بایگانی مطالب برچسب: منابع آب
تنش آبی را فراموش نکنید
اگرچه در روزهای گذشته اکثر مناطق کشور شاهد بارش باران یا برف بودند، اما بررسیها نشان میدهد حال منابع آبی همچان خوب نیست و تا شرایط نرمال فاصله دارد. این در حالی است که ناترازی منابع و مصارف هم در کشور وجود دارد. به طوری که مصرف آب کشور ۹۰ درصد آب تجدیدپذیر است یعنی نزدیک به ۵۰ درصد مصرف مازاد داریم. مثلا در پایتخت، تهرانیها ۵۰ درصد بیشتر از سرانه دنیا مصرف آب دارند. در این شرایط راهکار چیست و برای عبور از این بحران چه باید کرد؟ سخنگوی صنعت آب ضمن تشریح وضعیت منابع آبی کشور به این سوالات پاسخ میدهد. او میگوید رفتار مصرفی ما در حوزه آب باید با این فرض باشد که کل کشور درگیر تنش آبی است.
گره «آب» با آرزو گشوده نمیشود
طی دو سال گذشته علاوهبر تشدید خشکسالی در منطقه، تحولات سیاسی از جمله قدرت گرفتن دوبارهٔ طالبان در افغانستان، تعجیل در تکمیل پروژههای آبی ترکیه، مناقشات آذربایجان و ارمنستان و حوادثی مانند آن، بر حوزهٔ آب و مناقشههای آبی ایران در آبهای فرامرزی مؤثر بود؛ مناقشههایی که حلوفصل آنها نیازمند بهرهگیری از ابزارهای دیپلماتیک بود. از سویی بهنظر میرسد باوجود اقداماتی که دستگاه دیپلماسی کشور دربارهٔ رودخانههای مرزی انجام میدهد، این تلاشها کمتر به نتیجه رسیده است. یکی از نتایج ناکامی طولانیمدت در تلاشهای دیپلماتیک در حوزههای محیطزیستی، تشدید تنش آبی و مشکلاتی مانند گردوغبار و ریزگرد با منشأ خارجی است. «محمدجواد ظریف»، وزیر سابق امور خارجهٔ کشورمان، تمام این تلاشها را ناکام نمیداند، اما معتقد است «نابسامانی در تصمیمگیری و راهبری در سیاست خارجهٔ کشور» مهمترین ضعف کشور در حوزهٔ دیپلماسی است. این ضعف عمومی به حوزههایی مانند دیپلماسی آبهای فرامرزی و مسائل محیطزیستی نیز سرایت کرده است. اگرچه موضوع این گفتوگو سیاست خارجی در حوزهٔ آبهای فرامرزی بود، اما بخش اعظم آن به مسئلهٔ حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند و تلاشهای دولت پیشین برای احقاق آن اختصاص یافت. هرچند برخی تحولات مانند استقرار دوبارهٔ طالبان بهعنوان زمامداران کشور افغانستان، این تلاشها را یکشبه به نقطهٔ شروع بازگرداند.
خطای مدیریت سیلاب بلوچستان
لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران
یکی از موضوعات مطرح شده در ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعهٔ ایران محیط زیست بود که با عنوان «بازاندیشی محیط زیستی در جامعهشناسی ایران» مطرح شد و پژوهشگرانی در این زمینه، تجربیات خود را با مخاطبان در میان گذاشتند. «نرگس آذری»، «نوید وزوایی»، «سپیده سالاروند»، «سروش طالبی اسکندری» و «امیر خراسانی»، پژوهشگرانی بودند که پنج مقاله مرتبط با علوم اجتماعی و محیط زیست ارائه دادند. ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعه ایران با موضوع بازاندیشی در علوم اجتماعی ایرانی، علوم اجتماعی در کشاکش زمینهمندی و زمینه زدودگی از ۳۰ بهمن تا ۴ اسفند در سراسر ایران و توسط انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد.
سیاستهای آبی دوگانه در استان تهران
انتقال آبهای فرامرزی غیرمشترک
برداشت آب از جیب نسلِ فردا
طرح پنجگانهٔ انتقال آب، منتقدان زیاد و البته حامیان جدی دارد. منتقدان میگویند چالشهای محیط زیستی اکثر طرحهای انتقال آب بسیار بیشتر از فواید آن است و جز محدودهٔ سیستان، انتقال آب دریا، برای هیچ منطقهای منطقی نیست. حامیان اما میگویند نمیشود دست روی دست گذاشت و با وجود همهٔ پیامدها باید برای تشنگی مردم کاری کرد. «محسن موسوی خوانساری»، کارشناس مخالف انتقال آب، با حضور در یک برنامهٔ تلویزیونی اعلام کرد فلات مرکزی ایران، مشکل زیربنایی دارد و مشکل آن با این طرحهای انتقال آب حل نمیشود. بهگفتهٔ او، در حال حاضر خراسانرضوی ۳۵ میلیارد مترمکعب از آبی که متعلق به نسلهای آینده است را مصرف کرده است. عددی که آن را به نسلهای آتی بدهکار است. خوانساری میزان آب بیشمصرفشده را در کرمان ۳۰ میلیارد مترمکعب و در کل فلات مرکزی، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب اعلام کرد.
خشکسالیِ برفی
|پیام ما| رئیس مؤسسهٔ تحقیقات آب کشور میگوید کشور با مشکل خشکسالی برفی جدیای روبهروست که بارشهای دوماههٔ زمستان و حتی برفهای بهمن امسال هم گرهگشای آن نبود. براساس آنچه این مرکز منتشر کرده است، افزایش دمای هوا در کره زمین بهویژه محدودهٔ آسیا موجب پایین آمدن سطح پوشش برفی حتی در کوهستانها شده است؛ وضعیتی که کشور ایران نیز از آن بهشدت متاثر شده است و ارزیابیهای اخیر مؤسسهٔ تحقیقات آب کشور میگوید سطح پوشش برفی در کشور روند منفی و نزولی دارد. این اتفاق پیشتر نیز پیشبینی شده بود و براساس آنچه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور اعلام کرده بود بارش برف بهشدت زیر حد نرمال و دما بالاتر از حد نرمال بوده است. افزایش دما که در سراسر کشور محسوس است، باعث میشود که هم برف کمتری ببارد و هم برف باریدهشده زودتر از موعد ذوب شود. درنتیجه ذخیرهٔ برفی نسبت به شرایط نرمال بسیار بسیار کمتر است. با توجه به کاهش بارش بهویژه خشکسالی برفی لازم است برای مدیریت مصرف آب تمهیداتی در زمینهٔ فعالیتهای کشاورزی و صنعتی اندیشیده شود و مردم نیز آب را بهینه مصرف کنند.