بایگانی مطالب : انرژی
ذهنیت اشتباه مانع بزرگ ماست
قطعی برق زمستانه در سالهای گذشته تیر خلاصی بر وضعیت نامناسب انرژی کشور بود. شاید اگر در سالهای قبلتر کسی میگفت روزی در زمستان برق کشور قطع میشود، باورپذیر نبود. اما این اتفاق رخ داد تا ناترازی انرژی رسما به زندگی روزمره ما اضافه شود. حالا هر سال منتظر کمبود برق و گاز در فصول گرم و سرد سال هستیم. سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات کسری برق در کشور وجود داشت. کسری که هر سال در حال افزایش است. پیشبینیها نشان میدهد تا ۲۰ سال آینده به حدود ۱۹۰ هزار مگاوات برق در کشور نیاز داریم. در این شرایط برای تامین برق راهی به جز رفتن به سمت تجدیدپذیرها نیست. در همین زمینه با «محمد امین زنگنه»، دبیر انجمن انرژیهای تجدیدپذیر گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید. یکی از ابرچالشهای کشور ما در سالهای اخیر، انرژی است. پیش از این صحبت دربارۀ حاملهای انرژی بیشتر حول بنزین و گازوئیل بود، اما در ۲ سال اخیر صحبتهای جدید شنیده میشود. کلماتی مانند ناترازی به ادبیات عمومی اضافه شده است. چه شد که انرژی از یک مرحله به بعد بهعنوان یک ابرچالش به ادبیات عمومی ما وارد شد؟ به طوری که جامعه در زمستان نگران گاز است و در تابستان نگران برق؟ این مسیر از کجا شروع شد؟
![ذهنیت اشتباه مانع بزرگ ماست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/پ-scaled.webp)
ذخایر نفت و گاز را اضافه میکنیم
|پیام ما| دولت سیزدهم خودش را پیشرو در اقتصاد غیرنفتی معرفی میکند، اما شواهد بر برنامههای نفتی او دلالت دارد. حالا مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که برای تأمین نیازهای کشور تا صد سال آینده نفت و گاز برداشت خواهد شد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده این شرکت در تلاش است تا شرایطی فراهم کند که ذخایر نفت و گاز شیل و هیدراتهای گازی به ذخایر نفت و گاز ایران اضافه شود. همچنین، شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی خبر داده است با شرکتهای خصوصی قرارداد ۱۰سالهٔ خرید خدمت امضا خواهد کرد. ضمن اینکه دولت در تلاش است تا شرایطی را بهعنوان تسهیل یا اجارهٔ دکل نفتی با هدف «مردمی کردن اقتصاد کلان» هموار کند. شرایطی که هیچ جزئیاتی از آن اعلام نشده است.
![ذخایر نفت و گاز را اضافه میکنیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-9-jpg.webp)
توزیع نامنظم سوخت در «نیکشهر»
دولت تصمیم گرفته برای توزیع عادلانه و مدیریت صحیح سوخت در مناطقی که از دسترسی به شبکهٔ گاز شهری و روستایی بینصیب هستند، از یک سامانهٔ یکپارچه که صلاحیت افراد و استحقاق دریافت را براساس موقعیت جغرافیایی تأیید میکند، استفاده کند. حالا در مناطقی مانند نیکشهر و روستاهای اطرافش در جنوب سیستانوبلوچستان، بسیاری از روستاییان و حتی برخی مناطق شهرنشین امکان ثبت کد پستی ندارند. همین موضوع موجب آشفتگی در دریافت سوخت سهمیهای شده است. با وجود اعلام رسمی مبنیبر خودداری از مراجعهٔ حضوری به مراکزی که سابقاً سوخت توزیع میکردند، اما نگرانی مردم از زمستان سردِ بدون سوخت، صفهای طولانیای در انتظار دریافت سیلندر یا سهم نفت سفید درست کرده است. امامجمعهٔ نیکشهر نیز در خطبهٔ نمازجمعه این صفوف و انتظار مردم را دور از شأن اهالی نیکشهر اعلام کرده و به سیستم اداری شرکت توزیع فرآوردههای نفتی این منطقه انتقادهای تندی روا داشته است.
