صرفه‌جویی انرژی چگونه محاسبه می‌شود؟

بر کسی پوشیده نیست که سوخت‌های فسیلی به‌عنوان پرکاربردترین منابع اولیۀ تأمین انرژی روزی پایان می‌یابند. به‌علاوه، با عیان‌شدن پیامدهای غیرقابل‌چشم‌پوشی تغییراقلیم، دغدغۀ روبه‌رشدی به‌نام اثرات پایدار آلایندگی سوخت‌های فسیلی روی محیط زیست و زندگی انسان‌ها ایجاد شده است. امروزه صرفه‌جویی در مصرف انرژی در کنار جایگزینی منابع فسیلی با منابع تجدیدپذیر، به‌عنوان راه‌حلی قابل اتکا برای پاسخ به این نگرانی‌ها مطرح است و کشورها با هدف اقتصادی کردن صرفه‌جویی به وضع سیاست‌های بازارمحور به‌ کمک ظرفیت‌های بورسی روی آورده‌اند. یکی از این راهکارها گواهی صرفه‌جویی انرژی است. عرضۀ این گواهی‌ها در بورس باعث مبادله‌پذیر شدن صرفه‌جویی می‌شود و برای اشخاصی که پروژه‌های صرفه‌جویی اجرا می‌کنند، امکان کسب درآمد از طریق فروش انرژی صرفه‌جویی‌شده را فراهم می‌کند. اما برای صدور این گواهی‌ها لازم است که سازوکار مناسب و معتبری برای محاسبۀ مقدار صرفه‌جویی وجود داشته باشد. به همین منظور سازمان ارزشیابی کارایی (EVO) در ایالات متحده به کمک چند نهاد بین‌المللی، فرآیند ارزیابی و صحه‌گذاری صرفه‌جویی انرژی (M&V) را تدوین کرد. این سازمان در راستای دستیابی به اجماع جهانی برای محاسبه و صحت‌سنجی صرفه‌جویی، دو پروتکل استاندارد طراحی کرده است تا شرکت‌ها، صنایع و نهادهای نظارتی در همه‌جای دنیا از آنها استفاده کنند.

تشکیل صندوق برای حمایت از تحریم‌شدگان

سال ۱۳۹۹ «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. قانونی که بنا به اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۹۹ حاصل یک فرایند تقریباً شش‌ماهه در مجلس شورای اسلامی بود. حالا و پس از گذشت سه سال از تصویب قانونی که از چگونگی اجرای آن چندان اطلاعاتی در دست نیست، دولت اعلام کرده است که لایحه‌ای ۲۲ماده‌ای برای مقابله با تحریم‌ها و به همین نام برای طی تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است. براساس متن منتشرشده به‌نظر می‌رسد تمرکز این لایحه بر حمایت از افرادی است که تحریم شده‌اند، نه سایر اثرات اقتصادی و اجتماعی تحریم‌ها. همچنین، اگر این لایحه مصوب شود، دولت صندوقی برای جبران خسارت اشخاص خسارت‌دیده از تحریم تشکیل خواهد داد تا «از محل منابع آن صندوق احکام قطعی صادرشده در محاکم داخلی در دعاوی اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی خسارت‌دیده از تحریم دولت‌های خارجی را جبران کند.»

ساخت نیروگاه اتمی در لرزه‌خیزترین منطقهٔ ایران؟

هجدهم آبان ۱۴۰۲ استاندار هرمزگان خبر داد که رئیس‌جمهور به‌زودی کلنگ نیروگاه اتمی در سیریک در شرق بندرعباس را در جریان سفر به هرمزگان به زمین می‌زند. البته این موضوع در دولت‌ها مسبوق به سابقه است. دهم آبان ۹۹ مجری طرح‌های نیروگاهی بخار شرکت تولید نیروی برق حرارتی گفته بود با پیمانکار جدید روسی برای ساخت نیروگاه سیریک هرمزگان توافق شده است و این پروژه به‌زودی با استفاده از وام دولتی فدراسیون روسیه آغاز خواهد شد.

آیا شرکت‌های انرژی اهداف مقابله با تغییرات اقلیمی را نادیده می‌گیرند؟

برخی داده‌های جدید نشان می‌دهد، تقریباً تمام شرکت‌های انرژی در جهان اهداف تعیین شده برای مقابله با تغییرات اقلیمی را نادیده می‌گیرند. «کاپ ۲۸» یا بیست و هشتمین نشست اقلیمی سالانه سازمان ملل متحد، امسال قرار است به بررسی این موضوع بپردازد.

