عقب افتادگی اقتصادی استانهای کویری
۲۷ شهریور ۱۳۹۷، ۱۲:۱۶
عقب افتادگی اقتصادی استانهای کویری
بر اساس نتایج تحقیقی که در فصلنامه علمی مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شده، نابرابری اقتصادی در استانهای مرکزی بیشتر است
نتایج تحقیقی که در آخرین شماره فصلنامه علمی «مجلس و راهبرد» وابسته به مرکز پژوهشهای مجلس، منتشر شده نشان میدهدتوسعهنیافتگی اقتصادی در استانهای کویری بیش از دیگر استانهاست.
در پژوهشی که با عنوان «بررسی نابرابریهای توسعه در استانهای کشور» از سوی سمیه نظمفر، دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی، سمیه محمدی، دانشجوی دکترای برنامهریزی شهری و مجید اکبری، دانشجوی دکترای جغرافیا صورت گرفته، توسعهیافتگی استانهای کشور بررسی شده. بر اساس این پژوهش استانهای تهران، البرز و خراسان رضوی توسعهیافتهترین و استانهای سمنان، بوشهر و کردستان توسعهنیافتهترین استانها هستند.
پژوهشگران این تحقیق برای بررسی توسعه با این تعریف که در برخورداری از شاخصهای اجتماعی، اقتصادی، آموزش، بهداشت، مهاجرت، فرهنگی، برابری وجود داشته باشد، به ارزیابی توسعهیافتگی استانها پرداختهاند.
شاخصهای توسعه اقتصادی
در این پژوهش یکی از ارکانهای توسعه، جامعیت و یکپارچه بودن آن در رفع نابرابریهای اقتصادی مناطق درون کشورها تعریف شده که نشان از اهمیت شاخص اقتصادی در توسعه دارد. برای مطالعه این شاخص هم نرخ مشارکت اقتصادی (مردان، زنان، مناطق شهری و روستایی)، نرخ بیکاری (مردان، زنان، جوانان، مناطق شهری و روستایی)، سهم اشتغال ناقص، سهم شاغلان در بخش کشاورزی، خدمات و عمومی، درصد جمعیت فعال اقتصادی، درصد جمعیت غیرفعال اقتصادی، متوسط هزینه و درآمد یک خانوار (روستایی و شهری)، ضریب جینی (در مناطق شهری و روستایی) و نرخ اشتغال ارزیابی شدند. سپس براساس روش ویکور (که توضیح آن در این مقال نمیگنجد) بین صفر تا یک نمره شاخص توسعه اقتصادی به هر استان داده شده است.
فقر توسعه در کویر
براساس نتایج این تحقیق، توسعهیافتهترین استانها از نظر شاخص اقتصادی به ترتیب تهران، گیلان و آذربایجان غربی هستند. خوزستان، گلستان و لرستان پس از این استانها قرار دارند. توسعهنیافتهترین استانها هم به ترتیب زنجان، سمنان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و قزوین هستند.
از نکات جالب توجه در این رتبهبندی، نامطلوب و نیمه مطلوب بودن توسعه اقتصادی استانهای کویری است و استانهای ساحلی وضعیت بهتری از این نظر دارند.
همچنین استانهای مرزی در شرق کشور وضعیت نامطلوبتری نسبت به استانهای مرزی غربی دارند. در مجموع هم وضعیت نیمه غربی بهتر از نیمه شرقی است.
سادهترین تحلیلی که از این نتایج میتوان گرفت، تاثیر خشکسالی و کم بودن دسترسی به آب در توسعه اقتصادی است.
خشکسالی دردسرساز
در تحقیقی که حسن علیپور، استادیار سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در سال 92 انجام داد و نتایج آن در نشریه پژوهشهای آبخیزداری منتشر شد، به رابطه معنادار خشکسالی و توسعه اقتصادی پرداخته شده. بر این اساس خشکسالی و بحران آب با اثر منفی بر کشاورزی، باعث کاهش یا از بین رفتن قدرت پسانداز، کاهش اشتغال و افزایش نرخ بیکاری میشود. همچنین از آنجاییکه با شدت گرفتن خشکسالی قیمت تولید مواد اولیه خوراکی بالا میرود و یا برخی محصولات غیرقابل تولید میشوند، اقتصاد استانهای درگیر خشکسالی با چالشهای بیشتری مواجه میشود.
***
پژوهشگرانی که تحقیق «بررسی نابرابریهای توسعه در استانهای کشور» را انجام دادند، نوشتهاند که استانهای ایران در شرایط ناهمگن و نامتوازنی قرار گرفتند. تمرکزگرایی شدید سیاسی و اقتصادی، ایجاد و گسترش صنایع، زیرساختها و توسعه امکانات و خدمات صرفا در کلانشهرهای بزرگ، ناهماهنگی نهادهای سیاستگذار توسعه منطقهای با دستگاههای اجرایی، برنامهریزی نامتناسب با بسترها و شرایط جغرافیایی مناطق، تمایل نداشتن استانها به مشارکت در توسعه بین منطقهای و نبود تعادل بین نیمه شمال و شمالغرب با نیمه جنوب و جنوبشرق در خصوص توزیع پراکندگی شاغلان بخش صنعت و خدمات از جمله دلایل تشدید ناپایداری و شکاف توسعه در کشور عنوان شده است.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید