بایگانی مطالب : محیط زیست
سرنوشت نامشخص ۶۵ پرنده
|پیامما| بهمن‌ماه پارسال بود که خبر کشف و ضبط یک محموله قاچاق انواع پرندگان غیربومی و بومی در کامیونی در استان البرز منتشر شد. همان زمان فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان البرز گفت که متهمان این پرونده درصدد انتقال این محموله از یکی از استان‌های همجوار به یکی دیگر از استان‌ها از مسیر البرز بودند. دو نفر در این اتفاق دستگیر و تحویل مراجع قضایی شده و پرندگان هم به مرکز تیمار البرز فرستاده شدند. در هشت ماه گذشته خبری از این پرونده در میان نبود تا چند روز قبل که قاضی دادگاه کیفری شعبه ۱۱۵ شهر کرج، حکم به استرداد این پرندگان به مالکشان داد. این حکم باعث تعجب بعضی فعالان حوزه حیات وحش و محیط زیست شده و تصاویر پرندگان استردادی در گروه‌های محیط زیست در حال دست به دست شدن است. اگرچه اداره کل محیط زیست استان می‌گوید تابع نظر دستگاه قضایی است، یکی از فعالان حوزه حیات وحش معتقد است چنین دستوری راه قاچاق، خرید و فروش و نگهداری غیرمجاز گونه‌های جانوری را هموار می‌کند.
چانه‌زنی بر سر «حفاظت خصوصی»
حفاظت داوطلبانه در برخی مناطق آزاد یزد و کرمان از سال ۱۳۸۹ شروع شد، شش سال بعد آنها به‌شکل رسمی عنوان «قرق اختصاصی» دریافت کردند؛ عنوانی که از سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید مطرح شده بود، ولی دستورالعمل‌های مرتبط با آن تصویب نشده بود. از همین زمان انتقادات به آنها شدت گرفت و دو طیف موافقان و مخالفان روبه‌روی هم ایستادند. موافقان از قرق‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر مناطق چهارگانه نام می‌برند و در مقابل مخالفان می‌گویند قرق‌ها بخشی از حیات‌وحش مناطق را به خود جذب می‌کنند و به‌این‌ترتیب، آمارشان را بالا نشان می‌دهند و براساس همین آمار غیرواقعی پروانهٔ شکار دریافت می‌کنند. باوجود اینکه تنها پنج قرق اختصاصی مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند و بیش از ۲۰ منطقهٔ دیگر در انتظار تصویب به‌عنوان قرق اختصاصی یا حفاظتگاه مردمی هستند، اما هنوز اختلافات میان موافقان و مخالفان ادامه دارد. در ادامهٔ همین بحث‌ها، هفتهٔ گذشته نشستی با عنوان «حفاظتگاه‌های خصوصی و قرق‌های اختصاصی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» در دانشکدهٔ منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد و دو طیف موافق و مخالف بار دیگر در یک فضای دانشگاهی دغدغه‌‌هایشان را مطرح کردند.
تذکر به ارمنستان دربارهٔ «ارس»
|پیامما| از ۲۹ خردادماه که گزارش تحقیقی «پیامما» با عنوان «ردیابی مسمومیت ارس» منتشر شد، تاکنون چندین بار دربارهٔ وجود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین در آب رودخانهٔ ارس صحبت شده است و مسئولان بسیاری به این گزارش واکنش نشان داده‌اند. حالا در جدیدترین اظهارنظر دراین‌باره، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجهٔ شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته «وضعیت کیفی آب و به‌ویژه آلودگی‌ها، خط قرمز وزارت نیروی ایران است.» او همچنین تأکید کرده تذکراتی به طرف ارمنستانی و پیمانکار داده‌اند و همچنان پایش‌ها در جریان است.
غفلت سیاستگذار از «تغییر اقلیم»
دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارشی با عنوان «ضرورت اقدام ملی برای ارتقای سازگاری با تغییر اقلیم» منتشر کرده است. گزارشی که محصول بررسی‌های این تیم از اواخر اردیبهشت تا پایان شهریور‌ماه است، نشان از آن دارد که مسئولان، به مسئله تغییر اقلیم بی‌توجه بوده و بررسی محتوای اسناد آمایش سرزمین، قوانین پنج ساله توسعه و متن لایحه برنامه هفتم توسعه نشان‌دهنده بی‌توجهی به «کلان‌روند» تغییر اقلیم در کشور است.