![توزیع نامنظم سوخت در «نیکشهر»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-8-jpg.webp)
تکرار مشکل توزیع گاز سیستانوبلوچستان
به نظر میرسد دو نرخی شدن سیلندر گاز سهمیهای از سوی دولت و همچنین تخصیص نیافتن یارانه سوخت به همه خانوارهای محروم از شبکه گاز شهری در سیستانوبلوچستان به مشکل همیشگی تامین و توزیع گاز مایع و نفت سفید در این استان، بهویژه شهرستانهای جنوبی، دامن زده است. مردم میگویند سوخت نیست و اگر هست در بازار سیاه گران یافت میشود. دولت با وجود اینکه یک نماینده مجلس هم این کمبود را تایید کرده است، آن را نمیپذیرد و مشکل را در تقاضای زیاد میداند. بررسیها اما نشان میدهد مسئله در خانههای مردم نمانده و به اصناف مصرفکننده سوخت مانند نانواییهای این استان هم رسیده است. این در حالی است که چالش دسترسی شهروندان به سوخت مسئلهای است که هر سال تکرار میشود.
![تکرار مشکل توزیع گاز سیستانوبلوچستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-2-jpg.webp)
ناترازی مالی به کسری تولید برق دامن زده است
|پیام ما|رفع مسئله بدهکاریهای صنعت برق به عنوان یکی از دغدغههای مهم وزارت نیرو و دولت به لایحه بودجه رسید. دولت تلاش کرده است تا با افزودن بندی به یکی از تبصرههای بخش انرژی این لایحه منابعی برای پرداخت آن فراهم کند. با وجود برخی مخالفتها در میان نمایندگان و البته نقد کارشناسانی خارج از بدنه دولت به این الحاق، مجلس شورای اسلامی روز گذشته و در جریان حضور وزیر نیرو در صحن علنی مجلس، به این لایحهٔ دوفوریتی رای مثبت دادند. دولت در لایحهٔ مذکور پیشنهاد داده تا برای پرداخت بدهی خود بتواند 30 هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد و بخشی از بدهی خود به وزارت نیرو و صنعت برق را پرداخت کند.
![ناترازی مالی به کسری تولید برق دامن زده است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-1-jpg.webp)
یخزدگی تولید با قطع انرژی
مثل مرغ عزا و عروسی، فولاد هم در تابستان و هم در زمستان با قطعی انرژی تهدید میشود. چرخه این گونه است که اول مصرف گاز بخش خانگی سه برابر میشود و بهیکباره از ۲۱ درصد به ۶۰ درصد میرسد، بعد از آن مثل قصهٔ هرساله بر روی فولادیها فشار میآوردند. این یک سناریوی تکراری از دههٔ ۸۰ تا الان است. فقط در سال ۱۴۰۱ فولادیها بابت این قطعی انرژی سه میلیارد دلار خسارت دیدند، شمارش معکوس برای امسال به صدا درآمده است.
![یخزدگی تولید با قطع انرژی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/6-18-jpg.webp)
غفلت سیاستگذار از ناترازی انرژی
|پیام ما|شورایعالی انرژی مصوب کرده است که ضرورت دارد دولت برنامههایی برای متنوعسازی سبد تولید و مصرف نهایی انرژی کشور تدوین کند. براساس مصوبهٔ این شورا، توسعهٔ کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر، رآکتورهای کمتوان هستهای، توسعهٔ نیروگاههای حرارتی پربازده، تکمیل بخش بخار واحدهای گازی، نوسازی، ارتقا و جایگزینی واحدهای موجود نیروگاهی و توسعهٔ ناوگان حملونقل برقی و هیبریدی کشور بهعنوان بخشی از تکلیفهای دولت خواهد بود. در بخش دیگری از این مصوبات آمده است «دوگانهسوز کردن خودروهای بنزینی، تأمین برق مورد نیاز صنایع و مجتمعهای مسکونی و تجاری با روشهایی از جمله تولید همزمان برق در نیروگاههای تولید پراکنده از دیگر دستورکارهای دولت سیزدهم برای مدیریت و متنوعسازی مصرف انرژی است.» برخی از این مصوبات در تکالیف پیشین دولت که در اسناد فرادستی قید شده بود، وجود داشت.
