بایگانی مطالب : میراث
مُهر تعطیلی بر پیشانی ۵۰۰ بومگردی
|پیام ما| تا تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ چیزی باقی نمانده است؛ دو هفته. در شرایطی که در سال‌های پررونق ضریب اشغال هتل‌ها و مراکز اقامتی نزدیک به صد درصد شده بود، مدتی پیش رئیس جامعهٔ هتل‌داران از ضرر این صنعت در نوروز ۱۴۰۳ گفت و اعلام کرد ۵۰ درصد اتاق هتل‌های کشور در نوروز ۱۴۰۳ خالی می‌مانند. آن‌طورکه «جمشید حمزه‌زاده» گفته است هتل‌های کشور امسال نیز همچون سال‌های گذشته متضرر خواهند شد و فقط سه روز اول نوروز ممکن است برخی استان‌های گردشگرپذیر با ضریب اشغال کامل هتل‌ها مواجه شوند. این آمار دربارهٔ یک‌هزار و ۲۶۰ هتل شامل ۶۵ هتل پنج ستاره، ۱۶۰ هتل چهار ستاره و هتل‌های یک تا سه ستاره نشان می‌دهد فقط شاید برخی هتل‌ها در استان‌های شمالی، کیش و قشم با استقبال مسافران نوروزی مواجه شوند. حالا رئیس جامعهٔ انجمن‌های اقامتگاه‌های بومگردی هم نکتهٔ مشابهی را دربارهٔ بومگردی‌ها مطرح می‌کند.
بازدید از موزه‌ها در سبد تفریح ایرانی‌ها جایی ندارد
وجود حدود شش میلیون شیء تاریخی در کشور، موزه‌های ایرانی را به یکی از قدرتمندترین مراکز فرهنگی در دنیا بدل کرده است؛ اشیایی که در سطح ملی و بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردارند و آنقدر ارزشمند هستند که برپایی نمایشگاهی برای نمایششان در «شهر ممنوعه» چین با هزینهٔ سه میلیون دلاری هم محقق می‌شود و بودجه‌ای فراتر از کل اعتبار وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در کشور دارد. این نکته را «جبرئیل نوکنده»، رئیس موزهٔ ملی ایران و عضو شورای تحقیقات مرکز تحقیقات باستان‌شناسی ایران (ICAR) مطرح می‌کند و می‌گوید موزه‌های ایران نقش مهمی در حفظ و نمایش این آثار ارزشمند برای نسل‌های آینده دارند تا از آنها بیاموزند و مورد تحسین و قدردانی قرار دهند. او البته معتقد است آمار بازدیدکنندگان از موزه‌ها متناسب با این ارزش تاریخی نیست و باید مسیرهایی برای افزایش این آمار طی شود.
پیش‌بینی رشد ۵۵ درصدی سفرهای درون استانی
|پیام ما| شصتمین نشست ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر با محوریت نوروز ۱۴۰۳ و با حضور «سید عزت‌الله ضرغامی» وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و نمایندگان دستگاه‌های عضو صبح شنبه، ۱۲ اسفند، برگزار شد. ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفرهای نوروزی ۱۴۰۳ آذر امسال و زودتر از موعد آغاز به کار کرد و همان زمان اعلام شد پیش‌بینی معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی افزایش سفر با خودروهای شخصی است.
فرونشست زیر پای آثار تاریخی
تصویر تلخ از بحران فرونشست‌ها بر کسی پوشیده نیست، اما کارشناسان می‌گویند هیچ اقدامی برای کاهش این آسیب‌ها به ویژه در مناطق دارای ظرفیت‌های تاریخی و باستانی انجام نمی‌شود. در نبود برنامه‌ریزی‌ها، فرونشست‌های محوطه تاریخی مرودشت در شیراز به 20 سانتی‌متر رسیده و حتی در استان مازندران به عنوان یکی از مناطق سبز و پربارش کشور سالانه 10 سانتی‌متر فرونشست رخ می‌دهد. واقعیت تلخ هم این است که حتی در برنامه توسعه هفتم یک کلمه درباره فرونشست‌ها بیان نشده و اگر همین حالا اقدام خاصی در این باره صورت نگیرد، طی 5 تا 10 سال آینده زوال تدریجی نمادهای فرهنگی کشور رقم خواهد خورد.
دست‌بافتهٔ کویر در سراشیبی فراموشی
همزیستی با کویر و اقلیم گرم‌وخشک روستاها و آبادی‌های مرکز کشور سبک زندگی خاص خودش را به وجود آورد؛ از شیوهٔ خوردوخوراک تا هنرهای دستی. اهالی باذوق کویر برای همسو شدن با محیط پیرامون پارچه‌های پنبه‌ای بافتند تا از آفتاب سوزان در امان بمانند؛ هنری که به استناد پژوهش‌ها قدمتش به دورهٔ ایلخانی می‌رسد، حالا در سراشیبی فراموشی ایستاده؛ هنر «کرباس‌بافی».
