بایگانی مطالب : آب
سیلزدگان نیازمند امدادرسانی هوایی
|پیام ما| سیلزدگان روستاها در جنوب سیستان و بلوچستان نیازمند امدادرسانی بیشتر هستند. سامانهٔ بارشی که با شروع هفتهٔ گذشته در کشور فعال شده بود با تداوم فعالیت، شمار استانهای سیلزده را به هشت عدد افزایش داد که با افزایش تلفات جانی نیز همراه بود. در زمان تنظیم این گزارش ۹ فوتی در استانهای سیستانوبلوچستان، هرمزگان و فارس تأیید شده است که پیکر یک نوجوان جانباخته هنوز پیدا نشده است. در جنوب استان سیستانوبلوچستان شرایط در حال وخیمتر شدن است. فرماندار نیکشهر اعلام کرده است 100 روستای این شهرستان کاملاً از دسترس خارج شدهاند و حتی امکان تردد برای تأمین نیازهای اساسی مانند غذا و دارو فراهم نیست. او اعلام کرده است هیچ ماشینی برای باز کردن مسیرها به نیکشهر نرسیده است و اکنون هم به ماشینآلات سنگین نیاز مبرم وجود دارد و هم به بالگرد. این اتفاق درحالیاست که بارش در این منطقه همچنان تداوم دارد.
سیلاب امارات و مسئلهٔ تغییراقلیم
دوبی، شهری در صحرا که به درخشندگی مدرن خود افتخار میکند، روز پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ با عملیات بزرگ پاکسازی جادههای گرفتار آب و خشک کردن خانههای سیلزده مواجه شد. روز سهشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ بیش از ۲۵۶ میلیمتر باران در امارات متحدهٔ عربی بارید که بیشترین میزان بارندگی در امارات از زمان شروع ثبت رکورد در ۷۵ سال پیش است. شهر صحرایی دوبی شدیدترین بارندگی تاریخ خود غرق آب شد.
جنوب ایران در اضطرار
مطابق پیشبینیهای سازمان هواشناسی کشور، بارشهای سیلآسا از نخستین ساعتهای ۲۷ فروردین در مناطق جنوبی کشور آغاز شد و سیلاب به بار آورد. براساس آخرین پیگیریهای «پیام ما»، علاوهبر اینکه حدود ۳۰۰ روستا در جنوب سیستانوبلوچستان در محاصرهٔ سیل هستند، مسیر دسترسی به بسیاری از روستاها مسدود است و یا مردم ناچار به تردد با خودروهایی مانند لودر هستند. تداوم بارش، مسئولان استان کرمان را نیز ناچار کرده است که برای سه روستا در حاشیهٔ جازموریان دستور تخلیه صادر کنند و همچنین در نیمهٔ جنوبی، استانهای این منطقه را در حالت آمادهباش قرار داده است. تا زمان تنظیم این گزارش آمار دقیقی برای خسارت اعلام نشده است. پیگیریهای خسارت پس از فروکش کردن آب و قطعِ بارش و رفع خطر انجام میشود. جنوب استان سیستانوبلوچستان اسفند سال گذشته نیز با سیلاب روبهرو شده بود و آخرین گزارش «پیام ما» در هفتهٔ سوم فروردین امسال از وضعیت آنان نشان میداد مردم هنوز هم به زندگی عادی بازنگشتهاند. وزیر کشور نیز عصر دیروز به مناطق سیل زده سیستانوبلوچستان سفر کرد.
رکوردشکنی اقلیمی
|پیام ما| بارندگیها از پنج روز پیش کشورهای حوزهٔ دریای عمان را در بر گرفت. بارندگی و سیل در پاکستان تا دیروز ۶۳ نفر را به کام مرگ کشید. در عمان ۱۷ نفر جان سپردند. از امارات گزارش مرگ دستکم یک نفر آمد و پروازهای فرودگاه دوبی مختل شد و بحرین، قطر و عربستان نیز بارندگیهایی کمسابقه را تجربه کردند. شمار جانباختگان در افغانستان نیز تا روز سهشنبه ۶۶ نفر بود. خبرگزاری دولتی امارات (WMA) این بارندگی را یک «رویداد اقلیمی تاریخی» توصیف کرد. در جنوبشرق ایران و استانهای سیستانوبلوچستان، کرمان و هرمزگان نیز درگیر سیل هستند که شرح آن در گزارش صفحه ۵ آمده است.
تکرار سیلابهای خسارتبار
سامانهٔ جدید بارشی در استانهای سیستانوبلوچستان، هرمزگان و کرمان، با بارشهای رگباری سنگین، منجر به طغیان رودخانهها، آبگرفتگی معابر، انسداد جادهها و متأسفانه موجب جان باختن سه نفر از هموطنان در استان سیستانوبلوچستان شد. براساس گزارشهای منتشرشده، این سامانه تا روز جمعه فعالیت خواهد کرد و دو استان فارس و یزد نیز به دامنهٔ اثر آن اضافه میشوند. هنوز جزئیاتی از خسارات جانی و مالی این آبگرفتگی وسیع منتشر نشده اما در مجموع 10 استان کشور تحت تأثیر سیلاب هستند.