![غفلت سیاستگذار از ناترازی انرژی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/5-12-jpg.webp)
انرژی و محیطزیست محور همکاری تهران و دوحه
|پیام ما| سند همکاریهای اقتصادی ایران و قطر همزمان با مراسم اختتامیهٔ نهمین کمیسیون همکاریهای مشترک اقتصادی ایران و قطر به امضای «علیاکبر محرابیان»، وزیر نیرو و «شیخ محمد بن حمد بن قاسم العبدالله آل ثانی» وزیر صنعت و تجارت قطر رسید. در این سند بر همکاری در حوزهٔ انرژی (آبوفاضلاب، برق و نفت و گاز و محیط زیست) و اهمیت همکاری دو کشور برای تبادل تجارب و دانش فنی و برگزاری رویدادها اعم از نمایشگاه، دورههای آموزشی تخصصی در زمینهٔ فناوریهای آب و آبفا، انرژی خورشیدی و تجدیدپذیر، بازدید متقابل بخشهای خصوصی در زمینهٔ ظرفیتهای مشاوره، پیمانکاری و صنایع، تولید تجهیزات مرتبط با صنعت برق دو کشور و آمادگی سازمانهای محیط زیست دو کشور برای گسترش روابط و اجرای اسناد امضاشده تأکید شد. در این سند همچنین بر همکاریهای تجاری و صنعتی (شامل تعاملات بانکی، بیمه، گمرک، صندوق توسعهٔ ملی، خدمات فنی و مهندسی، بازرگانی، صنایع و معادن، مناطق آزاد، سرمایهگذاری، صندوق ضمانت و استاندارد) تأکید شده است. همکاری در زمینههای راه، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کشاورزی، قضایی، حقوقی و کار و مرزی از محورهای این همکاری بهشمار میآید.
![انرژی و محیطزیست محور همکاری تهران و دوحه](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/2-7-jpg.webp)
دستانداز ناترازی گاز بر اقتصاد
طبق سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تهیه شده در شورای عالی انرژی کشور، با فرض رشد اقتصادی متوسط ۶.۵ درصدی و نرخ رشد ۱.۱ درصدی جمعیت، مشاهده میشود که با توجه به روند فعلی عرضه و تقاضای گاز طبیعی، در سال 1404 با 2.15 میلیون مترمکعب کسری گاز در روز مواجه خواهیم بود. به همین ترتیب، میزان ناترازی گاز برای سال 1420 حدود ۱۱۱ میلیون متر مکعب در روز تخمین زده شده است. اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی چالشها و مسائل ناترازی گاز» ضمن اعلام این موارد تأکید میکند که این پیشبینی با مفروض درنظرگرفتن مواردی همچون اجرای موفق انرژی ساختمان، پیادهسازی و استقرار سیستم مدیریت انرژی در صنایع انرژیبر، اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و همچنین سرمایهگذاری لازم حداقل به میزان ۵۰ میلیارد دلار برای رسیدن به اهداف تولید گاز، تدوین شده است: «با توجه به اینکه تحقق صد درصدی این برنامهها در چشمانداز آتی دور از ذهن است، بنابراین میزان ناترازی گاز در افق ۱۴۲۰ به ارقامی به مراتب بالاتر از پیشبینیها خواهد رسید که کشور را با چالش جدی تأمین انرژی مواجه میکند.»
![دستانداز ناترازی گاز بر اقتصاد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/5-23-jpg.webp)
استفاده از پانلهای خورشیدی با توجه به زیباییشناسی در معماری