برنامهٔ هفتم هم گره را باز نکرد
سرانجام نوبت بررسی پیش‌نویس لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعهٔ کشور در مجلس شورای اسلامی فرا رسید
کیسه پلاستیک‌ها منتظر آیین‌نامه
|پیامما| یک‌سال پس از تصویب آیین‌نامهٔ «کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی»، بیشتر بندهای این آیین‌نامه هنوز در کش‌وقوس برگزاری جلسات برای تدوین شیوهٔ عمل به سر می‌برند. در طول این مدت جلسات بسیاری برای تدوین شیوه‌نامهٔ مواد ذکرشده در این آیین‌نامه برگزار شده است. تدوین شیوه‌نامه برای یکی از بندهایی که در ماده ۳ این آیین‌نامه آمده از جمله مواردی است که به عمل نزدیک شده و همین هم دلیلی بود تا در چند روز گذشته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بگوید: «طی پنج سال باید پلاستیک‌های زیر ۲۵ میکرون جمع‌آوری شود.» از نظر مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست آیین‌نامه هنوز به سرانجام نرسیده، چون تدوین استاندارد ملی برای کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر سخت است؛ اما یکی از کارشناسان محیط زیست می‌گوید مشکل در نبود آمار است و تدوین آیین‌نامه بدون داشتن آمار از تولید و توزیع کیسه‌های پلاستیکی و بررسی دقیق زیرساخت‌ها ناقص خواهد بود و نتیجهٔ عملی در بر ندارد.
نسخهٔ نجات‌بخش «بمو»
فیلمی که یکی از اعضای جامعهٔ محلی و فعالان محیط زیست حاشیهٔ پارک ملی بمو می‌فرستد، رد بزرگی از خون نشان می‌دهد و جای دیگری زیر بوته‌ها، شاخ پازنی افتاده است. فردی که فیلم را فرستاده، از این می‌گوید که این پارک ملی بدل به جولانگاه شکارچیان شده است. شاید همین موضوع باعث شده است گروهی از فعالان محیط زیست استان فارس دست‌به‌دست هم دهند بلکه «بمو» از زیر بار فشار بالای شکار غیرمجاز کمر راست کند. البته کسانی هم هستند که می‌گویند اگر امروز اداره‌کل محیط زیست استان حرف از مدیریت مشارکتی می‌زند، ازاین‌روست که آنقدر آش شور شده و منطقه آسیب دیده است که برای نشان دادن اقدامی عملی برای حفاظت ناچار به حرف زدن در این باره شده‌اند، این گروه به حسن نیت اداره‌کل شک دارد.
چرخه تکرار فجایع طبیعی قطع نمی‌شود
|پیام ما| کرمان را از هفتهٔ پیش غبار برداشته و نفس بیش از هزار و ۴۰۰ نفر را تنگ کرده است. غباری که به توفان شن در سیستان‌وبلوچستان تبدیل شده و بیش از ۵۰۰ نفر را هم آنجا راهی بیمارستان کرده است. چهار روز پیش هم جاده‌ها را در مشهد، نیشابور و سرخس بند آورده و منشأ آن کویر مرکزی عنوان شده بود. تکرار این وضعیت در ایران به‌عنوان یکی ۱۰ کشور پرمخاطرهٔ دنیا، حالا تقریباً سهم هرسالهٔ مردم ساکن استان‌های عمدتاْ کویری است. این، درحالی‌است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اگر سیاستگذاری‌های عمومی در سطح کلان به‌سمت برنامه‌ریزی و سیاست‌های جامع و کنشگرانهٔ کاهش خطر باشد، می‌توان از آثار و پیامدهای منفی بلایای طبیعی جلوگیری کرد یا آنها را به حداقل رساند.
لزوم تمرکز دولت بر کاهش مصرف آب
رگه‌های اعتراض به اکتشاف مس
بعضی از اهالی روستاهای جنوب کرمان می‌گویند ۵۰۰ درخت کوهی قطع شده تا جاده‌ای برای معدن‌کاوی بسازند. اهالی ۱۲ روستای این منطقه که مخالف راه‌اندازی معادن مس هستند، تاکید می‌کنند که «این اول کار است و بررسی منطقه برای راه‌اندازی معدن تازه شروع شده است». آنها به چشم دیده‌‌اند که اهالی روستای «درآلو» که در سی کیلومتری آنهاست در سال‌های اخیر مجبور به ترک اجباری روستایشان شدند و آلودگی‌های گسترده، آب و خاک و زمین را به نابودی کشاند. «محمد کمالی»، رئیس اداره حفاظت محیط زیست جیرفت می‌گوید این منطقه حفاظت‌شده نیست و از آنها استعلامی برای معدن‌کاوی نگرفته‌اند و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان هم می‌گوید گزارشی از قطع درختان نداشته‌اند و درخواست تازه‌ای برای دریافت مجوز معدن‌کاوی در میان نبوده است. محلی‌ها اما می‌گویند کسی پاسخگو نیست. آنها نمی‌دانند که چه زمانی بهره‌برداری شروع می‌شود و این جاده قرار است راه چند معدن را باز کند. فقط می‌دانند قرارگاه «خاتم‌الانبیا» کار را در دست گرفته اما هیچکس درباره آینده منطقه و وضعیتی که با آن روبه‌رو خواهند شد با آنها جواب نمی‌دهد.
