بایگانی مطالب برچسب: فرونشست زمین
تدوین لایحه «تغییر اقلیم»
سناریوهای تغییراقلیم آیندهٔ خوشی را از نظر منابع آب و محیط زیست برای کشورمان پیش‌بینی نمی‌کنند. به‌گزارش ۲۰۲۲ هیئت بین دولتی تغییراقلیم (IPCC) ایران از معدود کشور‌هایی است که اقدام مؤثری در سطوح راهبردی، سیاستی و برنامه‌ریزی برای سازگاری با تغییراقلیم انجام نداده است و چنین به‌نظر می‌رسد که دخالت نهاد‌های قانونگذاری و اجرایی کشور به مسئلهٔ سازگاری اقلیمی تنها و مؤثر‌ترین راه برای فائق آمدن بر مشکلات و کاستی‌های موجود باشد و این در‌حالی‌است که پیش‌نویس برنامهٔ هفتم توسعه در این مورد ساکت بود و هیچ سرفصل جداگانه‌ای به آن اختصاص داده نشده است. این‌بار اما وزیر راه‌وشهرسازی اعلام کرده است که لایحه‌ای با عنوان «تغییراقلیم» در دولت تدوین شده است که گسترش اقتصاد سبز، رونق صنایع کم‌کربن و اصلاح الگوی تولید را مدنظر قرار داده است. در حال حاضر جزئیاتی از این لایحه و اینکه قرار است چه زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود، منتشر نشده است. وزیر راه‌وشهرسازی همچنین بر لزوم اینکه همهٔ پروژه‌های توسعه‌ای کشور باید پیوست محیط زیست داشته باشند، تأکید کرده است.
بی‌خبری شهرداری از نشتی آب
|پیام ما| پنجشنبه‌شب که چاله‌ای به عمق دو تا سه متر و در برخی مقاطع تا ۱۵ متر به پهنای کل عرض خیابان در ضلع شرقی میدان قزوین در خیابان کارگر جنوبی در تهران ایجاد شد، پلیس راهور در ابتدا علت آن را نشست آسفالت ناشی از جابه‌جایی بستر زمین عنوان کرد. کمی بعد اما مدیرکل مدیریت بحران استان تهران، عامل این فرونشست را نشتی آب اعلام کرد و مدعی شد که طی بررسی‌ها و حفاری‌ها، حمام عمومی از بافت قدیمی آن محله نمایان شده است. مدیر روابط‌عمومی شهرداری منطقه ۱۱ تهران اما روز گذشته این ادعا را تکذیب کرد و با اشاره به اینکه این گود پر شده، اما به‌دلیل باران آسفالت‌ریزی نشده است، گفت: «شایعاتی مبنی‌بر کشف حمام تاریخی و ملک میراثی زیر خیابان کارگر مطرح شده است که واقعیت ندارد و طبق شواهد و تصاویر یک سرویس بهداشتی عمومی با سه الی چهار چشمه در مسیر فرونشست دیده شده است که با کارشناسی اولیه فاقد قدمت میراثی است.» او همچنین عامل این حادثه را سه روز نشتی آب و عملیات عمرانی در آن محدوده بیان کرد.
مطرح شدن دوبارهٔ ایدهٔ متوهمانهٔ مسکن ویلایی
صفحهٔ اطلاع‌رسانی رئیس‌جمهور دوران نهم و دهم ایران در روز پنج‌شنبه ۵ بهمن ۱۴۰۲ مجدداً فایل صحبت‌های او در ۱۲ تیر ۱۳۹۰ را منتشر کرد که با محاسبهٔ کل اراضی کشور گفت: «حدود ۳۰ میلیون هکتار زمین برای احداث مسکن {داریم} ... که اگر این میزان دو میلیون هکتار به خانوارها اختصاص یابد می‌توان به هر خانوار هزار متر زمین رایگان داد تا آنها یک واحد ۱۰۰ متری در سه طبقه احداث و الباقی زمین را به باغ تبدیل کنند. رئیس‌جمهور از طرح جدید دولت برای ساخت مسکن ویلایی خبر داد که طبق آن به هر خانوادهٔ ایرانی زمینی هزار متری به رایگان برای ساخت خانه و احداث باغ میوه داده می‌شود ... روزی که بحث مسکن مهر مطرح شد، عده‌ای باور نداشتند که یک میلیون واحد به یک باره در دست ساخت قرار گیرد، ولی وقتی ما به مردم اتکا کردیم کارهای بزرگ نیز قابل انجام شد. برخی کشورها در اجرای پروژهٔ مسکن مهر مشارکت دارند، رئیس‌جمهور یکی از همین کشورها به‌محض ورود به ایران در محل پروژهٔ ۱۵ هزار واحدی این شرکت خارجی حاضر شد، ولی وقتی گستردگی این طرح را دید اظهار شگفتی کرد. ...»
زمان کم برای اقدام علیه فرونشست زمین
|پیام ما| «زمان بسیار محدودی داریم»، این جمله‌ای بود که بسیاری از سخنرانان و حاضران در نشست «آیندهٔ منابع آب زیرزمینی و فرونشست در ایران» به زبان آوردند. نشستی که چهارشنبه گذشته در فرهنگستان علوم برگزار شد و جمعی از مدیران، متخصصان و پیش‌کسوتان حوزهٔ آب در آن حضور داشتند و به بیان دیدگاه‌ها و راهکارهای خود پرداختند. نشستی که اگرچه به جمع‌بندی خاصی نرسید اما نکات بسیار مهمی دربارهٔ وضعیت منابع آب زیرزمین و فرونشست درآن بیان شد. نشست روز چهارشنبه توسط گروه علوم مهندسی شاخه عمران فرهنگستان علوم و با مدیریت «بنفشه زهرایی»، دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی برگزار شد.