آفت به گندمزار زد
آفت زنگ گندم در گندمزارهای کشور شایع شده است و براساس اعلام سازمان حفظ نباتات ۸۰۶ هزار هکتار مبارزه با بیماریهای گندم در سال جدید انجام شده که از این مقدار حدود ۲۵۰ هزار هکتار مربوط به زنگ زرد و مابقی مربوط به سایر بیماریهای لکهبرگی بوده است. عددی که افزایش بیسابقهای را نشان میدهد. طبق آمار این سازمان کل مبارزه با بیماری گندم سال گذشته ۲۸۰ هزار هکتار بود. بااینحال، سازمان حفظ نباتات و جهادکشاورزی در استانهای زیادی مانند، اردبیل، گلستان، خوزستان، کرمانشاه، بوشهر، کهگیلویهوبویراحمد، لرستان، ایلام و خراسانشمالی، به کشاورزان هشدار دادهاند که همهٔ مزارع گندم باید رصد و پایش شود. کارشناسان اما معتقدند تغییراقلیم، افزایش دما و تغییر الگوی کشت، دلیل گسترش این آفت و بروز زودهنگام آن است. گندم محصول کشاورزی استراتژیک کشور است و مبارزه و جلوگیری از شیوع بیماریهای آن هر سال از برنامههای مهم سازمان حفظ نباتات کشور است.
ناکامی طرح «تعادل بخشی» آبهای زیرزمینی
|پیام ما| نشست «چاههای غیرمجاز، برداشتهای قانونی، در آیینهٔ قانونگذاری و توسعهٔ کشاورزی» از مجموعه نشستهای آبی «اندیشکدهٔ تدبیر آب»، برگزار شد. در این نشست چالشهای قانونی و خلأهای آن که منجر به بیشبرداشت از منابع آبی زیرزمینی کشور شده است، با نگاه به وضعیت احتمالی این منابع در افق ۱۴۲۰ بررسی شد. یکی از مهمترین موضوعات بررسیشده در آن، دلایل ناکام و مسکوت ماندن طرح «تعادلبخشی» آبهای زیرزمینی بود که بهگفتهٔ مسئول دفتر آب و خاک وزارت کشاورزی نبود اعتبار و عدم تأمین آن از سوی سازمان برنامهوبودجه طرح را ابتر گذاشت.
اعتبارات سرگردانِ آب
بررسی و تحلیل شاخصهای کلان بخش آب در سهماههٔ سوم از بحرانیتر شدن وضعیت آب حکایت دارد. چالش در تأمین آب شرب در مناطق جنوبشرق کشور بهویژه استان سیستانوبلوچستان (عدم رهاسازی حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند از سوی افغانستان)، برنامهریزی برای قطع آب کیفی صنایع برخوردار از خط فاز یک خلیج فارس در استان یزد، ارائهٔ پیشنویس نقشهٔ راه آب کشور از سوی وزارت نیرو و تصویب آن در شورایعالی آب، اجرای طرحهای اضطراری آبرسانی در شهرها و روستاهای دارای تنش آب شرب، افزایش میانگین دما در سطح جهان و کشور و ثبت رکوردهای دمایی بالا از مهمترین رویدادهای آبی در سهماههٔ آذر سال گذشته بود که بر مدیریت منابع آبی ایران اثرگذار بود. از سوی دیگر بهنظر میرسد اعتبارات هزینهشده در این سه ماه چندان موفق عمل نکرده است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که این شاخصهای کلان را بررسی کرده است، مدعی است با احتساب ۲۶ درصد اعتبارات تخصیصیافته در نیمهٔ اول سال گذشته، مجموع تخصیص صورتگرفته به این بخش (بدون در نظر گرفتن اعتبارات صندوق توسعه برای طرحهای آب مرزی در فصل پاییز) تا انتهای آذر، به ۴۵ درصد میرسد و تأمین نزدیک به ۵۵ درصد اعتبارات مصوب، به فصل پایانی سال موکول شده بود. این توزیع نامتوازن اعتبارات در طول سال، موجب عدم امکان برنامهریزی صحیح برای اجرای طرحها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه و همچنین طرحها و پروژههای تعریفشده در قانون بودجه، عدم پایبندی به برنامهٔ زمانبندی اجرای پروژهها و طرحهای عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجهریزی سال آینده خواهد شد. این گزارش در مورد تشدید تنش آبی در بیشتر نقاط کشور در فصلهای گرم ۱۴۰۳ هشدار داده است.
توقف موقت انتقال آب خلیجفارس در «ارسنجان»
|پیام ما| همهٔ دستگاهها مکلفند که برای اجرای طرحهای عمرانی از وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استعلام بگیرند. این یک اختیار حاکمیتی برای وزارتخانه است که وزیر آن را به رئیس پژوهشگاه تفویض کرده و درنهایت مجوز را معاون وزیر صادر میکند. برای اجرای هر پروژهای، فرایندی وجود دارد و وقتی نامهٔ استعلام به پژوهشگاه میآید نقشهٔ کل مسیر توسط پژوهشکده بررسی میشود. «مصطفی دهپهلوان»، رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری پیشازاین گفته بود که باید عمران و توسعهٔ کشور با حفظ میراث فرهنگی انجام شود و به همین دلیل، از زمانی که پروژهای امکانسنجی میشود، دستگاههای دولتی باید برای دریافت مجوز در همان مراحل نخستین سراغ میراثفرهنگی و پژوهشگاه میراثفرهنگی بیایند.
کاهش ۲۰ درصدی بارش کشور
بر اساس دادههای سازمان هواشناسی، کشور در سال آبی جاری تا ۲۳ فروردین، ۲۰.۷ درصد با کاهش بارش روبرو بوده و طی این مدت ۱۵۰.۲ میلیمتر بارش دریافت کرده این در حالی است که میانگین بلندمدت بارش کشوری در این بازه زمانی ۱۸۹.۳ میلیمتر بوده است.