بایگانی مطالب : آب
دست از سر هورالعظیم بردارید!
درباب اهمیت همهجانبهٔ «تالاب بزرگ» یا «هورالعظیم» بسیار سخن گفته شده است. از بدبیاری این تالاب است، و ادبار ساکنان و حاشیهنشینانش که هور هم در مرز دو کشور با نظم سیاسی خاص است و هم بر بالای میادین نفتی عمیق و پر ارزش. دو کشور به خطاهای استراتژیک، هر یک بهدلایلی، راه آب بر تالاب بستهاند و بر تن نحیف هور مدام ضرباتی هر دم شدیدتر را وارد میکنند. میادین نفتی و ارزش اقتصادی آن چشم حکمرانان و صاحبمنصبان را گرفته یا بگوییم کور کرده است. اکوسیستم و آب و اقلیم و زیستمندان متنوع و حیات اجتماعی-اقتصادی-بومشناختی مردمان این ناحیه فدای مناسبات مخرب اقتصادی طبقهٔ حاکم شده است. در این سو، ایران، ساختار اقتصاد سیاسی مبتنی بر مناسبات سرمایهدارانۀ انحصاری کشور را به سمت بیشبرداشتِ ویرانگر از منابع آبهای سطحی و زیرسطحی کشانده و صنعت و کشاورزی ایدئولوژیک وابسته به بیشمصرفیِ آب را بهشدت توسعه داده است. آبی که باید به تالابها و دریاچهها بریزد و در آبخوانها ذخیره شود، در نوعی کشاورزی سنتیِ کمبهرۀ آببر راه به ساقههای گندم و پوستهٔ هندوانه میبرد و در فولادسازی هدر میشود. این بماند.
![دست از سر هورالعظیم بردارید!](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/261772-jpg.webp)
تا شرایط نرمال بارشی فاصله داریم
|پیام ما| وضعیت بحرانی کمبود بارش باران و برف در کشور در روزهای گذشته مقداری بهبود یافته و با ورود سامانههای بارشی جدید امید میرود وضعیت ذخایر آبی کشور از وضعیت قرمز خارج شود. این در حالی است که همزمان با تشدید بارشها و کاهش دمای هوا، وزارت نفت هم از مردم خواسته است که در مصرف گاز صرفهجویی کنند. همچنین سازمان هواشناسی دیروز دربارهٔ کولاک برف در ۲۳ استان، تشدید بارش در پنج استان و وزش باد شدید در جنوب کشور هشدار داد.
![تا شرایط نرمال بارشی فاصله داریم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/ایرنا-jpg.webp)
بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: روز چهارشنبه (۹ اسفند) با تقویت فعالیت سامانه بارشی، بهتدریج بارش باران و برف و وزش باد شدید بهجز نوار غربی، کل کشور را فرا می گیرد.
![بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/170865362-jpg.webp)
آخرین وضعیت ذخایر سدهای کشور
میزان ذخایر آبی سدها در روز پنجم اسفندماه ۱۴۰۱ بالغ بر ۲۳ میلیارد و ۳۳۰ میلیون مترمکعب بود، که مقایسه این رقم با حجم فعلی ذخایر آبی سدها، نشاندهنده کاهش ۴ درصدی در این بخش است.
![آخرین وضعیت ذخایر سدهای کشور](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/4328643-jpg.webp)
لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران
یکی از موضوعات مطرح شده در ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعهٔ ایران محیط زیست بود که با عنوان «بازاندیشی محیط زیستی در جامعهشناسی ایران» مطرح شد و پژوهشگرانی در این زمینه، تجربیات خود را با مخاطبان در میان گذاشتند. «نرگس آذری»، «نوید وزوایی»، «سپیده سالاروند»، «سروش طالبی اسکندری» و «امیر خراسانی»، پژوهشگرانی بودند که پنج مقاله مرتبط با علوم اجتماعی و محیط زیست ارائه دادند. ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعه ایران با موضوع بازاندیشی در علوم اجتماعی ایرانی، علوم اجتماعی در کشاکش زمینهمندی و زمینه زدودگی از ۳۰ بهمن تا ۴ اسفند در سراسر ایران و توسط انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد.
![لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/14000828000129_Test_NewPhotoFree-01-jpeg.webp)
ناترازی بلندمدت گاز
|پیام ما| دی امسال بود که مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی قابلتوجه نسبت به افزایش معنادار ناترازی تولید و مصرف گاز هشدار داد. براساس این گزارش در سال ۱۴۰۱، میزان ناترازی بهصورت متوسط در سه ماه سرد سال و در سردترین ماه سال بهترتیب ۲۲۷ و ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز بوده است. این گزارش هشدار داده بود که ادامهٔ روند کنونی تأمین انرژی کشور را با چالش بسیار جدیتری روبهرو خواهد کرد. حالا «آرش نجفی»، رئیس کمیسیون اتاق ایران، میگوید این عدد طی چند سال آینده به عدد ۵۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید. در حال حاضر، کارشناسان دو پاسخ عمده برای مسئلهٔ ناترازی گاز ارائه میدهند: نخست، اختصاص دادن منابع به وزارت نفت جهت افزایش تولید و دوم، اصلاح قیمت انرژی در کشور. اگرچه این دو پاسخ را نباید کنار گذاشت، کارشناسان اتاق ایران اما معتقدند که یک راهحل ساده برای حل ناترازی گاز طبیعی وجود ندارد و باید با بستهای از راهکارهای ترکیبی که هرکدام بخشی از مسئله را حل میکنند، به مسئلهٔ ناترازی پاسخ داد.
![ناترازی بلندمدت گاز](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/آفتاب-یزد-jpg.webp)
مرور نقشهٔ راه آب
![مرور نقشهٔ راه آب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/فاضلاب-کشاورزی-jpg.webp)
فرصت اندک برای اصلاح حکمرانی آب
زیاد دور نیست. کمتر از سی سال دیگر ایران این گونه است. صبح که از بلند شوید دیگر دغدغهٔ هوای آلوده و تورم و حتی آب را ندارید، دغدغهتان این است که سقف بالای سرتان در اثر فرونشست روی سرتان خراب نشود. تا افق ۱۴۲۵ بالغ بر ۱۱۸ آبخوان دیگر خشک میشوند؛ این یعنی تأمین آب شرب ۱۸.۵میلیون نفر با تهدید مواجه میشود، یعنی دو میلیون نفر بیکار میشوند؛ چون آبی در صنایع وجود ندارد. مطالعات مرکز ملی مطالعات آب کشاورزی نشان میدهد که ما تا ۱۴۲۰، ۶۵ تا ۷۵ میلیارد مترمکعب آب داریم و نیاز فعلی ما ۹۳ میلیارد مترمکعب است. همهٔ اینها از دید «حاجیکریم»، رئیس فدراسیون صنعت آب ایران، یعنی ما دیگر فرصتی نداریم. با این روند تا سال ۲۰۵۰ خاورمیانه تشنهترین نقطهٔ جهان خواهد بود و ایران در مخاطرهٔ جدی است.
![فرصت اندک برای اصلاح حکمرانی آب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/20240220154833_699A7335-jpg.webp)
مذاکرهٔ ناکام کمیسار آب در زابل
نشست دوبارهٔ نمایندگان ایران و طالبان در زابل بهعنوان بیستوهفتمین نشست کمیساریای آب دو کشور، در زابل بدون هیچ نتیجهای به پایان رسید. طرف افغانستانی در این جلسه تلاش کرد تا عدم تأمین حقابهٔ ایران را به گردن تغییراقلیم و خشکسالی بیندازد. براساس گزارش منتشرشده از سوی هیئت کارشناسان ایرانی، مواضع طالبان را به چالش کشیده و ادعای کمبود آب را رد کرده است. بااینحال، این نشست نیز به نتیجهای عملی نرسید و هامون و سیستانوبلوچستان همچنان از آب هیرمند بیبهره هستند. شکست پیدرپی دستگاه دیپلماسی کشور در مذاکره با حاکمان غیررسمی افغانستان درحالیاست که تاکنون امتیازات زیادی از جمله سفارتخانه در تهران و تکمیل محور ترانزیتی به طالبان اعطا شده است.
![مذاکرهٔ ناکام کمیسار آب در زابل](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/ایسنا-1-jpg.webp)
برداشت آب از جیب نسلِ فردا
طرح پنجگانهٔ انتقال آب، منتقدان زیاد و البته حامیان جدی دارد. منتقدان میگویند چالشهای محیط زیستی اکثر طرحهای انتقال آب بسیار بیشتر از فواید آن است و جز محدودهٔ سیستان، انتقال آب دریا، برای هیچ منطقهای منطقی نیست. حامیان اما میگویند نمیشود دست روی دست گذاشت و با وجود همهٔ پیامدها باید برای تشنگی مردم کاری کرد. «محسن موسوی خوانساری»، کارشناس مخالف انتقال آب، با حضور در یک برنامهٔ تلویزیونی اعلام کرد فلات مرکزی ایران، مشکل زیربنایی دارد و مشکل آن با این طرحهای انتقال آب حل نمیشود. بهگفتهٔ او، در حال حاضر خراسانرضوی ۳۵ میلیارد مترمکعب از آبی که متعلق به نسلهای آینده است را مصرف کرده است. عددی که آن را به نسلهای آتی بدهکار است. خوانساری میزان آب بیشمصرفشده را در کرمان ۳۰ میلیارد مترمکعب و در کل فلات مرکزی، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب اعلام کرد.
![برداشت آب از جیب نسلِ فردا](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/انتقال-آب-jpg.webp)