بایگانی مطالب : فرهنگ
مخزن سدی دیگر روی زبالهها
بعد از ۱۶ سال، دوباره صحبت از آغاز به کار «سد غدیر باباحیدر» در چهارمحالوبختیاری قوت گرفته و در سفر هفتههای اخیر رئیسجمهور به این استان حتی صحبت از آبگیری آن نیز به میان آمده است. «سید هادی صالحی»، فرماندار شهرستان فارسان، ۲۵ آبان در این باره گفته است «فرایند آبگیری سد تا دو ماه آینده به پایان میرسد و بهرهبرداری از آن انجام خواهد شد.» این اتفاق درحالیاست که گزارش ارزیابی سد در تمام سالهای گذشته مورد تأیید سازمان حفاظت محیط زیست قرار نگرفته و دلیل اصلی مخالفت هم جانمایی اشتباه سد بوده است. مخزن سد روی محل دپوی زباله ساخته شده و هرچند چندین سال است زبالهای به این منطقه نیامده، اما بهدلیل ایزوله نبودن محل دفن، شیرابهها به زمین نفوذ کردهاند و منطقه آلوده است. همین موارد هم باعث شده است «سعید یوسفپور»، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحالوبختیاری به «پیامما» بگوید «ما بسیار نگران اثرات شیرابه بر آب شرب هستیم و شرکت آب منطقهای باید گزارش دقیقی از وضعیت بدهد.» علاوهبر این مشکل، منطقهٔ باباحیدر یکی از غنیترین مناطق فسیلی کشور است و در آخرین مطالعات صورتگرفته گونههای فسیل ماهی، حشرات، مهرهداران و گیاه در آن کشف شده که با آبگیری سد همهٔ آنها از بین خواهند رفت.
![مخزن سدی دیگر روی زبالهها](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/3-23-jpg.webp)
راهوشهرسازی علیه میراث
|پیام ما| آغاز تعیین حریم برای آثار ثبت ملی از سال ۱۳۴۹ آغاز شده است و کارگروه حرایم نیز از سال ۱۳۷۵ در دفتر فنی ستاد مرکزی تعیین حریم آثار و در تشکیلات سازمان میراثفرهنگی پیشین شکل گرفته است تا با توجه به بودجهٔ دریافتی و برآوردها دربارهٔ قابلیت تهیهٔ تعداد طرح حریم و وضعیت متفاوت تعداد و نوع آثار موجود در استانها، اقدام به تهیهٔ برنامه و تقسیم توان موجود برای تهیهٔ طرح حریم در کشور و استانها کند. این کارگروه از سال ۱۳۸۴ مسئول رسیدگی به حرایم تهیه و توسط استانها به دفتر فنی ارسال شده است. طبق تأکید مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی «حیات یک اثر ملی در گروی پایداری عاملهای کالبدی، کارکردی و معنایی واقع در حریم اثر است و بیتوجهی به حریم منجر به گسست اثر از محیط و درنهایت نابودی آن خواهد شد.»
![راهوشهرسازی علیه میراث](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-22-jpg.webp)
میخواهم زنده بمانم
![میخواهم زنده بمانم](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4130122-jpg.webp)
هنری برای حفاظت از سیاهچادرها
برخی میگویند نخستین زیرانداز دست بشر همین نی چیتهایی بوده که با موی بز و نیهای روییده شده اطراف رودخانه بافته بودند؛ هنری که عشایر طلایهدار آن هستند و برای حفاظت از چادرهای خود از آن استفاده میکنند. نی چیتها کاربری مختلفی داشتند و ذوق و خلاقیت زنان هنرمند عشایر زیبایی و جذابیت آن را بیشتر هم میکرد، اما این هنر که میتوانست به خانههای امروزی هم راهی داشته باشند، این روزها در معرض فراموشی است؛ هم اسمش و هم راه و رسم بافتنش. نی چیتبافی در استانهایی که محل گذر عشایر بوده رونقی داشته که حالا از آن خبری نیست.