محیط زیست یا محیط ایست؟
یک شوخی خطرناک
۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی مجوز قانونی گرفتند
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب گفت: ایران در بحث قانونگذاری در صنعت آب کشور مشکل دارد؛ برای نمونه، بیش از ۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی در دهه ۶۰ مجوز قانونی گرفتند! دلیل چیست؟
پیشگیری از فرونشست جا ماند
|پیام‌ما| چندروز قبل خبر آمد چند مدرسه در اصفهان به‌دلیل فرونشست تخلیه شده است. عمق ترک دیوارها آنقدر زیاد بود که بچه‌ای خردسال در آن جا می‌گرفت. فرونشست در اصفهان مرحلهٔ بحران را رد کرده، اما ماجرا به این استان ختم نمی‌شود. از میان ۳۱ استان کشور، ۱۸ استان با این پدیده روبه‌رویند و در روزهای اخیر «احمد وحیدی»، وزیر کشور دربارهٔ این موضوع صحبت کرده و گفته است «برای مقابله با فرونشست زمین که یک بحث بحرانی است، نمی توان با سازوکار عادی فعالیت‌ها و برنامه‌ها را دنبال کرد. باید با اولویت پیگیر تأمین منابع مورد نیاز پیش‌بینی‌شده در این زمینه بود و به‌سرعت اقدامات پیشگیرانه را انجام داد.» این در‌حالی‌است که روز گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی به اظهارنظر کارشناسی دربارهٔ «لایحهٔ فرونشست زمین»، لایحه‌ای که اسفند سال گذشته به مجلس ارسال شد، پرداخت و ایرادات این لایحه را برشمرد. بااین‌حال، «علی بیت‌اللهی»، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی معتقد است در سال‌های گذشته همگام با بحران پیش رو عمل نکرده‌ایم و هرچند قوانین بسیار مهم‌اند، اما روی زمینِ کار عملیاتی انجام نگرفته است.
زمین دهان باز می‌کند
«شما روزی خواهید شنید که چرخ هواپیمایی در چاله‌ای گیر می‌کند، یا قطاری به ناگهان از روی ریل سقوط می‌کند، یا جاده‌ای خودروها را می‌بلعد. شاید این موضوع الان برای برخی مانند یک جوک باشد، اما اگر وضعیت به همین شکل پیش برود، این اتفاقات خواهد افتاد.» این را «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی»، رئیس پیشین سازمان نقشه‌برداری کشور با صدایی حاکی از نگرانی زیاد می‌گوید. هفتهٔ قبل نیز «علی جاویدانه»، رئیس فعلی همین سازمان، به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی رفته بود و دربارهٔ آنچه این روزها «فرونشست زمین» گفته می‌شود، هشدار داده بود؛ جلسه‌ای که از آن فقط یک جمله به رسانه‌ها رسید: «فرونشست به مرحلهٔ خطرناکی رسیده و در کشور پنج برابر نُرم جهانی فرونشست در حال وقوع است.» جمله‌ای که چندان هم مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفت. اگرچه دربارهٔ خالی شدن آبخوان‌ها و اضافه‌برداشت از منابع آب زیرزمینی در رسانه‌ها صحبت‌های زیادی مطرح شده است، اما فرونشست به‌عنوان یکی از تبعات مهم این اضافه‌برداشت‌ها چندان محل بحث‌های داغ نیست. با خالی شدن آبخوان‌ها سطح زمین آرام‌آرام و نامحسوس پایین می‌رود و به چشم نمی‌آید. فقط در جاهایی مانند دهانهٔ چاه‌ها که لوله داخل زمین رفته است، این پایین رفتن سطح زمین آشکار می‌شود. کشاورزان قدیمی تصور می‌کردند که لولهٔ فرورفته در زمین آرام‌آرام در حال بیرون آمدن است، به همین دلیل برخی به این پدیده، «لوله‌زایی چاه‌ها» هم می‌گفتند. اما ماجرا بسیار فراتر از اینهاست؛ نه فقط فرونشستن زمین نشان از خالی شدن و کاهش ظرفیت و تخریب آبخوان دارد، که تبعاتی هولناک‌تر هم از پی آن در انتظار پهنه‌های خاکی است. زمین سست می‌شود و سازه‌هایی که به اعتبار استحکام زمین بر آن برپا شده‌اند نااستوار می‌شوند، ساختمان‌ها و تأسیسات متزلزل می‌شوند و خسارت به‌بار می‌آورند. گاهی نیز تونل‌های طبیعی و زیرزمینی خالی‌شده از آب دیگر توان تحمل بار لایه‌های رویی خود را ندارند، زمین به‌ناگاه دهان باز می‌کند و «فروچاله» تا صدها سال بر سطح زمین باقی می‌ماند. این تصویری‌است از آنچه تاکنون در نقاطی از ایران رخ داده و دست‌کم در ۱۱ درصد مساحت ایران در شرف وقوع است.