زمستان بی‌برقِ عشایر

احکام برنامه ششم توسعه طی سال‌های گذشته بر توسعهٔ صنعت برق پاک و استفاده از پنل خورشیدی قابل جابه‌جایی برای زندگی کوچ‌نشینان تأکید کرده است. بااین‌حال، عمده تأمین برق مورد نیاز عشایر در اکثر نقاط کشور با استفاده از موتورهای سیار برق با سوخت بنزین و گازوئیل است که از کنار سهمیهٔ سوخت عشایری تأمین می‌شود. دولت می‌گوید کمتر از ۳۰ هزار پنل طی پنج سال گذشته توزیع کرده اما برای توسعه آن برنامه دارد. عشایر می‌گویند سهمیه سوخت کفاف تولید برق را نمی‌دهد. دولت برای خرید پنل به عشایر وام می‌دهد، اما عشایر می‌گویند امکان بازپس‌دهی وام را ندارند. سال گذشته «عباس پایی‌زاده»، رئیس وقت سازمان امور عشایری کشور، اعلام کرده بود «۸۵ درصد عشایر فاقد دسترسی به برق هستند، تلاش می‌شود در یک برنامهٔ دو تا سه ساله تمامی عشایر کشور از نعمت برق برخوردار شوند.»

چتر سیاه بر آسمان اهواز

آسمان اهواز بازهم «دودی» شده است. این‌بار اما دود غلیظ از خودسوزی‌های هورالعظیم نیست که بر برخی شهرهای خوزستان سایه انداخته، حالا سوزاندن مزارع نیشکر است که آسمان را تیره و تار کرده است. آلودگی هوای خوزستان، از اوایل آبان‌ماه شروع شده و در روزهای اخیر شدت یافته است. بیشترین آلودگی در اهواز، مرکز این استان، گزارش شده است. شرایط «ناسالم» هوا که از هفتۀ گذشته در اهواز تداوم داشته، در روزهای جمعه و شنبه افزایشی بوده و به شرایط «بسیار ناسالم» رسیده است. از سوی دیگر تعطیل نشدن مدارس توسط کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای خوزستان، نارضایتی بسیاری از شهروندان را به‌دنبال داشته است.

مداخلهٔ بی‌نتیجهٔ دولت در بازار شیرخشک

بحران کمبود شیرخشک در داروخانه‌های کشور ادامه دارد. بنا به اعلام مسئولان قرار بود این مشکل تا پایان آبان‌ماه رفع شود اما کمتر از دو هفته مانده به پایان فرصت اعلام شده، نشانه‌ای از رفع مشکل دیده نمی‌شود. در همین حال برخی فعالان صنعت دارو مدعی هستند که بخشنامه‌های سازمان غذا و دارو دو شرکت تولیدکننده شیرخشک را به مرز تعطیلی کشانده است. کشمکش‌ها و اظهارات ضد و نقیض مسئولان دولتی و فعالان صنعت دارو در حالی مطرح می‌شود که خانواده‌ها همچنان برای پیدا کردن شیرخشک در داروخانه‌های در رفت و آمدند.

موضع‌گیری دوگانه دربارهٔ حقابهٔ هیرمند

|پیام ما| وزیر نیرو می‌گوید «حقابه ایران از هیرمند طبق معاهده در سال جاری رهاسازی شود» اما سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده که مقرر شده است تا رهاسازی آب به تالاب هامون «در صورت بارش» انجام شود. اینها خروجی‌های دیدار دو مقام بلندپایهٔ ایران با معاون رییس‌الوزرای طالبان در تهران است. دیدارهایی که اگرچه خبرگزاری دولت از این دیدار با عنوان «دیپلماسی محیط زیست، پیشتاز سیاست‌های دولت سیزدهم» یاد کرده است اما در عمل، دو دو موضع کاملاً متفاوت از قول مسئولان ارشد سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو منتشر شده است.

میراث «غزه» زیر بمباران

هرچند درگیری‌های فعلی میان فلسطین و اسرائیل از ۱۵ مهر امسال آغاز شد، اما این درگیری‌ها در تاریخ اتفاق جدیدی نیست؛ درگیری‌هایی که از نیمه‌های قرن گذشته (بیستم) آغاز شد و تا کنون ادامه دارد و در همهٔ این دهه‌ها، علاوه‌بر فاجعه‌های انسانی، منجر به تخریب میراث فرهنگی بسیاری در نوار غزه و فلسطین شده است. در همین روزهای اخیر هم خبر می‌رسد درگیری‌های حال حاضر، تخریب کلیسای تاریخی غزه را به‌دنبال داشته است و از سوی دیگر، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) نیز دربارهٔ بی‌توجهی به حفاظت از اموال فرهنگی و افزایش احتمالی قاچاق و تخریب اشیای فرهنگی و تاریخی در این منطقه هشدار داده است.

فصل انارچینی

|پیام ما| نیمهٔ آبان که از راه می‌رسد، کوچه‌‌باغ‌های «تفت» پر می‌شود از صدای «الله»؛ این، یعنی زمان برداشت انار در این شهر کویری شروع شده است. فردی که بالای درخت انار را می‌چیند، با نوای «الله» به فردی که پایین درخت ایستاده، ندا می‌دهد که انار را با دستانش بگیرد. حالا چهارسالی است که در همین روزها، تفت با تجربهٔ جدیدی دربارهٔ انار آشنا شده، جشنوارهٔ «انارچینی» که ثبت ملی شده و پروندهٔ آن برای ثبت جهانی هم آماده شده است. این رویداد، با محوریت شهرستان تفت به عنوان یکی از رویدادهای گردشگری سال ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.