![هنری برای حفاظت از سیاهچادرها](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-20-jpg.webp)
«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد
اهمیت حفاظت از بافت تاریخی بر کسی پوشیده نیست، اما نکتهٔ مهم اینجاست که نهتنها حفاظت از بافتها به خوبی میسر نشده که دربارهٔ سایر آثار باستانی و تاریخی خارج از بافت تاریخی این آسیب سرعت بیشتری داشته است. این درحالیاست که بسیاری از شهرهای مختلف دنیا ذیل واژهٔ «میراث شهری» معنای حفاظت از میراث و بافت تاریخی را بهطور کامل تغییر دادهاند. «حجت گلچین»، پژوهشگر و عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در گفتوگو با «پیام ما» دربارهٔ توجه جهانی به این مقوله از میراث معماری و شهری به نکات جالبی اشاره میکند و میگوید: «زمانی که دربارهٔ یک بافت تاریخی واجد ارزش صحبت میکنیم، بهطور ضمنی، مجوز صادر میکنیم که خارج از آن محدوده، مد نظر و واجد ارزش نیست، اما مقولهٔ میراث شهری هیچ منافاتی با بافت تاریخی ندارد و نهتنها آن را در زیرمجموعهٔ خود قرار میدهد که منجر به حفظ ابعاد بسیار وسیعی از وجوه و نشانههای فرهنگی جامعهٔ انسانی در یک شهر است.»
![«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-19-jpg.webp)
محیط زیست در هزارتوی اخلاق
میخواهیم یک دریاچهٔ کوچک را نجات دهیم و برای این اقدام ناچاریم جنگل بزرگی را خراب کنیم، چه تصمیمی باید بگیریم و کدام را باید انتخاب کنیم؟ «گرگوری بسم»، استاد فلسفه در کالج کینگ پنسیلوانیا، تلاش کرده در کتاب خود بهنام «اخلاق محیط زیست» به این پرسشها پاسخ دهد.
![محیط زیست در هزارتوی اخلاق](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/3-19-jpg.webp)
ادای دین به اسب ایرانی
یک سال پس از ثبت ملی «اسب کرد»، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کرمانشاه از پیگیری برای تشکیل پروندهٔ مشترک این پرونده با عراق در فهرست جهانی خبر میدهد. این اثر سال گذشته با عنوان «آیینهای سنتی اسب کرد» به ثبت رسیده بود؛ اسب کرد یکی از اصیلترین نژادهای اسب ایرانی است که براساس نظر بسیاری از کارشناسان، اسب عرب در دو هزار سال گذشته از این نژاد تکثیر یافته است و حالا پروندهٔ ثبت جهانی آن در انتظار ثبت ملی در کشور عراق است.
![ادای دین به اسب ایرانی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-18-jpg.webp)
کسی امیلی را دیده است؟
![کسی امیلی را دیده است؟](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/کتابخوانی-jpg-e1700491227109.webp)
دسترسی دشوار پژوهشگران به کتابهای میراث فرهنگی
![دسترسی دشوار پژوهشگران به کتابهای میراث فرهنگی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/6-12-jpg.webp)
ایران از دریچهٔ دوربین پژوهشگر انسانمدار
ایستاده بودند به تماشای سایههایی از دیروز؛ آدمها به تصاویری نگاه میکردند که ذهن را به گذشتهای ندیده پیوند میداد. گذشتهای که شاید بخشی از آن اکنون وجود ندارد و حالا تصاویر آویخته به دیوار، ایران را از قاب دوربین کسی نشان میداد که بیش از چهار دهه دربارهٔ تاریخ و میراث فرهنگی این کشور پژوهش و همهٔ آنها را ثبت کرده است. صحبتهای پرحرارت بین جمعیت دربارهٔ مردی بود که سالهای عمرش را وقف شناختن ایران کرد و جمعیت هدایت شد به سالنی که قرار بود دوستان، دوستداران و همسرش دربارهٔ او سخن بگویند؛ دربارهٔ «عباس گروسی»، ایرانپژوه و مردمشناس کمترشناختهشدهٔ ایرانی که این مراسم برای بزرگداشت آثار و فعالیتهای او، جمعه ۲۶ آبانماه در خانهٔ هنرمندان ایران برگزار شد.
![ایران از دریچهٔ دوربین پژوهشگر انسانمدار](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۴-jpg.webp)