بررسی ابعاد تدوین سند ملی موزه‌داری
اولین نشست سند ملی موزه‌داری ایران درحالی برگزار شد که به تأکید متخصصان، با وجود ظرفیت‌های ویژه در همهٔ حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ...، موزه‌ها تاکنون در جایگاه واقعی خود قرار نداشته‌اند. کلید تدوین این سند از سوی اداره‌کل موزه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی زده شد که راهبری و مدیریت ۸۲۹ موزه در کشور را برعهده دارد. هدف‌گذاری این سند هماهنگ‌سازی و نظام‌مند کردن رویهٔ موزه‌ها در کشور بود. بر این اساس، از دو سال پیش این موضوع مطرح و جلسه‌هایی برگزار شد و درنهایت نسخهٔ اولیه تهیه و برای کارشناسان و پیشکسوتان موزه‌داری در کشور ارسال شد.
چموش‌هایی که از پا درآمدند
گوشه‌نشین موزه‌ها شده است و گاهی هم در تزئین سفره‌خانه‌های سنتی نقش بازی می‌کند. «چموش» یا همان پای‌افزار سنتی گیله‌مردان و گیله‌زنان حالا دیگر مشتری ندارد. این پاپوش سنتی که روزگاری برای خودش رونقی داشت و هنرمندان به دوخت این کفش تمام‌چرمی مشغول بودند، حالا به سرنوشت کلاش (پاپوش سنتی کردستان) دچار شده و یکی از هنرهای دستی در آستانهٔ فراموشی است.
افتتاح نمایندگی‌های کانون جهانگردی در ۱۳ کشور
|پیام ما| چند روز پیش یکی از خبرگزاری‌ها خبری مبنی بر راه‌اندازی دفاتر اطلاع‌رسانی سفر به ایران در ۱۳ کشور منتشر کرد و نوشت که دفاتر اطلاع‌رسانی گردشگری خارج از ایران که از سال ۱۳۹۸ تعطیل شده بودند، این‌بار با عنوانی جدید، اما با همان رویکرد قبلیِ اطلاع‌رسانی، تبلیغ و بازاریابی گردشگری ایران، در ۱۳ کشور راه‌اندازی شدند. کانون جهانگردی و اتومبیلرانی و همچنین روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در گفت‌وگو با «پیام ما» تأکید می‌کنند که این نمایندگی‌های جدید ارتباطی به دفاتر اطلاع‌رسانی پیشین ندارند.
سند ملی صنایعدستی در گام پایانی
مهرماه امسال «مریم جلالی»، معاون صنایعدستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، خبر داد سند ملی توسعهٔ صنایعدستی با هدف توسعهٔ کمی و بهبود کیفی و همچنین حفظ، احیا و ارتقای ارزش‌های معنوی و مادی صنایعدستی تدوین می‌شود؛ سندی که از ابتدای دههٔ ۱۳۹۰ در مسیر تدوین است و هر چندسال یکبار دربارهٔ آن صحبت می‌شود، اما تا امروز خبری از نهایی شدنش نبود تا اینکه مسئولان اعلام کردند تدوین این سند در مراحل پایانی قرار دارد. تدوین این سند در برنامهٔ ششم توسعه نیز مطرح شده بود تا چشم‌انداز، سیاست‌ها، راهبردها و شاخص‌ها در حوزهٔ صنایعدستی را مشخص و این حوزه را صاحب یک سند بالادستی کند.
تیشهٔ معدن‌کاوی بر کوه‌های باستانی
معدن‌کاوی در «دره دیزدر» با همهٔ توان ادامه دارد؛ آن‌هم بعد از نامه‌نگاری‌های بسیار در سال‌های گذشته و درخواست وزیر میراث‌فرهنگی از وزیر صنعت، معدن و تجارت برای جلوگیری از نابودی تمدنی چندهزارساله. معدن‌کاوان برای برداشت سنگ، سنگ‌نگاره‌های باستانی در طرقبهٔ شاندیز را که در هشت کیلومتری مشهد است، نابود کرده‌اند و حالا شکایت جدیدی از سوی وزارت میراث‌فرهنگی برای توقف کار در ماه گذشته به جریان افتاده است. نتیجه اما تاکنون هیچ بوده و همین هم دلیلی برای تجمع اعتراضی فعالان منطقه در روزهای اخیر شده است. علاوه‌بر نابودی درهٔ تمدن‌ها در مشهد، صحبت‌هایی از دریافت مجوز معدن‌کاوی در چین‌خوردگی‌های منحصر‌به‌فرد جنوب شاهرود نیز به گوش می‌رسد. منطقه‌ای بکر و خاص از نظر زمین‌شناسی که فعالان منطقه خبر از دریافت مجوز معدن مس و خاک صنعتی در آن می‌دهند و بیم نابودی این نقطهٔ خاص از کشور حالا جدی‌تر از همیشه شده است.
