذارد.
پیشبینی شده که با ۶۵ درصد احتمال لانینا در جولای تا سپتامبر ۲۰۲۴ /تیر تا شهریور ۱۴۰۳ غلبه مییابد. ۱۰ بار در سابقه تاریخی وجود داـشته است که انسو در عرض یک سال از النینو به لانینا تبدیل شده است. در ده سالی که در اقیانوس آرام استوایی از النینو به لانینا تغییر یافته، زمستان خنثی در میان نبوده است. سه رده رخدادهای ناهنجاری اقلیمی در ال نینو و لانینا به ترتیب عبارتند از رویدادهای قوی (ناهنجاریهای اوج دمای سطح دریا در بالاتر از ۱.۵ درجه سانتیگراد)، رویدادهای مـتوسط (اوج ناهنجاری بین ۱ تا ۱.۵ درجه سانتیگراد) و رویدادهای ضعیف (ناهنجاری اوج کمتر از ۱ درجه سانتیگراد).
رابطه بین قدرت النینو و قدرت لانینای بعدی به نوعی آشفته است. از نظر قدرت احتمالی لانینا باید توجه کنیم که حتی یک لانینا متوسط یا ضعیف میتواند اثر قوی بر یک مکان خاص داشته باشد. آخرین النینو که یک الگوی اقلیمی طبیعی که با دمای گرمتر از متوسط اقیانوس در اقیانوس آرام گرمسیری است از آغاز تابستان ۱۴۰۲سیاره را در برگرفت. در زمستان ۱۴۰۲ پس از افزایـش دما در گرمترین سال ثبـت شـده تـاکنـون و اثرگذاری بر سـایر رویدادهـای اقـلیمی جهانی، به وضعیتی فوقالعاده رسید و پیشبینی شده که در تیر تا شهریور ۱۴۰۳ لانینا غلبه خواهد داشت.
انتقال به لانینا فقط عامل موثر بر دما در گرمترین زمان سال در تابسـتان نیست. عوامل موثر بر دمای هوا همیشه در گرم شدن زمین به دلیل آلودگی سوختهای فسیلی در حال افزایش هستند. رکوردشـکنی دمـای آب اقیانوس اطلس نیز میتواند مانند غذای توفانها عمل کند و به شکلگیری، تقویت و بقای آنها کمک کند. لانینا ممکن اسـت در نهایت تـا حـدودی اثـر خنککننـدهای بر اقیانوسهای جهان داشته باشد و بهطور بالقوه گرمای خارج از کنترل سال گذشته را کاهش دهـد. البـته اقـیانوسها بهطـور باورنـکردنی دیـر سرد مـیشوند، چـرا که حدود ۹۰ درصد از گرمای مازاد تولید شـده با سوزاندن سـوختهای فسیلی سیارهای در آنها ذخیره مـیشود. نوسان النینو-جنوبی (انسو) به تـغییر خود ادامه خواهد داد. روند تغیـیرات نشـان مـیدهـد بـاید انتظار رویدادهای شدیدتر و مکرر النینو و لانینا را داشته باشیم. همچنین میتوانیم انتظار نوسانات مکرر از یک النینوی قوی به یک لانینا قوی را در سال بعد داشته باشیم.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید